Уладзімір Іванавіч Самойла: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 22:46, 7 лістапада 2011

Уладзімір Іванавіч САМОЙЛА (17 (29) студзеня 1878, Мінск — 1941) — беларускі публіцыст, літаратурны крытык, філосаф.

Біяграфічны нарыс

Вучыўся ў Маскоўскім універсітэце, скончыў Петраградскі універсітэт (1916).

Удзельнічаў у беларускім літаратурна-грамадскім руху ў Мінску, адзін з заснавальнікаў кніжнага таварыства "Мінчук" (1906). З 1908 супрацоўнічаў у мінскіх і віленскіх перыядычных выданнях («Минский курьер», «Наша ніва»). Пісаў пра асвету народных мас, неабходнасць беларускай школы. Адзін з першых высока ацаніў літаратурную творчасць Янкі Купалы. Аўтар артыкулаў, эсэ прысвечаных творчасці расійскіх і замежных пісьменнікаў. У пачатку 1910-х ад літаратурна-публіцыстычнай дзейнасці адышоў. Узначальваў хімічную лабараторыю ў Мінску, быў членам гарадской думы.

З 1918 жыў у Вільні, працаваў выкладчыкам у гімназіі, супрацоўнічаў у прэсе («Виленская речь», «Виленские новости» і інш.). Выступіў з серыяй публіцыстычных артыкулаў пра становішча на Віленшчыне, у якіх паказваў імперыялістычны характар палітыкі Польшчы; займаўся літаратуразнаўчай працай. У 1923-27 адзін з вядучых публіцыстаў заходнебеларускага друку вызваленчага кірунку.^[1] У філасофскіх эсэ, нарысах сцвярджаў гістарычную заканамернасць нацыянальна-вызваленчага руху працоўных у Заходняй Беларусі і яго аб'ектыўную непераможанасць. Пасля разгрому БСРГ ад актыўнага ўдзелу ў грамадска-палітычным жыцці адыйшоў. У 1928-29 выступіў у друку з рэцэнзіямі на выданні Інбелкульта і Беларускай Акадэміі Навук. У газетах «Kurier Wileński» i «Przegląd Wileński» апублікаваў артыкулы пра абрады, звычаі, нацыянальную ідэалогію беларусаў, нацыянальна-вызваленчы рух.

На пачатку 1930-х г. працаваў бібліятэкарам Беларускага музея імя І. Луцкевіча. Асноўныя публікацыі гэтага перыяду (пераважна ў часопісе «Калоссе») датычылі культуралагічнай тэматыккі, помнікаў старажытнай літаратуры, пытанняў гісторыі мастацтва, музыкі. Разглядаў творчасць асобных дзеячаў рускай і сусвтнай культуры ў кантэксце з задачамі культурнага развіцця Беларусі.

Арыштаваны ў кастрычніку 1939 ў ліку іншых беларускіх дзеячаў. Этапаваны ў Мінск (?), расстраляны.^[2]

Творы

Праф. Здзяхоўскі аб беларускай душы. Вільня, 1924;
Які «Самаўрад» гатуе Беларускаму народу Польская рэспубліка? Вільня, 1924;
«Nowy» i «najnowszy» kurs polityki polskiej w sprawie biaіoruskiej. Wilno, 1932;
У кн.: Александровіч С. Х., Александровіч В. С. Беларуская літаратура ХІХ — пачатку ХХ ст.: Хрэстаматыя крытычных матэрыялаў. Мн., 1978.

Зноскі

↑ ЭГБ, т.6, ч.1, с.218
↑ Маракоў…

Літаратура

Бас І. Уладак з Казіміраўкі // Бас І. Падарожжа ў літаратурнае мінулае. Мн., 1971;
Калинкович Н. Как дань глубокого уважения… // Неман. 1979, № 11;
Александровіч С. Х. Уладзімір Самойла — даследчык паэзіі Янкі Купалы // Песні беларускай валадар. Мн., 1981;
Конан У. Прарок у сваёй Айчыне: Ул. Самойла, 1878—1941 // Вяртання маўклівая споведзь: постаці творцаў беларускай гісторыі ў кантэксце часу. Мн., 1994;
БП, т. 5;
ЭГБ, т. 6-1;
[0 2] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.

[1] ЭГБ, т.6, ч.1, с.218

[2] Маракоў…

[1]

[2]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 [[Image:Samojla.jpg|thumb|200ppx|Уладзімір Самойла]]
-{{вызнч|1=Уладзімір Івнанавіч}} {{вызн|1=Самойла}} ([[29 студзеня|17(29).1]].[[1878]], [[Мінск]] – [[1941]]), беларускі публіцыст, літаратурны крытык, філосаф.
+'''Уладзімір Іванавіч САМОЙЛА''' ({{ДН|29|1|1878|17}}, [[Мінск]] — {{ДС|||1941}}) — беларускі публіцыст, літаратурны крытык, філосаф.
+{{змест злева}}
-==Біяграфічны нарыс==
+== Біяграфічны нарыс ==
-Вучыўся ў Маскоўскім універсітэце, скончыў Петрагарадскі універсітэт (1916).
+Вучыўся ў Маскоўскім універсітэце, скончыў Петраградскі універсітэт (1916).
-Удзельнічаў у беларускім літаратурна-грамадскім руху ў Мінску, адзін з заснавальнікаў кніжнага [[таварыства "Мінчук"]] ([[1906]]). З 1908 супрацоўнічаў у мінскіх і віленскіх перыядычных выданнях ("Минский курьер", [[Наша Ніва (1906)|"Наша ніва"]]). Пісаў пра асвету народных мас, неабходнасць беларускай школы. Адзін з першых высока ацаніў літаратурную творчасць [[Янка Купала|Янкі Купалы]]. Аўтар артыкулаў, эсэ прысвечаных творчасці расійскіх і замежных пісьменнікаў. У пачатку 1910-х ад літаратурна-публіцыстычнай дзейнасці адышоў. Узначальваў хімічную лабараторыю ў Мінску, быў членам гарадской думы.
+Удзельнічаў у беларускім літаратурна-грамадскім руху ў Мінску, адзін з заснавальнікаў кніжнага [[таварыства "Мінчук"]] ([[1906]]). З 1908 супрацоўнічаў у мінскіх і віленскіх перыядычных выданнях («Минский курьер», [[Наша Ніва (1906)|«Наша ніва»]]). Пісаў пра асвету народных мас, неабходнасць беларускай школы. Адзін з першых высока ацаніў літаратурную творчасць [[Янка Купала|Янкі Купалы]]. Аўтар артыкулаў, эсэ прысвечаных творчасці расійскіх і замежных пісьменнікаў. У пачатку 1910-х ад літаратурна-публіцыстычнай дзейнасці адышоў. Узначальваў хімічную лабараторыю ў Мінску, быў членам гарадской думы.
-З 1918 жыў у [[Вільня|Вільні]], працаваў выкладчыкам у гімназіі, супрацоўнічаў у прэсе ("Виленская речь", "Виленские новости" і інш.). Выступіў з серыяй публіцыстычных артыкулаў пра становішча на Віленшчыне, у якіх паказваў імперыялістычны характар палітыкі Польшчы; займаўся літаратуразнаўчай працай. У 1923-27 адзін з вядучых публіцыстаў заходнебеларускага друку вызваленчага кірунку.<ref>ЭГБ, т.6, ч.1, с.218</ref> У філасофскіх эсэ, нарысах сцвярджаў гістарычную заканамернасць нацыянальна-вызваленчага руху працоўных у [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]] і яго аб'ектыўную непераможанасць. Пасля разгрому [[БСРГ]] ад актыўнага ўдзелу ў грамадска-палітычным жыцці адыйшоў. У 1928-29 выступіў у друку з рэцэнзіямі на выданні [[Інбелкульт]]а і [[БелАН|Беларускай Акадэміі Навук]]. У газетах "Kurier Wileński" i "[[Przegląd Wileński]]" апублікаваў артыкулы пра абрады, звычаі, нацыянальную ідэалогію беларусаў, нацыянальна-вызваленчы рух.
+З 1918 жыў у [[Вільня|Вільні]], працаваў выкладчыкам у гімназіі, супрацоўнічаў у прэсе («Виленская речь», «Виленские новости» і інш.). Выступіў з серыяй публіцыстычных артыкулаў пра становішча на Віленшчыне, у якіх паказваў імперыялістычны характар палітыкі Польшчы; займаўся літаратуразнаўчай працай. У 1923-27 адзін з вядучых публіцыстаў заходнебеларускага друку вызваленчага кірунку.<ref>ЭГБ, т.6, ч.1, с.218</ref> У філасофскіх эсэ, нарысах сцвярджаў гістарычную заканамернасць нацыянальна-вызваленчага руху працоўных у [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]] і яго аб'ектыўную непераможанасць. Пасля разгрому [[БСРГ]] ад актыўнага ўдзелу ў грамадска-палітычным жыцці адыйшоў. У 1928-29 выступіў у друку з рэцэнзіямі на выданні [[Інбелкульт]]а і [[БелАН|Беларускай Акадэміі Навук]]. У газетах «Kurier Wileński» i «[[Przegląd Wileński]]» апублікаваў артыкулы пра абрады, звычаі, нацыянальную ідэалогію беларусаў, нацыянальна-вызваленчы рух.
-На пачатку 1930-х г. працаваў бібліятэкарам Беларускага музея імя І. Луцкевіча. Асноўныя публікацыі гэтага перыяду (пераважна ў часопісе [[Калоссе (1935)|"Калоссе"]]) датычылі культуралагічнай тэматыккі, помнікаў старажытнай літаратуры, пытанняў гісторыі мастацтва, музыкі. Разглядаў творчасць асобных дзеячаў рускай і сусвтнай культуры ў кантэксце з задачамі культурнага развіцця Беларусі.
+На пачатку 1930-х г. працаваў бібліятэкарам Беларускага музея імя І. Луцкевіча. Асноўныя публікацыі гэтага перыяду (пераважна ў часопісе [[Калоссе (1935)|«Калоссе»]]) датычылі культуралагічнай тэматыккі, помнікаў старажытнай літаратуры, пытанняў гісторыі мастацтва, музыкі. Разглядаў творчасць асобных дзеячаў рускай і сусвтнай культуры ў кантэксце з задачамі культурнага развіцця Беларусі.
-Арыштаваны ў кастрычніку [[1939]] ў ліку іншых беларускіх дзеячаў. Этапаваны ў Мінск (?), расстраляны.<ref>Маракоў...</ref>
+Арыштаваны ў кастрычніку [[1939]] ў ліку іншых беларускіх дзеячаў. Этапаваны ў Мінск (?), расстраляны.<ref>Маракоў…</ref>
+== Творы ==
-{{зноскі}}
+* Праф. Здзяхоўскі аб беларускай душы. Вільня, 1924;
+* Які «Самаўрад» гатуе Беларускаму народу Польская рэспубліка? Вільня, 1924;
+* «Nowy» i «najnowszy» kurs polityki polskiej w sprawie biaіoruskiej. Wilno, 1932;
+* У кн.: Александровіч С. Х., Александровіч В. С. Беларуская літаратура ХІХ — пачатку ХХ ст.: Хрэстаматыя крытычных матэрыялаў. Мн., 1978.
+{{зноскі}}
-==Творы==
-*Праф. Здзяхоўскі аб беларускай душы. Вільня, 1924;
-*Які «Самаўрад» гатуе Беларускаму народу Польская рэспубліка? Вільня, 1924;
-*«Nowy» i «najnowszy» kurs polityki polskiej w sprawie biaіoruskiej. Wilno, 1932;
-*У кн.: Александровіч С.Х., Александровіч В.С. Беларуская літаратура ХІХ — пачатку ХХ ст.: Хрэстаматыя крытычных матэрыялаў. Мн., 1978.
-==Літаратура==
+== Літаратура ==
-*Бас І. Уладак з Казіміраўкі // Бас І. Падарожжа ў літаратурнае мінулае. Мн., 1971;
+* Бас І. Уладак з Казіміраўкі // Бас І. Падарожжа ў літаратурнае мінулае. Мн., 1971;
-*Калинкович Н. Как дань глубокого уважения… // Неман. 1979, № 11;
+* Калинкович Н. Как дань глубокого уважения… // Неман. 1979, № 11;
-*Александровіч С.Х. Уладзімір Самойла — даследчык паэзіі Янкі Купалы // Песні беларускай валадар. Мн., 1981;
+* Александровіч С. Х. Уладзімір Самойла — даследчык паэзіі Янкі Купалы // Песні беларускай валадар. Мн., 1981;
-*Конан У. Прарок у сваёй Айчыне: Ул.Самойла, 1878—1941 // Вяртання маўклівая споведзь: постаці творцаў беларускай гісторыі ў кантэксце часу. Мн., 1994;
+* Конан У. Прарок у сваёй Айчыне: Ул. Самойла, 1878—1941 // Вяртання маўклівая споведзь: постаці творцаў беларускай гісторыі ў кантэксце часу. Мн., 1994;
-*БП, т. 5;
+* БП, т. 5;
-*ЭГБ, т. 6-1;
+* ЭГБ, т. 6-1;
-*{{Крыніцы/Маракоў|РЛ|2|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}
+* {{Крыніцы/Маракоў|РЛ|2|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}
 {{DEFAULTSORT:Самойла Уладзімір}}