Сымон Баранавых: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Luckas-bot (размовы | уклад) др робат Дадаем: be-x-old:Сымон Баранавых |
др афармленне |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Сымон БАРАНАВЫХ''', сапр.: '''Сымон Якаўлевіч БАРАНАЎ (БАРАН)''' ([[1 верасня]] [[1900]], в. [[Рудакова]] [[Ігуменскі павет|Ігуменскага пав.]] [[Мінская губерня|Мінскай губ.]], цяпер [[Уздзенскі раён]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]] — [[10 лістапада]] [[1942]]) — беларускі празаік, дзіцячы пісьменнік, член [[Саюз пісьменнікаў СССР|Саюза пісьменнікаў СССР]] з 1934 г. |
|||
{{змест злева}} |
|||
== Біяграфія == |
== Біяграфія == |
||
Нарадзіўся ў сялянскай сям'і. Юнаком парабкаваў у багатых гаспадароў. У |
Нарадзіўся ў сялянскай сям'і. Юнаком парабкаваў у багатых гаспадароў. У 1920—1923 служыў у Чырвонай Арміі, прымаў удзел у баях з польскімі войскамі. Пасля дэмабілізацыі ў 1924—1925 старшыня сельсавета, загадчык хаты-чытальні, адначасова карэспандэнт беларускіх газет. У 1925—1928 вучыўся ў Мінску на рабфаку. Уваходзіў у літаратурныя аб'яднанні «Маладняк» (з 1927) і [[БелАПП]] (з 1928). У 1931 скончыў літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педфака [[БДУ]]. Працаваў у Беларускім радыёцэнтры, затым адказным сакратаром часопіса [["Беларусь калгасная"]], у бібліятэцы Дома пісьменніка. Сябраваў з [[Я. Купала]]м. Пасля выхаду ў 1936 у свет аповесці «Новая дарога» пакінуў службу і вырашыў цалкам аддацца мастацкай творчасці. Арыштаваны 4.11.1936 у Мінску па адрасе: вул. Віpская, д. 37а, кв. 1. Асуджаны пазасудовым органам НКВД 5.10.1937 як «''член контррэвалюцыйнай нацыянал-фашысцкай арганізацыі і за антысавецкую дзейнасць''» да 10 гадоў ППК. Загінуў на Калыме. Рэабілітаваны прэзідыумам Вярхоўнага суда БССР 29.12.1954. Асабовая справа Б. № 9935-с з фотаздымкам захоўваецца ў архіве КДБ Беларусі. |
||
Выступаў у друку спачатку з карэспандэнцыямі як селькор. Асноўная тэма творчасці |
Выступаў у друку спачатку з карэспандэнцыямі як селькор. Асноўная тэма творчасці — беларуская вёска і сацыяльныя працэсы, якія адбываліся там у 1920—1930-я. У 1927 апублікаваў першае апавяданне (газета [["Чырвоная змена"]]). Выдадзены зборнік апавяданняў «Злосць» (1930), аповесці «Чужая зямля» (1930), «Межы» (1930), «Новая дарога» (1936), аповесць для дзяцей «Пастка» (1935), раман «Калі ўзыходзіла сонца» (1957), «Дзве аповесці» (1967), «Новая дарога» (апавяданні, аповесці, раман, 1989). |
||
== Бібліяграфія == |
== Бібліяграфія == |
||
=== Зборнікі === |
=== Зборнікі === |
||
* |
* Новая дарога: Апавяданні, аповесці, раман, лісты / Укладальнік, уступны артыкул і каментар Л.Савік. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1989. ISBN 5-340-00111-3 |
||
* Злосць: Апавяданні / С.Баранавых; [Мастак Г.Філіпоўскі]. |
* Злосць: Апавяданні / С.Баранавых; [Мастак Г.Філіпоўскі]. — Мн.: Беларускае дзяржаўнае выдавецтва, 1930. — (Бібліятэка школьніка). |
||
=== Аповесці === |
=== Аповесці === |
||
* Чужая зямля : Аповесць. |
* Чужая зямля : Аповесць. — Мн. : Белдзяржвыд, 1930. |
||
* Межы: Аповесць. |
* Межы: Аповесць. — Мн. : Белдзяржвыд, 1930. |
||
* Чужая зямля: Аповесць / Вокладка Я.Ціхановіча. |
* Чужая зямля: Аповесць / Вокладка Я.Ціхановіча. — Мн.: ЛІМ, 1932. |
||
* Межы: Аповесць. |
* Межы: Аповесць. — Мн.: ЛІМ, 1932. |
||
* Новая дарога: Аповесць / Сымон Баранавых. |
* Новая дарога: Аповесць / Сымон Баранавых. — Мн.: Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі, 1936. |
||
* Пастка. |
* Пастка. — Мн.: ДВБ, 1935. |
||
* Пастка: Аповесць: Для сярэдняга узросту / Малюнкі Я.Харытоненка. |
* Пастка: Аповесць: Для сярэдняга узросту / Малюнкі Я.Харытоненка. — Мн.: Беларускае дзяржаўнае выдавецтва, Рэдакцыя дзіцячай і юн. літаратуры, 1958. |
||
* Дзве аповесці / Іл.Гусейнава; Уступны артыкул М.Яроша. |
* Дзве аповесці / Іл. Гусейнава; Уступны артыкул М.Яроша. — Мн.: Беларусь, 1967. |
||
* Межи; Новая дорога: Повести / Перевод с белорусского Г.Попов; Послесловие М.Мушинского. |
* Межи; Новая дорога: Повести / Перевод с белорусского Г.Попов; Послесловие М.Мушинского. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1976. — (Библиотека белорусской повести). |
||
=== Раманы === |
=== Раманы === |
||
* Калі узыходзіла сонца: Раман / Уступны артыкул Я.Казекі. |
* Калі узыходзіла сонца: Раман / Уступны артыкул Я.Казекі. — Мн.: Белдзяржвыд, 1957. |
||
== Літаратура == |
|||
{{літ|1=|{{крыніцы/БП 1917-90|Баранавых Сымон}}|{{крыніцы/БП (1992-95)||Баранавых Сымон}}|{{Крыніцы/Маракоў|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}|{{Крыніцы/Маракоў|РЛ|3|2|РЛ1-3|РЛ1-3}}|'''Лiт. з даведн. Л.У.Маракова''': Пальчэўскі А. Сябар далёкіх гадоў // Пальчэўскі А. Выбр. тв. Т. 2. Мн., 1975|Казека Я. Сымон Баранавых // Казека Я. Падарожжа ў маладосць. Мн., 1984|Савік Л. Сымон Баранавых // Беларускія пісьменнікі і літаратурны працэс 20—30-х гадоў. Мн., 1985|Від=Б}} |
|||
* {{крыніцы/БП 1917-90|Баранавых Сымон}}; |
|||
* {{крыніцы/БП (1992-95)||Баранавых Сымон}}; |
|||
* {{Крыніцы/Маракоў|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}; |
|||
* {{Крыніцы/Маракоў|РЛ|3|2|РЛ1-3|РЛ1-3}}; |
|||
** Пальчэўскі А. Сябар далёкіх гадоў // Пальчэўскі А. Выбр. тв. Т. 2. Мн., 1975; |
|||
** Казека Я. Сымон Баранавых // Казека Я. Падарожжа ў маладосць. Мн., 1984; |
|||
** Савік Л. Сымон Баранавых // Беларускія пісьменнікі і літаратурны працэс 20—30-х гадоў. Мн., 1985. |
|||
{{DEFAULTSORT:Баранавых Сымон Якаўлевіч}} |
{{DEFAULTSORT:Баранавых Сымон Якаўлевіч}} |
Версія ад 17:15, 10 лістапада 2010
Сымон БАРАНАВЫХ, сапр.: Сымон Якаўлевіч БАРАНАЎ (БАРАН) (1 верасня 1900, в. Рудакова Ігуменскага пав. Мінскай губ., цяпер Уздзенскі раён Мінскай вобласці — 10 лістапада 1942) — беларускі празаік, дзіцячы пісьменнік, член Саюза пісьменнікаў СССР з 1934 г.
Біяграфія
Нарадзіўся ў сялянскай сям'і. Юнаком парабкаваў у багатых гаспадароў. У 1920—1923 служыў у Чырвонай Арміі, прымаў удзел у баях з польскімі войскамі. Пасля дэмабілізацыі ў 1924—1925 старшыня сельсавета, загадчык хаты-чытальні, адначасова карэспандэнт беларускіх газет. У 1925—1928 вучыўся ў Мінску на рабфаку. Уваходзіў у літаратурныя аб'яднанні «Маладняк» (з 1927) і БелАПП (з 1928). У 1931 скончыў літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педфака БДУ. Працаваў у Беларускім радыёцэнтры, затым адказным сакратаром часопіса "Беларусь калгасная", у бібліятэцы Дома пісьменніка. Сябраваў з Я. Купалам. Пасля выхаду ў 1936 у свет аповесці «Новая дарога» пакінуў службу і вырашыў цалкам аддацца мастацкай творчасці. Арыштаваны 4.11.1936 у Мінску па адрасе: вул. Віpская, д. 37а, кв. 1. Асуджаны пазасудовым органам НКВД 5.10.1937 як «член контррэвалюцыйнай нацыянал-фашысцкай арганізацыі і за антысавецкую дзейнасць» да 10 гадоў ППК. Загінуў на Калыме. Рэабілітаваны прэзідыумам Вярхоўнага суда БССР 29.12.1954. Асабовая справа Б. № 9935-с з фотаздымкам захоўваецца ў архіве КДБ Беларусі.
Выступаў у друку спачатку з карэспандэнцыямі як селькор. Асноўная тэма творчасці — беларуская вёска і сацыяльныя працэсы, якія адбываліся там у 1920—1930-я. У 1927 апублікаваў першае апавяданне (газета "Чырвоная змена"). Выдадзены зборнік апавяданняў «Злосць» (1930), аповесці «Чужая зямля» (1930), «Межы» (1930), «Новая дарога» (1936), аповесць для дзяцей «Пастка» (1935), раман «Калі ўзыходзіла сонца» (1957), «Дзве аповесці» (1967), «Новая дарога» (апавяданні, аповесці, раман, 1989).
Бібліяграфія
Зборнікі
- Новая дарога: Апавяданні, аповесці, раман, лісты / Укладальнік, уступны артыкул і каментар Л.Савік. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1989. ISBN 5-340-00111-3
- Злосць: Апавяданні / С.Баранавых; [Мастак Г.Філіпоўскі]. — Мн.: Беларускае дзяржаўнае выдавецтва, 1930. — (Бібліятэка школьніка).
Аповесці
- Чужая зямля : Аповесць. — Мн. : Белдзяржвыд, 1930.
- Межы: Аповесць. — Мн. : Белдзяржвыд, 1930.
- Чужая зямля: Аповесць / Вокладка Я.Ціхановіча. — Мн.: ЛІМ, 1932.
- Межы: Аповесць. — Мн.: ЛІМ, 1932.
- Новая дарога: Аповесць / Сымон Баранавых. — Мн.: Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі, 1936.
- Пастка. — Мн.: ДВБ, 1935.
- Пастка: Аповесць: Для сярэдняга узросту / Малюнкі Я.Харытоненка. — Мн.: Беларускае дзяржаўнае выдавецтва, Рэдакцыя дзіцячай і юн. літаратуры, 1958.
- Дзве аповесці / Іл. Гусейнава; Уступны артыкул М.Яроша. — Мн.: Беларусь, 1967.
- Межи; Новая дорога: Повести / Перевод с белорусского Г.Попов; Послесловие М.Мушинского. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1976. — (Библиотека белорусской повести).
Раманы
- Калі узыходзіла сонца: Раман / Уступны артыкул Я.Казекі. — Мн.: Белдзяржвыд, 1957.
Літаратура
- Баранавых Сымон // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X.;
- Баранавых Сымон // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992—1995.;
- [0 1] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.;
- [2 3] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.;
- Пальчэўскі А. Сябар далёкіх гадоў // Пальчэўскі А. Выбр. тв. Т. 2. Мн., 1975;
- Казека Я. Сымон Баранавых // Казека Я. Падарожжа ў маладосць. Мн., 1984;
- Савік Л. Сымон Баранавых // Беларускія пісьменнікі і літаратурны працэс 20—30-х гадоў. Мн., 1985.