Алексіна (сядзіба)
| Сядзіба | |
| Сядзіба Алексіна | |
|---|---|
 Сядзібны палац | |
| 54°47′00″ пн. ш. 33°24′28″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Расія |
| Месцазнаходжанне | |
| Будаўніцтва | 1780—1820 гады |
| Статус |
 Аб’ект культурнай спадчыны РФ № 6710090000 |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Сядзіба Алексіна (сядзіба Барышнікавых) — маёнтак дваран Барышнікавых у вёсцы Алексіна за 18 км ад Дарагабужа. Сядзіба пабудавана ў канцы XVIII-пачатку XIX стагоддзя ў стылі сталага класіцызму.
З'яўлялася найбуйнейшым цэнтрам шляхецкай сядзібнай культуры на Смаленшчыне. на думку сучасных спецыялістаў, сядзіба ў Алексіна з'яўляецца адным з лепшых і самых буйных сядзібных ансамбляў класіцызму Смаленскай вобласці.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Расійская імперыя
[правіць | правіць зыходнік]Будаўніцтва сядзібнага комплексу вялося з пачатку 1780-х гадоў на працягу сарака гадоў яе ўладальнікам І. І. Барышнікавым. Відаць, на першапачатковым этапе аўтарам праектаў будынкаў сядзібы выступаў М. Ф. Казакоў, які і раней выконваў замовы Барышнікава на пабудову будынкаў у Маскве. На падставе стылістычных асаблівасцяў, сучасныя даследчыкі адносяць да праектаў работы Казакова пабудовы царквы Міхаіла Арханёла, Андрэеўскай крэпасці, стайні, канторы, свіранаў. Непасрэдна будаўніцтва іх вялося пад назіраннем вучня М.Ф. Казакова - прыгоннага архітэктара В. Жданава.
З пачатку 1810 гадоў над праектамі будынкаў сядзібы працаваў Даменіка Жылярдзі. На думку сучасных даследчыкаў, яго аўтарству належаць праекты галоўнага сядзібнага дома (1819—1823 гады) і музычнага павільёна (1810—1820 гады). На месцы будаўніцтва ўзначальваў вучань Жылярдзі — прыгонны архітэктар Д.Палякоў.
Апошняй па часе пабудовай сядзібы з'яўляецца царква Андрэя Страцілата, узведзеная ў 1847 годзе сынам заснавальніка сядзібы - А. І. Барышнікавым. Фарміраванне сядзібнага парка было ў асноўным скончана да пачатку 1820-х гадоў.
На тэрыторыі сядзібы былі таксама ўладкованыя каскадныя сажалкі, кветнікі, аранжарэя. У маёнтку Барышнікавымі была сабрана вялікая калекцыя твораў мастацтва і цудоўная бібліятэка. Пры сядзібе існавалі школа прыгонных мастакоў і аркестр прыгонных музыкаў. У самым Алексіне працавала пісчапапяровая фабрыка, конны завод, рос вялікі пладовы сад. На сродкі ўладальнікаў сядзібы ў Алексіне былі пабудаваны двухпавярховая цагляная школа (1913) і каменная бальніца (1914).
Савецкі Саюз
[правіць | правіць зыходнік]Пасля рэвалюцыі жыццё ў Алексіне моцна змянілася, Барышнікавы спрабавалі захаваць унікальныя калекцыі і архіўныя матэрыялы. У 1919 годзе ў Маскву былі вывезены палотны Ратары, Лявіцкага, Трапініна, Брулова. Затым, у 1920-я гады, сёстры Барышнікавы перадалі ў Маскву яшчэ больш за 20 карцін рускіх і заходнееўрапейскіх мастакоў. У 1927 годзе найкаштоўнейшы архіў сям'і Барышнікавых паступіў у Смаленскі абласны архіў.
У 1920 годзе тут быў адкрыты музей сядзібнага побыту, некаторы час дырэктарам музея быў Міхась Прышвін. Па алексінскіх уражаннях ім была напісана аповесць «Мірская чара». Тут жа, у сядзібе, размясціўся конны завод №16 ім. Будзёнага. У час Вялікай Айчыннай вайны сядзіба моцна пацярпела, працягвае разбурацца і зараз. Большасць пабудоў выкарыстоўваецца мясцовымі жыхарамі.
Захаванасць
[правіць | правіць зыходнік]У цяперашні час захаваліся — палац, службовыя карпусы (адзін разбураны), два жылыя флігелі, комплекс цэркваў Міхаіла Арханёла і Андрэя Стратылата, стайні (паўразбураныя), музычны павільён, хаты, Андрэеўская крэпасць, склады і свіран, некалькі паркаў і сажалкі.