Азулежу

Азулежу (парт.: azulejo) — назва партугальскай кафлі . Традыцыйны партугальскі азулежу ўяўляе сабой распісаную цагляную плітку, часцей за ўсё квадратнай формы, абпаленую, паліваную, памерам 14 см на 14 см.
Вытокі
[правіць | правіць зыходнік]Першапачаткова слова zulaycha або zuleija («маленькі паліраваны каменьчык») прыйшло ў партугальскую мову з арабскай. Керамічныя кафлі выраблялі на старажытным Усходзе і выкарыстоўвалі для абліцоўвання сцен. Арабы прынеслі з сабой паліваную кафлю (зуляйдж ) у Іспанію (дзе яна стала называцца «асулехас») і Партугалію (дзе тое ж самае слова прамаўлялася «азулежу»).
Самыя старыя азулежу ў Партугаліі (Каралеўскі палац у Сінтры, манастыр Кансейсан у Бежы) прыйшлі з Севільі і адносяцца да XV стагоддзя. Іх паверхня рэльефная, перагародкі і канаўкі прадухілялі непажаданае змешванне фарбаў. Арнамент, па мусульманскай традыцыі, складаўся ў асноўным з зорак.
Далейшая эвалюцыя
[правіць | правіць зыходнік]У XVI стагоддзі ў італьянцаў была перанятая тэхніка маёлікі з нанясеннем фарбаў на плоскую паверхню, пакрытую цынкавай глазурай. З Італіі прыйшлі таксама і новыя тэмы, напрыклад, сцэны з антычных міфаў. Матывы жывапісу — часткай арнаментальныя, часткай натуралістычныя — станавіліся ўсё больш разнастайнымі і маляўнічымі.
З сярэдзіны XVII стагоддзя ў тэхніцы азулежу адбываюцца змены, звязаныя з нарастальным імпартам з Галандыі. Замест звыклай шматколернасці мастакі пачалі выкарыстоўваць выключна кантраст паміж белым колерам і кобальтавым сінім, а ў якасці сюжэтаў аддавалі перавагу выкарыстоўванню жанравых кампазіцый. У перыяд ракако (другая палова XVIII стагоддзя) азулежу зноў сталі паліхромнымі з перавагай далікатных тонаў (напрыклад, у палацы Келуш).
Сапраўды народным гэта мастацтва стала ў сярэдзіне XIX стагоддзя дзякуючы масавай прамысловай вытворчасці. З гэтага часу бліскучымі кафлямі пачынаюць упрыгожваць не толькі палацы і храмы, але таксама вонкавыя і ўнутраныя сцены самых розных пабудоў[1].
Музей азулежу
[правіць | правіць зыходнік]У Лісабоне ёсць музей керамікі , дзе наглядна прадстаўлена развіццё гэтак характэрнага для Партугаліі кафлянага мастацтва ад пачатковых этапаў да нашых дзён. Адзін з экспанатаў уяўляе сабой панараму Лісабона даўжынёй 40 м, выкананую ў 1730 годзе, якая паказвае, якім быў горад да яго разбурэння пры землятрусе 1 лістапада 1755 года.
-
Азулежу ў палацы Келуш
-
Фасад палаца Пена ў Сінтры
Зноскі
- ↑ "Азулежу - Португалия, Лиссабон. Здесь человек счастлив"(руск.). 2017-05-22. Архівавана з арыгінала 11 лістапада 2017. Праверана 2017-07-11. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 11 лістапада 2017. Праверана 4 красавіка 2022.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 11 лістапада 2017. Праверана 4 красавіка 2022.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Азулежу.рф Міні-партал аб азулежу
- azulejos.fr Гісторыя і галерэя азулежу