Канфуцый

Канфуцый

Канфу́цый (Кун Фуцы, пін. Kongfuzi, У-Дж. K'ung-fu-tzu, па-кітайску: 孔子), майстар Канг — кітайскі філосаф, культавая постаць кітайскай культуры, заснавальнік канфуцыянства. Лічыцца, што Канфуцый жыў паміж 551 і 479 да н.э.. Канфуцый нарадзіўся ў горадзе Цюфу кітайскага княства Лу (кіт. 鲁) пад імем Кун Цю. У дзесяць гадоў юнак Канфуцый стаў сіратой.

Канфуцый заснаваў школу фiласофіі, у цэнтры яго вучэння знаxодзiцца парадак, дасягнуць якога можна, стаўшы высокамаральным мужам (цзюнцзы, 君子). Вучэнне Канфуцыя закранае рэлiгійны, фiласофскi i грамадска-палiтычны светапогляды, прычым у грамадскай i палiтычнай этыцы на пярэдні план выступаюць нормы паводзін.

Найбуйнейшы ўплыў на стварэнне заходняй гуманiтарнай гiсторыi склаў яго твор Луньюй ("Гутаркі і суджэнні", 论语). Гэты твор разглядае i тлумачыць чатыры фундаментальныя паняццi яго вучэння: гуманнасць (仁 Жэн), справядлівасць (義 Йi), шанаванне бацькоў (孝 Сяо) i рытуал (禮 Лi).

У 60-гадовым узросце Канфуцый вяртаецца дамоў i сістэматызуе лiтаратурную крыніцу мiнулага — Шы Цзынь (Кнiгу Песняў 詩經).

Творы

• Гутаркі і суджэнні (论语)