Алег Анатолевіч Трусаў

Алег Анатолевіч Трусаў
Дата нараджэння	7 жніўня 1954(1954-08-07) (69 гадоў)
Месца нараджэння	Мсціслаў, Мсціслаўскі раён, Магілёўская вобласць, БССР, СССР
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	гісторык, палітык, археолаг, журналіст
Месца працы	Беларускі гуманітарны ліцэй імя Якуба Коласа Беларускі рэстаўрацыйна-праектны інстытут Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў Беларускі нацыянальны ўніверсітэт
Навуковая ступень	кандыдат гістарычных навук
Альма-матар	гістарычны факультэт БДУ (1976)
Партыя	Партыя «Беларуская сацыял-дэмакратычная Грамада»
Член у	Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны
Узнагароды
Цытаты ў Вікіцытатніку
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Алег Анатолевіч Тру́саў (нар. 7 жніўня 1954, г. Мсціслаў) — беларускі археолаг, публіцыст і грамадскі дзеяч. Спецыяліст па гісторыі манументальнага дойлідства Беларусі XI—XVIII стагоддзяў. Кандыдат гістарычных навук (1981), дацэнт (1995). Старшыня Таварыства беларускай мовы імя Ф. Скарыны (ТБМ) у 1999—2017 гадах.

Біяграфічныя звесткі

Скончыў у 1976 годзе гістарычны факультэт БДУ. У 1976—1992 гадах працаваў у Беларускім рэстаўрацыйным праектным інстытуце, з 1988 года загадчык аддзела комплексных навуковых даследаванняў. У 1981 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю, тэма дысертацыі «Монументальное зодчество Белоруссии XI—XVII вв. Историко-археологический анализ».

Адзін з заснавальнікаў ТБМ імя Ф. Скарыны. У 1996 — сакавіку 1998 гадоў — дэкан факультэта бібліятэчна-інфармацыйных сістэм Беларускага ўніверсітэта культуры. Дацэнт кафедры гісторыі Беларусі і музеязнаўства (з 1995 года). У красавіку 1997 года абраны Рэспубліканскай Радай першым намеснікам старшыні ТБМ. На VI з’ездзе ТБМ (17 красавіка 1999 года) быў абраны старшынёй ТБМ. Адзіны ў краіне выкладчык гісторыі філатэліі Беларусі. З 2017 года выконвае абавязкі рэктара прыватнага Нацыянальнага ўніверсітэта імя Ніла Гілевіча. Жанаты, мае дачку.

Навукова-даследчыцкая дзейнасць

Як археолаг і гісторык архітэктуры займаецца вывучэннем помнікаў манументальнага дойлідства, матэрыяльнай культуры Беларусі XI—XVIII ст., гісторыю будаўнічай тэхнікі, эвалюцыю асноўных тыпаў муровак і будаўнічых матэрыялаў. Праводзіў археалагічныя раскопкі ў Лідзе, Міры, Крэве, Мазыры, Заслаўі, Гродне, Віцебску, Навагрудку, Магілёве, Мінску, Мсціславе і інш. Распрацаваў методыку архітэктурна-археалагічнага вывучэння манументальных помнікаў Беларусі. У цяперашні час — дактарант Інстытута гісторыі НАН Беларусі.

Аўтар некалькіх манаграфій і больш як 150 навуковых прац па археалогіі і гісторыі архітэктуры. Апублікаваў больш за 400 навуковых і навукова-папулярных артыкулаў.

Грамадска-палітычная дзейнасць

Адзін з заснавальнікаў БНФ, БСДГ (з 1991 года), намеснік (1991), старшыня Цэнтральнай Рады БСДГ (1992—1995). У 1990—1996 гадах — дэпутат Вярхоўнага Савета РБ XII склікання. У 1990—1995 гадах — намеснік старшыні камісіі Вярхоўнага Савета РБ па адукацыі, культуры і ахове гістарычнай спадчыны. Прымаў удзел у распрацоўцы афіцыйнай выявы дзяржаўнага герба «Пагоня», бел-чырвона-белага дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь і наверша да яго. Удзельнічаў у галадоўцы дэпутатаў Апазіцыі БНФ (11—12 красавіка 1995 года) супраць арганізаванага Аляксандрам Лукашэнкам рэферэндуму пра змену дзяржаўных сімвалаў, скасаванне статуту беларускай мовы як адзінай дзяржаўнай і эканамічную інтэграцыю з Расіяй.

У 1990 годзе быў адным з заснавальнікаў Беларускага гуманітарнага ліцэя імя Я. Коласа.

Узнагароды

З’езд БСДП 13 сакавіка 2016 года. З лева на права: Мечыслаў Грыб; Ірына Вештард; Алег Трусаў; Ігар Маслоўскі.

Узнагароджаны медалём 100 гадоў БНР Рады Беларускай Народнай Рэспублікі.

Творы

Кнігі, брашуры

• Памятники монументального зодчества Белоруссии XI—XVII вв. Архитектурно-типологический анализ. Мн., 1988. ISBN 5-343-00312-5.
• Старонкі мураванай кнігі: Манументальная архітэктура эпохі феадалізму і капіталізму. Мн., 1990.
• Старадаўніх муроў адраджэнне = Древних стен возрождение: мінулае і сучаснасць Лідскага замка / А. А. Трусаў; [пер. на рус. Л. В. Пятровіч]. — Мн.: Полымя, 1990. — 78, [1] с.: іл. — (Помнікі беларускага дойлідства). — ISBN 5-345-00307-6.]
• Беларускае кафлярства. Мн., 1993.
• Манументальнае дойлідства Беларусі XI—XVIII стагоддзяў. Гісторыя будаўнічай тэхнікі. Мн., 2001. ISBN 985-6305-29-2.
• Невядомая нам краіна. Беларусь у яе этнаграфічных межах. 2-е папраўл. выд. Мн., 2013. ISBN 978-985-7057-78-8 (на бел. і англ. мовах).
• Кароткая гісторыя архітэктуры Беларусі. Мн., 2015. ISBN 978-985-18-3583-2.
• Гісторыя Расіі. Нарысы (з Л. Баршчэўскім, А. Хадыкам). Мн., 2018. ISBN 978-985-23-0012-4.

Артыкулы

• Историко-архитектурные исследрвания и реставрация Лидского замка / С. Г. Багласов, О. А. Трусов // Вопросы архитектуры Литовской ССР = LIETUVOS TSR ARCHITEKTUROS KLAUSIMAI / Литов. НИИ строительства и архитектуры. Т. 7. Вып. 2. — Вильнюс: Мокслас, 1981. — 126, [2] c.: ил.
• Сенніцкі могільнік / А. Егарэйчанка, А. Трусаў // Помнік гісторыі і культуры Беларусі. — 1977. — № 2. — С. 21—23: іл.
• Невядомыя беларускія дзяржавы // Наша Слова. № 661, 662, 663, 773, 820, 822.

Артыкулы ў слоўніках, даведніках і энцыклапедыях

• Трусаў, А. А. Лідскі замак / А. А. Трусаў // Археалогія Беларусі: энцыклапедыя: у 2 т. / [склад. Ю. У. Каласоўскі; рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.]. Т. 2: Л — Я. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2009. — 492, [1] c. — С. 15—16. — ISBN 978-985-11-0354-2.

Літаратура

• ТРУСАЎ Алег Анатольевіч // Сучасныя беларускія даследчыкі гісторыі Вялікага Княства Літоўскага : біябібліяграфічны даведнік / С. П. Марозаў. — Гродна-Каўнас: ЮрСаПрынт, 2022. — 290 с. — ISBN 978-985-7257-57-7, 978-609-96340-1-2.
• Народныя дэпутаты Рэспублікі Беларусь. Дванаццатае скліканне. — Мн., 1992;
• Архітэктура Беларусі. — Мн., 1993. — С. 606;
• Археалогія і нумізматыка Беларусі. — Мн., 1993. — С. 614;
• Беларусь. Энцыклапедычны даведнік. — Мн., 1995. — С. 706;
• Трусов Олег // Кто есть кто в Беларуси. Хто ёсць хто ў Беларусі. Who’s who in Belarus / Складальнікі В. Голубеў, А. Кіжэ, А. Смольскі, В. Трыгубовіч, Г. Ахметава, В. Чуйко. — М.: Кніжны дом «Университет», 1999. — 176 с. ISBN 5-8013-0068-6
• Трусаў Алег Анатолевіч // Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5.

Спасылкі

• Трусаў А. А. // на pawet.net