Парэчча (Акцябрскі раён)

Вёска Парэчча Краіна Беларусь Вобласць Гомельская вобласць Раён Акцябрскі раён Каардынаты 52°42′ пн. ш. 29°53′ у. д. Першая згадка XIV стагоддзе Насельніцтва 591 чалавек (2004) Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Паштовыя індэксы 247308 Парэчча на карце Беларусі ±

Парэ́чча — вёска, цэнтр Парэцкага сельсавета Акцябрскага раёна Гомельскай вобласці Беларусі.

Геаграфія

Размяшчэнне

У 18 км на захад ад гарадскога мястэчка Акцябрскі, 11 км ад чыгуначнай станцыі Рабкор (на галінцы Бабруйск — Рабкор ад лініі Асіповічы — Жлобін), 218 км ад Гомелю.

Гідраграфія

На рацэ Пціч (прыток ракі Прыпяць), на захадзе меліярацыйны канал, злучаны з ракой Прыпяць.

Транспартная сетка

Транспартныя сувязі па прасёлкавай, затым аўтамабільнай дарозе Акцябрскі — Глуск. Планоўка складаецца з доўгай прасталінейнай вуліцы, арыентаванай з паўднёвага ўсходу на паўночны захад, да якой на поўдні далучаецца Г-падобная вуліца. Забудова двухбаковая, драўляная, сядзібнага тыпу. У 1987 году пабудаваны 50 цагляных хат, у якіх змесцаваліся перасяленцы з забруджаных радыяцыяй у выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС месцаў.

Гісторыя

Па пісьмовых крыніцах вядомая з XIV стагоддзя. У 1396 году згадана ў лісце князя Гальшанскага як сяло ў Глускай воласці, якое было падорана Кіева-Пячэрскаму манастыру. Згадваецца ў 1559 году ў матэрыялах рэвізіі пушч. У 1683 году пазначана як цэнтр маёнтка, уладальніку каторого Парэчча давала 292 злотых і 22,5 гроша ў год. У 1748 году валоданне Радзівілаў.

Пасля 2-га падзела Рэчы Паспалітай (1793 год) у складзе Расійскай імперыі. Праз вёску праходзіў гасцінец Слуцк — Скрыгалаў. У 1846 году адкрыта народная вучэльня. Большасць вясковых земляў прыналежала абшарнікам Ф. Валадзько, К. Клецкаму і А. Быкоўскаму. Пазначана на карце 1866 года, якая выкарыстоўвалася Заходняй меліярацыйнай экспедыцыяй, што працавала ў гэтым раёне ў 1890-е года. У 1876 году пабудавана драўляная Нараджэння Багародзіцкая царква. З 1885 года дзейнічаў бровар. Паводле перапісу 1897 года знаходзіліся села Парэчча-I — 2 цэрквы, народная вучэльня, хлебозапасный крама, 2 крамы; вёска Парэчча-II — крама, заезны двор; сядзіба Парэчча-II — крама, гамарня, карчма і засценак Парэчча — гамарня.

З 20 жніўня 1924 года цэнтр Парэчскага сельсавета Глускага, з 28 чэрвеня 1939 года Акцябрскага, з 25 снежня 1962 года Светлагорскага, з 30 ліпеня 1966 года Акцябрскага раёнаў Бабруйскай (да 26 ліпеня 1930 года) акругі, з 20 лютага 1938 года Палескай, з 20 верасня 1944 года Бабруйскай, з 8 студзеня 1954 года Гомельскай вобласці. У 1931 году арганізаваны калгас «Камсамольская праўда», працавалі гамарня і вадзяны млын. Пачатковая школа ў 1930-е года ператворана ў сямігадовую. У канцы 1930-х гадоў сяло, вёска, засценак і фальварак аб'яднаны ў адзін населены пункт — Парэчча.

Падчас Вялікай Айчыннай вайны партызаны разграмілі апорны пункт акупантаў які размяшчаўся ў вёсцы. У красавіку 1942 года карнікі спалілі 13 двароў і забілі 169 жыхароў. У 0,2 км на ўсход ад вёскі, па дарозе ў гарадское мястэчка Акцябрскі з сакавіка 1943 года месцаваўся аэрадром Палеска-Мінскага партызанскага злучэння. У баях каля вёскі загінулі 13 салдат (пахаваны на могілках). 83 жыхара загінулі на фронце. Адразу пасля вызвалення ў вёсцы быў адкрыты дзіцячы дом для дзяцей, бацькі якіх загінулі падчас вайны.

У 1957 году створаны саўгас, а ў 1958 году пачала выходзіць саўгасная шматтыражка «Савецкае Парэчча». Паводле перапісу 1959 года цэнтр саўгаса «Парэчча». Дзейнічаюць сярэдняя школа (пры ёй краязнаўчы музей, якому 4 чэрвеня 1991 года прысвоена званне «народны»), бібліятэка, дзіцячы сад, лякарня, аптэка, аддзяленне сувязі, комплексны прыёмны пункт, лазня, пральня, лясніцтва, цэнтр адпачынку, маляўнічая галерэя (з лістапада 1990 года), філіял Кастрычніцкай музычнай школы, ветэрынарны пункт, 2 сталовыя, 4 крамы.

У склад Парэчскага сельсавета да Вялікай Айчыннай вайны ўваходзіла вёска Вовін, спаленая акупантамі, да 1962 года — вёска Чырвоная Дуброва, да 1966 года гарадское мястэчка Багданаў.

Насельніцтва

Колькасць

• 2004 год — 249 гаспадарак, 591 жыхар.

Дынаміка

• 1897 год — села Парэчча-I — 76 двароў, 378 жыхароў; вёска Парэчча-II — 74 двары, 449 жыхароў; сядзіба Парэчча-II — 9 двароў 54 жыхара; і засценак Парэчча — 31 двор, 204 жыхара (паводле перапісу).
• 1917 год — у селі, вёсцы, засценку і фальварку 1401 жыхар.
• 1925 год — у селі 122 двары, у вёсцы 104 двары, у засценку 39 двароў, у фальварку 9 двароў.
• 1959 год — 870 жыхароў (паводле перапісу).
• 2004 год — 249 гаспадарак, 591 жыхар.

Літаратура

• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т.1, кн.1. Гомельская вобласць/С. В. Марцэлеў; Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: Белэн, 2004. 632с.: іл. Тыраж 4000 экз. ISBN 985-11-0303-9 ISBN 985-11-0302-0

Гл. таксама

• Малыя населеныя пункты Беларусі
• Гарадскія пасёлкі Беларусі
• Гарады Беларусі