Нарымонт Гедзімінавіч

Нарымонт–Глеб Гедзімінавіч (Нарымунт, Нарымант; ~1295 – 2 лютага 1348), князь полацкі (1336–1345). Другі сын Гедзіміна ад першага шлюбу.

Упершыню згадваецца ў 1331, калі Гедзімін затрымаў на Валыні наўгародскага архіепіскапа Васілія, адпусціўшы з умовай абрання Нарымонта князем Вялікага Ноўгарада. Прыбыў у Ноўгарад у кастрычніку 1333, атрымаў у кармленне Ладагу, Арэшак, Карэлу, палову Капор'я. Каля 1335 паехаў з Ноўгарада, хутчэй за ўсё, каб заняць полацкі сталец пасля смерці князя Воіна. Пакінуў у Ноўгарадзе замест сябе сына Аляксандра. У 1338 адмовіўся прыехаць на дапамогу наўгародцам для адбіцця шведскай агрэсіі і нават адклікаў Аляксандра з Арэшка. Намеснікі Нарымонта, аднак, заставаліся ў Арэшку да 1348. Каля 1338 разам з полацкім епіскапам Рыгорам I падпісаў дагавор з Рыгай. Ускосна згадваецца як полацкі кароль у дагаворы Смаленска з Рыгай (~1340). Паводле Летапісца вялікіх князёў літоўскіх па Гедзіміне атрымаў Пінскае княства "зо всеми околичностями над Припетю рекою аж до Днепра", якое заставалася і за яго нашчадкамі — Нарымонтавічамі да канца XIV ст. Пад час міжкняжання (1341–1345) быў буйнейшым землеўладальнікам і, відаць, самым уплывовым князем ВКЛ. Супраць яго і Яўнута выступілі браты Альгерд і Кейстут, пасля заняцця Альгердам вялікакняскага стальца (1345) Нарымонт уцёк да хана Залатой Арды Джанібека, а Альгерд перадаў Полацкае княства свайму сыну Андрэю. Нарымонт вярнуўся ў ВКЛ каля 1346, у 1347 годзе браў удзел у паходзе супраць Тэўтонскага ордэна, загінуў у бітве на рацэ Стрэве (2.2.1348).

Літаратура

• Scriptores Rerum Prussicarum. II. Leipzig, 1863. ss. 75, 511.
• Сапунов А. Река Западная Двина. Витебск, 1893. сс. 276—277.
• Puzyna J. Narymunt Giedyminowicz // Miesiecznik Heraldyczny. R. 9, 1930. № 3.
• Tenże. Potomstwo Narymunta Giedyminowicza // Miesiecznik Heraldyczny. R. 11, 1932. № 10.
• Новгородская первая летопись. М.-Л., 1950. сс. 345, 349.
• ПСРЛ. Т. 25. М.-Л., 1949. сс. 170—176; Т. 32. М., 1975. сс. 41, 68, 138. Т. 35. М., 1980. сс. 68, 85, 97 і інш.
• Полоцкие грамоты XIII—начала XIV вв. Сост. А. Хорошкевич. Вып. 1. М., 1977. сс. 39—41; Вып. 3. М., 1980. сс. 127—132
• Krupa K. Książęta litewscy w Nowogrodzie Wielkim do 1430 r. // Kwartalnik historyczny. R. C. 1993. № 1.

Крыніца

• Белы А. Нарымонт // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2т. Т.2. Мн.: БелЭн, 2006. –792с.: іл. С.349-350