Жан-Бедэль Бакаса: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{Дзяржаўны дзеяч
[[File:Bokassa colored.png|thumb|Жан-Бедэль Бакаса]] '''Жан-Бедэль Бакаса''' ({{lang-fr|Jean-Bédel Bokassa}}; [[22 лютага]] [[1921]] - [[3 лістапада]] [[1996]]) — прэзідэнт [[ЦАР|Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі]] з 1 студзеня 1966 года па 4 снежня 1976, а затым імператар Бакаса I з 4 снежня 1976 па 20 верасня 1979, маршал (19 мая 1974). Адзін з самых эксцэнтрычных дыктатараў XX стагоддзя.
| беларускае імя = '''Жан-Бедэль I Бакаса'''
| арыгінальнае імя = {{lang-fr|Jean-Bédel Bokassa; Bokassa I}}
| партрэт = Bokassa colored.png
| парадак_2 = 2
| шырыня партрэта = 300px
| подпіс =
| тытул = [[Імператар Цэнтральнаафрыканскай імперыі|Імператар Цэнтральнаафрыканскай Імперыі]]
| спадчыннік = [[Жан-Бедэль Бакаса (малодшы)|Жан-Бедэль Жорж Бакаса]]
| каранацыя = [[4 снежня]] [[1977]]
| сцяг = Imperial Standard of Bokassa I (1976–1979).svg
| сцяг2 = Imperial Coat of arms of Central Africa (1976–1979).svg
| перыядпачатак = [[4 снежня]] [[1976]]
| перыядканец = [[20 верасня]] [[1979]]
| папярэднік = тытул заснаваны
| пераемнік = тытул скасаваны
| тытул_2 = [[Спіс прэзідэнтаў Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі|прэзідэнт ЦАР]]
| сцяг_2 = Standard of the President of Central Africa.svg
| перыядпачатак_2 = [[1 студзеня]] [[1966]]
| перыядканец_2 = [[4 снежня]] [[1976]]
| папярэднік_2 = [[Давід Дако]]
| пераемнік_2 = пасада скасавана;<br />[[Давід Дако]]
| дата нараджэння = 22.02.1921
| месца нараджэння = [[Бабангі]], [[Сярэдняе Конга]], [[Французская Экватарыяльная Афрыка]] [[Выява:Flag of France.svg|30 px]]
| дата смерці = 3.11.1996
| месца смерці = [[Бангі]], [[ЦАР]] [[Выява:Flag of the Central African Republic.svg|30 px]]
| веравызнанне = [[Каталіцызм]], перайшоў у [[іслам]], затым ізноў у каталіцызм
| дынастыя = [[дынастыя Бакаса|Бакаса]]
| партыя = [[Рух за сацыяльную эвалюцыю Чорнай Афрыкі|ДСЭЧА]]
| бацька =
| маці =
| муж =
| жонка = [[Спіс жонак Жан-Бедэля Бакасы|19 жонак]]; у тым ліку [[Кацярына Дангіядэ|імператрыца Кацярына]]
| дзеці = больш 40, у тым ліку [[кронпрынц]] [[Жан-Бедель Бакаса (малодшы)|Жан-Бедэль Бакаса]]
| узнагароды =
{{{!}}
{{!}}{{Кавалер ордэна Ганаровага легіёна}}{{!}}{{!}}{{Ваенны Крыж 1939-1945, Францыя}}
{{!}}}
}}
'''Жан-Бедэль Бакаса''' ({{lang-fr|Jean-Bédel Bokassa}}; [[22 лютага]] [[1921]] - [[3 лістапада]] [[1996]]) — прэзідэнт [[ЦАР|Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі]] з 1 студзеня 1966 года па 4 снежня 1976, а затым імператар Бакаса I з 4 снежня 1976 па 20 верасня 1979, маршал (19 мая 1974). Адзін з самых эксцэнтрычных дыктатараў XX стагоддзя.

== Спадчына ==

1 снежня [[2010]] года прэзідэнт ЦАР [[Франсуа Базізэ]] падпісаў указ пра поўную рэабілітацыю Жан-Бедэля Бакасы, у адпаведнасці з якім зрынуты імператар быў «адноўлены ва ўсіх правах». Базізэ назваў Бакасу «вялікім гуманістам» і «сынам нацыі, прызнаным усімі ў якасці вялікага будаўніка» і падкрэсліў ''«Я жадаю гаварыць пра Бакасу. Ён пабудаваў краіну, а мы разбурылі ўсё, што ён пабудаваў»''<ref>{{cite news| url=http://vz.ru/news/2010/12/1/451677.html| publisher=«ВЗГЛЯД.РУ»| title=Прэзідэнт ЦАР цалкам рэабілітаваў Бакасу| date=1 снежня 2010}}</ref><ref>{{cite news| url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=14b17e71-1776-4a82-8f43-845e2a4ad536&docsid=1543934| publisher=Часопіс «Власть» | title=Рэабілітацыя афрыканскага імператара| date=06.12.2010}}</ref>.

12 студзеня [[2011]] года французскі Замак Ардзікур, раней які належаў Жан-Бедэлю Бакасе, быў прададзены на аўкцыёне за 915 тысяч еўра<ref>{{cite news| url=http://www.rian.ru/world/20110112/320632528.html| publisher=РІА Навіны | title=Французскі замак імператара Бакасы сышоў з малатка за 915 тыс еўра|author=Владимир Добровольский| date=12/01/2011}}</ref>. Замак знаходзіцца пад Парыжам і размяшчае жылой плошчай амаль у 550 кв.м. На яго тэрыторыі таксама знаходзіцца дом для прыслугі, парк і аўтамабільны гараж<ref>{{cite news| url=http://www.interfax.by/mosaic/1086069| publisher=interfax.by | title=Французскі замак афрыканскага дыктатара Бакасе прададзены з аўкцыёну| date=12.01.11 }}</ref>.

== Спасылкі ==
* [http://mysite.verizon.net/respzyir/jean-bedel-bokassa/index.html Сайт пра Бакасу] {{ref-fr}} {{ref-en}}
* [http://www.notafilia.com/colecciones/images/billetes/central%20african%20rep/caf005_f.jpg Банкнота ЦАІ]
* [http://mysite.verizon.net/respzyir/jean-bedel-bokassa/id1.html]

=== Відэаматэрыялы ===
* [http://video.google.fr/videoplay?docid=-7197359614651441449 Інтэрв'ю з Бакасай у Абіджане (1983)] {{ref-fr}}
* [http://www.ina.fr/archivespourtous/index.php?full=bokassa&action=ft&x=0&y=0 Дакументальныя кадры] {{ref-fr}}

== Литература ==
* Riccardo Orizio: ''Allein mit dem Teufel. Begegnungen mit sieben Diktatoren'', Kreuzlingen, München 2004.
* Кривушин И. В. Император Бокасса I и власть в постколониальной Африке // Новая и новейшая история. 2006. № 1. С. 152—167.

{{start box}}
{{succession box|title=[[Спіс прэзідэнтаў Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі|Прэзідэнт Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі]]|before=[[Давід Дако]]|after=[[Давід Дако]]|years=[[1966]]—[[1976]]}}
{{succession box|title=[[Імператар]] [[Цэнтральнаафрыканская імперыя|Цэнтральнаафрыканскай імперыі]]|before=пасада заснавана |after=пасада скасавана |years=[[1976]]—[[1979]]}}
{{end box}}

{{Цэнтральнаафрыканская Імперыя}}


{{DEFAULTSORT:Бакаса}}
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Асобы на марках]]
[[Катэгорыя:Памерлі ад інфаркту міякарда]]
[[Катэгорыя:Манархі Афрыкі]]
[[Катэгорыя:Прэзідэнты Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі]]
[[Катэгорыя:Імператары]]
[[Катэгорыя:Канібалізм]]
[[Катэгорыя:Людаеды]]
[[Катэгорыя:Зрынутыя манархі]]
[[Катэгорыя:Палітыкі-эмігранты]]
[[Катэгорыя:Фельдмаршалы і маршалы]]
[[Катэгорыя:Мусульмане, якія прынялі хрысціянства]]
[[Катэгорыя:Удзельнікі Індакітайскай вайны]]
[[Катэгорыя:Цэнтральнаафрыканская Імперыя]]
{{DEFAULTSORT:Бакаса}}


[[af:Jean-Bédel Bokassa]]
[[af:Jean-Bédel Bokassa]]

Версія ад 07:06, 30 верасня 2011

Жан-Бедэль I Бакаса
фр.: Jean-Bédel Bokassa; Bokassa I
Сцяг Імператар Цэнтральнаафрыканскай Імперыі Сцяг
4 снежня 1976 — 20 верасня 1979
Каранацыя 4 снежня 1977
Папярэднік тытул заснаваны
Пераемнік тытул скасаваны
Спадчыннік Жан-Бедэль Жорж Бакаса
Сцяг2-і прэзідэнт ЦАР
1 студзеня 1966 — 4 снежня 1976
Папярэднік Давід Дако
Пераемнік пасада скасавана;
Давід Дако

Нараджэнне 22 лютага 1921(1921-02-22)
Бабангі, Сярэдняе Конга, Французская Экватарыяльная Афрыка
Смерць 3 лістапада 1996(1996-11-03) (75 гадоў)
Бангі, ЦАР
Месца пахавання
Род Бакаса
Жонка 19 жонак; у тым ліку імператрыца Кацярына
Дзеці больш 40, у тым ліку кронпрынц Жан-Бедэль Бакаса
Веравызнанне Каталіцызм, перайшоў у іслам, затым ізноў у каталіцызм
Партыя ДСЭЧА
Дзейнасць палітык, афіцэр, злачынец, суверэн
Аўтограф Выява аўтографа
Прыналежнасць ЦАР і Central African Empire[d]
Род войскаў Central African Armed Forces[d]
Званне палкоўнік
Бітвы
Узнагароды
Кавалер ордэна Ганаровага легіёна Ваенны крыж 1939—1945 (Францыя)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жан-Бедэль Бакаса (фр.: Jean-Bédel Bokassa; 22 лютага 1921 - 3 лістапада 1996) — прэзідэнт Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі з 1 студзеня 1966 года па 4 снежня 1976, а затым імператар Бакаса I з 4 снежня 1976 па 20 верасня 1979, маршал (19 мая 1974). Адзін з самых эксцэнтрычных дыктатараў XX стагоддзя.

Спадчына

1 снежня 2010 года прэзідэнт ЦАР Франсуа Базізэ падпісаў указ пра поўную рэабілітацыю Жан-Бедэля Бакасы, у адпаведнасці з якім зрынуты імператар быў «адноўлены ва ўсіх правах». Базізэ назваў Бакасу «вялікім гуманістам» і «сынам нацыі, прызнаным усімі ў якасці вялікага будаўніка» і падкрэсліў «Я жадаю гаварыць пра Бакасу. Ён пабудаваў краіну, а мы разбурылі ўсё, што ён пабудаваў»[1][2].

12 студзеня 2011 года французскі Замак Ардзікур, раней які належаў Жан-Бедэлю Бакасе, быў прададзены на аўкцыёне за 915 тысяч еўра[3]. Замак знаходзіцца пад Парыжам і размяшчае жылой плошчай амаль у 550 кв.м. На яго тэрыторыі таксама знаходзіцца дом для прыслугі, парк і аўтамабільны гараж[4].

Спасылкі

Відэаматэрыялы

Литература

  • Riccardo Orizio: Allein mit dem Teufel. Begegnungen mit sieben Diktatoren, Kreuzlingen, München 2004.
  • Кривушин И. В. Император Бокасса I и власть в постколониальной Африке // Новая и новейшая история. 2006. № 1. С. 152—167.

Шаблон:Цэнтральнаафрыканская Імперыя

  1. "Прэзідэнт ЦАР цалкам рэабілітаваў Бакасу". «ВЗГЛЯД.РУ». 1 снежня 2010.
  2. "Рэабілітацыя афрыканскага імператара". Часопіс «Власть». 06.12.2010. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  3. Владимир Добровольский (12/01/2011). "Французскі замак імператара Бакасы сышоў з малатка за 915 тыс еўра". РІА Навіны. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  4. "Французскі замак афрыканскага дыктатара Бакасе прададзены з аўкцыёну". interfax.by. 12.01.11. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)