Адміністрацыйны падзел Рэчы Паспалітай

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Ваяводствы Рэчы Паспалітай (1619)
Адміністрацыйная карта Рэчы Паспалітай з паветамі (1619)
Ваяводствы Рэчы Паспалітай (1764)
Рэгіёны Рэчы Паспалітай

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Рэчы Паспалітай склаўся ў выніку падпісання Люблінскай уніі 1569 і ўтварэння Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў у складзе Кароны каралеўства Польшчы і Вялікага княства Літоўскага, якія захоўвалі пэўную аўтаномію ўнутранай улады. Таксама ў склад Рэчы Паспалітай увайшла Лівонія, якая ўвайшла ў яе склад у 1561 з прычыны распаду Лівонскага Ордэна. Тады ж было створана Курляндскае і Земгальскае герцагства, якое прызнала сябе васалам польскага караля.

Падзел[правіць | правіць зыходнік]

Рэч Паспалітая складалася з ваяводстваў двух правінцый Польшчы, ваяводстваў Літвы, нядаўна далучанай Лівоніі і ленных уладанняў.

Карона Польская
Велікапольская правінцыя Велікапольскія ваяводствы
Мазавецкія ваяводствы
Прускія ваяводствы
Малапольская правінцыя
Малапольскія ваяводствы
Рускія ваяводствы
Вялікае Княства Літоўскае Літоўская правінцыя Літоўскія ваяводствы
Жамойцкае староства
Лівонія Інфлянцкае ваяводства
Ленныя ўладанні і залежныя дзяржавы і тэрыторыі

Ваяводствы і княствы[правіць | правіць зыходнік]

Рэгіён Ваяводства Цэнтр Сойм Утворана Паветы Плошча
(км²)
Карона Польская
Велікапольская правінцыя
Вялікая Польшча Пазнаньскае ваяводства Познань Сьрода 1314 4 16166
Калішскае ваяводства Каліш Сьрода 1314 6 16523
Гнезненскае ваяводства Гнезна Кола 1768 3 7660
Сярадзкае ваяводства Серадз Шадак 1339 6 11689
Ланчыцкае ваяводства Лэнчыца Лэнчыца 1339 3 4378
Бжэсць-Куяўскае ваяводства Бжэсць Куяўскі Радзееў 1314 5 3277
Інаўрацлаўскае ваяводства Інаўроцлаў Радзееў 1364 5 5877
Мазовія Раўскае ваяводства Рава Мазавецка Рава Мазавецка 1462 6 6200
Плоцкае ваяводства Плоцк Рацёнж 1495 8 3591
Мазавецкае ваяводства Варшава Варшава 1529 25 22572
Каралеўская Прусія Хэлмінскае ваяводства Хэлмна Кавалева 1466 7 4654
Мальбаркскае ваяводства Мальбарк Штум 1466 4 2096
Паморскае ваяводства Скаршэвы Старогард 1466 8 12907
Малапольская правінцыя
Малая Польшча Кракаўскае ваяводства Кракаў Новы Корчын 14 ст. 8 19028
Сандамірскае ваяводства Сандамір Апатаў 14 ст. 6 25727
Люблінскае ваяводства Люблін Люблін 1474 3 11034
Русь Падляшскае ваяводства Драгічын Драгічын 1513 3
Рускае ваяводства Львоў Судовая Вішня 1434 13 82990
Бэлзскае ваяводства Бэлз Бэлз 1462 4 9000
Валынскае ваяводства Луцк Луцк 1566 3 38324
Падольскае ваяводства Камянец Камянец 1434 3 19152
Кіеўскае ваяводства Кіеў Жытомір 1471 3 200000
Брацлаўскае ваяводства Брацлаў Вінніца 1566 2 31660
Чарнігаўскае ваяводства Чарнігаў Чарнігаў 1635 2
Вялікае княства Літоўскае
Літоўская правінцыя
Літва Віленскае ваяводства Вільня Вільня 1413 5 44200
Троцкае ваяводства Трокі Трокі 1413 4 31200
Новагародскае ваяводства Новагародак Новагародак 1507 3 33200
Берасцейскае ваяводства Берасце Берасце 1566 2 40600
Менскае ваяводства Менск Менск 1566 3 55500
Мсціслаўскае ваяводства Мсціслаў Мсціслаў 1566 22600
Віцебскае ваяводства Віцебск Віцебск 1503 2 22600
Полацкае ваяводства Полацк Полацк 1504 21800
Смаленскае ваяводства Смаленск Смаленск 1508 2 53000
Жамойць Жамойцкае княства Варняй Расейняй 1219 3 23300
Лівонія
Інфлянты
Лівонія Вендэнскае ваяводства[1] Вендэн Вендэн 1598 30000
Дорпацкае ваяводства[2] Дорпат Вендэн 1598 9000
Парнаўскае ваяводства[2] Парнава Вендэн 1598 12000
Інфлянцкае ваяводства Дынабург Дынабург 1620 4 12000
Ленныя тэрыторыі, залежныя дзяржавы
Рэгіён Васал Сталіца Перыяд залежнасці Плошча
(км²)
Курляндыя Курляндскае і Земгальскае герцагства Мітава 1562 — 1756 27286
Прусія Прускае герцагства Кёнігсберг 1525 — 1618
Памеранія Лямборска-Бытоўская зямля Лембарк і Бытаў 1526 — 1657
Вармія Вармінскае княства Лідзбарк 1466 — 1772 4249
Запарожжа Войска Запарожскае Сеч 1572 — 1648
Сілезія Сявежскае княства Севеж 1312 — 1795
Славакія Спішскае стараства Любоўня 1412 — 1772

Зноскі

  1. у 1620 годзе рэарганізавана ў Інфлянтскае ваяводства.
  2. а б у 1620 годзе перастала існаваць пасля захаплення Швецыяй.