Барыс Пятровіч Тэдлі

Барыс Пятровіч Тэдлі
Дата нараджэння	20 мая 1901(1901-05-20)
Месца нараджэння	Кіеў, Кіеўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	11 студзеня 1944(1944-01-11) (42 гады)
Месца смерці	Берн, Швейцарыя
Пахаванне	Берн
Грамадзянства	Швейцарыя  Расійская імперыя
Адукацыя	Нацыянальны медыцынскі ўніверсітэт імя Аляксандра Багамольца
Партыя	Расійская фашысцкая партыя
Род дзейнасці	палітык, ваенны
Узнагароды

Барыс Пятровіч Тэдлі (7 [20] мая 1901 — 11 студзеня 1944) — удзельнік Белага руху, член Рускай фашысцкай партыі і яе лідар у Еўропе і Афрыцы.

Жыццё ў Расіі

Нарадзіўся ў Кіеве ў сям’і абруселага швейцарца-сталяра. Скончыў Кіеўскі медыцынскі інстытут. Узяў удзел у Першай сусветнай вайне.

У 1917 годзе стаў членам Добраахвотніцкай арміі, потым браў удзел з ёй у Ледзяным паходзе. Уступіў у Карнілаўскі ўдарны полк, дзе быў узнагароджаны Георгіеўскім крыжам. У 1919 годзе аглух у выніку баявога паранення, а ў 1920 годзе, хварэючы тыфам, трапіў у палон да бальшавікоў, але здолеў выжыць і ў 1922 годзе эміграваў разам з сям’ёй у Берн (Швейцарыя).

Жыццё ў эміграцыі

У 1933 годзе Тэдлі зблізіўся з узначаленым П. Р. Бермант-Авалавым Рускім вызваленчым народным рухам у Германіі і ён узнагародзіла яго тытулам «Лідар рускіх нацыянал-сацыялістаў у Швейцарыі». У 1935 годзе ён заснаваў у Берне групу Усерасійскай фашысцкай партыі, а ў 1936 годзе атрымаў пасаду рэзідэнта Кіраўніка УФП у Еўропе. У лісце гісторыку і манархісту Н. Ф. Сцяпанаву Тэдлі коратка выказаў свае палітычныя пагляды:

Не буду ўдавацца ў падрабязнасці пра фашызм. Я таксама перакананы манархіст, але не знаходжу нязгод у фашызме з маімі паглядамі. <…> Фашысцкая партыя, безумоўна, глыбока манархічная. Вазьміце, да прыкладу, № «Нашага шляху», прысвечаныя Екацярынбургскаму злачынству. Гэтыя газеты — бліскучая прапаганда манархічных ідэй.

Тэдли браў удзел у арганізацыі з 20 па 25 мая 1936 года ў Берліне канферэнцыі асобпаўнаважаных Вярхоўнага Савета УФП у Еўропе, на якой быў вырашаны шэраг важных арганізацыйных пытанняў. У верасні 1937 года ад Расійскага фашысцкага саюза (новая назва УФП) актыўна выступаў на Міжнародным антыіўдзейскім кангрэсе ў Эрфурце. У снежні 1937 года ў Парыжы Тэдлі падпісаў дагавор з лідарам арганізацыі «Белая ідэя» В. А. Ларыёнавым пра ўваходжанне гэтага таварыства ў Расійскі нацыянальны фронт, што аб’яднаў самыя характэрныя арганізацыі рускіх патрыётаў у эміграцыі. Потым некалькі гадоў Тэдлі з’яўляўся афіцыйным прадстаўніком у Швейцарыі часопіса «Сусветная служба» (міжнародны допіс па тлумачэнні «іўдзейскага пытання», другая назва «Вельтдынст»). Часопіс выпускаўся на 6 мовах у Эрфурце ганаровым членам РФС палкоўнікам У. Флэйшгаўэрам. Рэдактарам рускіх выпускаў быў М. Я. Маркаў, з якім Тэдлі рэгулярна ліставаўся.

Пераслед

У 1935 годзе Тэдлі браў удзел у бернскіх судовых працэсах над выдаўцамі «Пратаколаў сіёнскіх мудрацоў», у тым ліку У. Флэйшгаўэрам, у абарону якіх ён даваў сведчанні як журналіст «Сусветнай службы».

З-за гэтага швейцарская яўрэйская абшчына пачала яго пераслед праз суд, быў арганізаваны ператрус у яго кватэры. У 1937 годзе Тэдлі схаваўся ў Германіі.

Там, увосень 1938 года, Тэдлі як бачнаму дзеячу Расійскага фашысцкага саюза К. У. Радзаеўскі дае вялікія паўнамоцтвы і прызначае кіраўніком Еўрапейскага цэнтра і Вярхоўнага Савета РФС па Еўропе і Афрыцы. У новай пасадзе Тэдлі арганізаваў з 10 па 12 верасня ў Германіі 1-ы з’езд прадстаўнікоў РФС ад краін Еўропы і Афрыкі, на якім ён агучыў пункт погляду, што «думка большасці пра рашэнне яўрэйскага пытання ў Расіі адным ударам, у корані няслушная» і, што РФС пачынае працу па азнаямленні рускага народа з «існасцю» яўрэйства.

У 1939 годзе Тэдлі высылаецца ўладамі назад у Швейцарыю, дзе быў арыштаваны. У турме наладзіў ліставанне з цэнтральным кіраваннем РФС праз наглядніка Я. Карліна. У апошнім лісце Радзаеўскаму ў 1944 годзе паведамлялася, што РФС прадстаўлены ў Еўропе толькі на Балканах.

11 студзеня 1944 года памёр у гэтай турме. Пахаваны ў Берне.

Літаратура

• Окороков А. В. Фашизм и русская эмиграция (1920—1945 гг.). — М.: Руссаки, 2002. — 593 с. — ISBN 5-93347063-5.
• Стефан Д. Русские фашисты: Трагедия и фарс в эмиграции, 1925—1945 = The Russian Fascists: Tragedy and Farce in Exile, 1925—1945. — М.: Слово, 1992. — 441 с. — ISBN 5-85050-314-5.

Спасылкі

• Хронос — Тэдли Борис Петрович
• К. А. Чистяков. Иван Солоневич и его роль в предвоенном Русском Берлине
• О. Платонов. Терновый венец России, загадка Сионских протоколов