Савецкі партызанскі рух (1941—1944): Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др r2.5.2) (робат Дадаем: ar, ca, de, en, es, fi, ja, pl, ro, ru, sv, tr, uk, vi |
вікіфікацыя |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
'''САВЕЦКІ ПАРТЫЗАНСКІ РУХ (1941—1944)''', '''ПАРТЫЗАНСКІ РУХ У ВЯЛІКУЮ АЙЧЫННУЮ ВАЙНУ''', адна з форм узброенай [[партызаны|партызанскай]] барацьбы [[Савецкі народ|савецкага народу]] супраць немецка-фашысцкай акупацыі тэрыторыі СССР у час [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] і [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]]. |
'''САВЕЦКІ ПАРТЫЗАНСКІ РУХ (1941—1944)''', '''ПАРТЫЗАНСКІ РУХ У ВЯЛІКУЮ АЙЧЫННУЮ ВАЙНУ''', адна з форм узброенай [[партызаны|партызанскай]] барацьбы [[Савецкі народ|савецкага народу]] супраць немецка-фашысцкай акупацыі тэрыторыі СССР у час [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] і [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]]. |
||
Паводле арганізацыі і кіравання, і з улікам геаграфічных умоваў, у савецкім партызанскі руху |
Паводле арганізацыі і кіравання, і з улікам геаграфічных умоваў, у савецкім партызанскі руху выдзяляюцца партызанскія рухі, якія дзейнічалі: [[Савецкі партызанскі рух у Беларусі 1941-1944|у Беларусі (БССР)]], [[Савецкі партызанскі рух ва Украіне 1941-1944|ва Украіне (УССР)]], [[Савецкі партызанскі рух у Прыбалтыцы 1941-1944|у Прыбалтыцы]], [[Савецкі партызанскі рух у Карэліі 1941-1944|у Карэліі]], [[Савецкі партызанскі рух у РСФСР 1941-1944|у Расійскай Федэрацыі (РСФСР)]]. |
||
Таксама савецкія партызанскія злучэнні дзейнічалі пэўны час (у 1944), і па-за межамі СССР, а таксама існавалі савецкія партызанскія сілы ў складзе іншаземных антыфашысцкіх сіл. |
Таксама савецкія партызанскія злучэнні дзейнічалі пэўны час (у 1944), і па-за межамі СССР, а таксама існавалі савецкія партызанскія сілы ў складзе іншаземных антыфашысцкіх сіл. |
||
Стварэнне партызанскіх груп і атрадаў пачалося адразу пасля пачатку баявых дзеянняў Германіі супраць СССР. У заходніх вобласцях у выніку хуткага прасоўвання нямецкіх войск за лініяй фронту заставалася вялікая колькасць савецкіх вайскоўцаў, партыйных і савецкіх работнікаў, якія і склалі на тых тэрыторыях аснову партызанскага руху першага году вайны. Далей на ўсход, сацыяльная база партызанскага руху ўключала ў сябе асабовы склад [[знішчальны батальён (СССР, 1941)|знішчальных |
Стварэнне партызанскіх [[Партызанская група (СССР, 1941-1944)|груп]] і [[Партызанскі атрад (СССР, 1941-1944)|атрадаў]] пачалося адразу пасля пачатку баявых дзеянняў Германіі супраць СССР. У заходніх вобласцях у выніку хуткага прасоўвання нямецкіх войск за лініяй фронту заставалася вялікая колькасць савецкіх вайскоўцаў, партыйных і савецкіх работнікаў, якія і склалі на тых тэрыторыях аснову партызанскага руху першага году вайны. Далей на ўсход, сацыяльная база партызанскага руху ўключала ў сябе асабовы склад [[знішчальны батальён (СССР, 1941)|знішчальных батальёнаў]], батальёнаў народнага апалчэння, дыверсійных і разведвальных груп НКУС і ГРУ, арганізацыйных груп, якія засылаліся на акупаваную тэрыторыю, партыйных і камсамольскіх арганізатараў, якіх кіравалі для арганізацыі падпольнай структуры партыйных арганізацый і інш. |
||
Першыя партызанскія атрады: |
Першыя партызанскія атрады: «Старасельскі» (кам. маёр Дародных), Жабінкаўскі раён ([[БССР]]), 23.6.1941; атрад пад кам. В. Каржа, [[Пінск]] ([[БССР]]), 26.6.1941 і інш. |
||
Першае паведамленне Савінфармбюро аб баявых дзеяннях партызанаў было агучана 5.7.1941. |
Першае паведамленне Савінфармбюро аб баявых дзеяннях партызанаў было агучана 5.7.1941. |
||
== Кіраўніцтва == |
== Кіраўніцтва == |
||
Камуністычная партыя паспяшалася ўзяць партызанскую барацьбу, якая пачала складвацца стыхійна, пад свой кантроль<ref>У |
Камуністычная партыя паспяшалася ўзяць партызанскую барацьбу, якая пачала складвацца стыхійна, пад свой кантроль<ref>У кантэксце…, С.107.</ref>. Так, у дырэктыве СНК СССР і ЦК УКП(б) (29.6.1941) да партыйных органаў была пастаўлена задача арганізацыі партызанскіх атрадаў і дыверсійных груп. Публічна агучаная прамова І. В. Сталіна (3.7.1941) заклікала да «усенароднага супраціўлення ворагу». Пастанова ЦК УКП(б) «Аб арганізацыі барацьбы ў тыле германскіх войск» (18.7.1941) патрабавала, каб партызанскі рух фармаваўся не толькі з партыйных актывістаў, але і наогул з усяго насельніцтва акупаваных тэрыторый. |
||
Адзначаецца, што значэнне прамовы Сталіна было не толькі ў прадвызначэнні савецкай палітыкі, але і ў тым, што ва ўмовах тагачаснай жорсткай рэгламентаванасці грамадства прамова давала свайго роду дазвол на самастойныя дзеянні, пазбаўляла ад страху за выяўленую ініцыятыву, і многіх заахвоціла застацца ў нямецкім тыле і ўступіць у партызанскую барацьбу<ref>Гісторыя Беларусі Т.5, С.490,491.</ref>. |
Адзначаецца, што значэнне прамовы Сталіна было не толькі ў прадвызначэнні савецкай палітыкі, але і ў тым, што ва ўмовах тагачаснай жорсткай рэгламентаванасці грамадства прамова давала свайго роду дазвол на самастойныя дзеянні, пазбаўляла ад страху за выяўленую ініцыятыву, і многіх заахвоціла застацца ў нямецкім тыле і ўступіць у партызанскую барацьбу<ref>Гісторыя Беларусі Т.5, С.490,491.</ref>. |
||
Апроч ЦК УКП(б), непасрэдна пытаннямі арганізацыі партызанскага руху ў пачатку вайны займаліся |
Апроч ЦК УКП(б), непасрэдна пытаннямі арганізацыі партызанскага руху ў пачатку вайны займаліся [[Галоўнае палітупраўленне Чырвонай Арміі]], [[НКУС]], [[ГРУ]]. |
||
== Колькасць == |
== Колькасць == |
||
У канцы 1941 на ўсёй акупаванай тэрыторыі СССР дзейнічалі 2 тыс. партызанскіх атрадаў (да 90 тыс. байцоў)<ref>Гэтая вядомая і часта ўжываная лічба, магчыма, з'яўляецца перабольшанай. У |
У канцы 1941 на ўсёй акупаванай тэрыторыі СССР дзейнічалі 2 тыс. партызанскіх атрадаў (да 90 тыс. байцоў)<ref>Гэтая вядомая і часта ўжываная лічба, магчыма, з'яўляецца перабольшанай. У кантэксце…, С.110.</ref>. |
||
У канцы 1943 колькасць партызанскіх сіл складала: у Беларусі |
У канцы 1943 колькасць партызанскіх сіл складала: у Беларусі — 122 тыс.ч. (апроч іх, амаль 30,8 тыс.ч. перайшлі на савецкі бок фронту пры прасоўванні лініі фронту, {{таксама}}: [[Савецкі партызанскі рух у Беларусі 1941-1944#Колькасць]], ва Украіне — 43,5 тыс.ч. (апроч іх, амаль 15 тыс.ч. перайшлі на савецкі бок фронту пры прасоўванні лініі фронту), у Ленінградскай вобласці — 35 тыс.ч., у Калінінскай вобласці — 14 тыс.ч.<ref>Панамарэнка, Мурыеў, С.274.</ref>. |
||
== Гл. таксама == |
== Гл. таксама == |
||
| Радок 32: | Радок 32: | ||
* [http://www.jivebelarus.net/history/new-history/evolution-of-soviet-partisan-movement.html Юры Туронак. «Развіццё савецкага партызанскага руху»] |
* [http://www.jivebelarus.net/history/new-history/evolution-of-soviet-partisan-movement.html Юры Туронак. «Развіццё савецкага партызанскага руху»] |
||
[[ |
[[Катэгорыя:Партызанскія рухі Другой сусветнай вайны]] |
||
[[ |
[[Катэгорыя:Вялікая Айчынная вайна]] |
||
[[ |
[[Катэгорыя:Савецкі партызанскі рух 1941-1944| ]] |
||
[[ar:بارتيزان سوفييت]] |
[[ar:بارتيزان سوفييت]] |
||
Версія ад 23:45, 20 лютага 2011
САВЕЦКІ ПАРТЫЗАНСКІ РУХ (1941—1944), ПАРТЫЗАНСКІ РУХ У ВЯЛІКУЮ АЙЧЫННУЮ ВАЙНУ, адна з форм узброенай партызанскай барацьбы савецкага народу супраць немецка-фашысцкай акупацыі тэрыторыі СССР у час Другой сусветнай вайны і Вялікай Айчыннай вайны.
Паводле арганізацыі і кіравання, і з улікам геаграфічных умоваў, у савецкім партызанскі руху выдзяляюцца партызанскія рухі, якія дзейнічалі: у Беларусі (БССР), ва Украіне (УССР), у Прыбалтыцы, у Карэліі, у Расійскай Федэрацыі (РСФСР).
Таксама савецкія партызанскія злучэнні дзейнічалі пэўны час (у 1944), і па-за межамі СССР, а таксама існавалі савецкія партызанскія сілы ў складзе іншаземных антыфашысцкіх сіл.
Стварэнне партызанскіх груп і атрадаў пачалося адразу пасля пачатку баявых дзеянняў Германіі супраць СССР. У заходніх вобласцях у выніку хуткага прасоўвання нямецкіх войск за лініяй фронту заставалася вялікая колькасць савецкіх вайскоўцаў, партыйных і савецкіх работнікаў, якія і склалі на тых тэрыторыях аснову партызанскага руху першага году вайны. Далей на ўсход, сацыяльная база партызанскага руху ўключала ў сябе асабовы склад знішчальных батальёнаў, батальёнаў народнага апалчэння, дыверсійных і разведвальных груп НКУС і ГРУ, арганізацыйных груп, якія засылаліся на акупаваную тэрыторыю, партыйных і камсамольскіх арганізатараў, якіх кіравалі для арганізацыі падпольнай структуры партыйных арганізацый і інш.
Першыя партызанскія атрады: «Старасельскі» (кам. маёр Дародных), Жабінкаўскі раён (БССР), 23.6.1941; атрад пад кам. В. Каржа, Пінск (БССР), 26.6.1941 і інш.
Першае паведамленне Савінфармбюро аб баявых дзеяннях партызанаў было агучана 5.7.1941.
Кіраўніцтва
Камуністычная партыя паспяшалася ўзяць партызанскую барацьбу, якая пачала складвацца стыхійна, пад свой кантроль[1]. Так, у дырэктыве СНК СССР і ЦК УКП(б) (29.6.1941) да партыйных органаў была пастаўлена задача арганізацыі партызанскіх атрадаў і дыверсійных груп. Публічна агучаная прамова І. В. Сталіна (3.7.1941) заклікала да «усенароднага супраціўлення ворагу». Пастанова ЦК УКП(б) «Аб арганізацыі барацьбы ў тыле германскіх войск» (18.7.1941) патрабавала, каб партызанскі рух фармаваўся не толькі з партыйных актывістаў, але і наогул з усяго насельніцтва акупаваных тэрыторый.
Адзначаецца, што значэнне прамовы Сталіна было не толькі ў прадвызначэнні савецкай палітыкі, але і ў тым, што ва ўмовах тагачаснай жорсткай рэгламентаванасці грамадства прамова давала свайго роду дазвол на самастойныя дзеянні, пазбаўляла ад страху за выяўленую ініцыятыву, і многіх заахвоціла застацца ў нямецкім тыле і ўступіць у партызанскую барацьбу[2].
Апроч ЦК УКП(б), непасрэдна пытаннямі арганізацыі партызанскага руху ў пачатку вайны займаліся Галоўнае палітупраўленне Чырвонай Арміі, НКУС, ГРУ.
Колькасць
У канцы 1941 на ўсёй акупаванай тэрыторыі СССР дзейнічалі 2 тыс. партызанскіх атрадаў (да 90 тыс. байцоў)[3].
У канцы 1943 колькасць партызанскіх сіл складала: у Беларусі — 122 тыс.ч. (апроч іх, амаль 30,8 тыс.ч. перайшлі на савецкі бок фронту пры прасоўванні лініі фронту, Гл. таксама: Савецкі партызанскі рух у Беларусі 1941-1944#Колькасць, ва Украіне — 43,5 тыс.ч. (апроч іх, амаль 15 тыс.ч. перайшлі на савецкі бок фронту пры прасоўванні лініі фронту), у Ленінградскай вобласці — 35 тыс.ч., у Калінінскай вобласці — 14 тыс.ч.[4].