Альфрэд Сцяпанавіч Майхровіч

Альфрэд Сцяпанавіч Майхровіч
Дата нараджэння	2 чэрвеня 1937(1937-06-02)
Месца нараджэння	Менск, БССР, СССР
Дата смерці	11 сакавіка 2004(2004-03-11) (66 гадоў)
Месца смерці	Мінск, Беларусь
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Бацька	Сцяпан Казіміравіч Майхровіч
Род дзейнасці	філосаф, эстэтык
Месца працы	Навука і тэхніка Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы НАН Беларусі Інстытут філасофіі НАН Беларусі
Навуковая ступень	доктар філасофскіх навук (1984) і член-карэспандэнт НАН Беларусі (1996)
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	філалагічны факультэт БДУ (1959)
Прэміі	прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі

Альфрэд Сцяпанавіч Майхровіч (нар. 2 чэрвеня 1937, Мінск — 11 сакавіка 2004, Мінск) — беларускі вучоны ў галіне гісторыка-філасофскай навукі. Член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1996), доктар філасофскіх навук (1984), прафесар (1994).

Біяграфія

3 сям’і служачых. Бацька, Сцяпан Казіміравіч Майхровіч (1908—1981), беларускі савецкі крытык, літаратуразнавец. А. Майхровіч, скончыўшы СШ № 13 г. Мінска (1954), паступіў на філалагічны факультэт БДУ, які скончыў у 1959. Працаваў рэдактарам у выдавецтве «Навука і тэхніка» (1959—1961). У 1961—1964 гадах вучыўся ў аспірантуры Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР па спецыяльнасці эстэтыка. Працаваў малодшым навуковым супрацоўнікам Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору (1965—1969), старшым навуковым супрацоўнікам Інстытута філасофіі і права АН БССР (1969—1980). 3 1980 — загадчык аддзела гісторыі філасофіі гэтага інстытута. У 1969 абараніў кандыдацкую дысертацыю па тэме «Ідэйна-эстэтычныя погляды Я. Коласа». Доктарская дысертацыя прысвечана тэме «Беларускія рэвалюцыйныя дэмакраты: Фарміраванне і важнейшыя аспекты светапогляду».

З 1999 года дырэктар Інстытута філасофіі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

Навуковая дзейнасць

Асноўныя працы ў галіне гісторыі філасофіі, сацыяльнай філасофіі, эстэтыкі, этыкі. Даследаваў прыроду, заканамернасці і тэндэнцыі развіцця філасофскай думкі і культуры Беларусі; асаблівасці пачатковага перыяду яе фарміравання; Маральна-гуманістычны змест беларускага сярэднявяковага пісьменства; грамадска-палітычнае і гістарычнае свядомасць беларусаў XIV—XVI стст. (беларуска-літоўскія летапісы); светапогляд прадстаўнікоў ліберальна-дэмакратычнага і рэвалюцыйна-дэмакратычнага вызвольнага руху другой паловы XIX — пачатку XX ст.; працэс зацвярджэння ў Беларусі ў 1920-я гады матэрыялістычнай філасофіі; катэгарыяльна-паняційнае ўтрыманне светапогляду і эстэтыкі Янкі Купалы і Якуба Коласа; працэс станаўлення ў Беларусі маральнай свядомасці і фарміравання этычнай думкі ў даакцябрскі перыяд; заканамернасці гістарычнага развіцця эстэтычнай свядомасці, тыпалогію яго формаў; метадалагічныя пытанні гісторыі філасофіі, грамадскай думкі і эстэтыкі Беларусі; праблемы сучаснага грамадска-палітычнага і сацыяльна-культурнага развіцця, фарміравання новых духоўна-ідэалагічных уяўленняў.

Аўтар больш за 90 навуковых прац, у т.л. 6 манаграфій, у т.л. «Эстэтычныя погляды Якуба Коласа», «Аб эстэтычным асваенні рэчаіснасці», за ўдзел у напісанні цыкла работ па гісторыі філасофіі і грамадскай думкі Беларусі дакастрычніцкага перыяду, апублікаваных у 1973—1980), «Беларускія рэвалюцыйныя дэмакраты: Важнейшыя аспекты светапогляду», «Янка Купала і Якуб Колас: Пытанні светапогляду».

Навуковы рэдактар шэрага фундаментальных калектыўных манаграфій па гісторыі філасофіі Беларусі, дзе даследуюцца пытанні філасофскай думкі і культуры беларускага народа ў дакастрычніцкі час, раскрываецца сутнасць светапогляду і эстэтыкі Я. Купалы і Я. Коласа, распрацоўваюцца метадалагічныя праблемы. Цыкл гэтых работ удастоены Дзяржаўнай прэміі БССР. Сааўтар прац: «Нарысы гісторыі філасофскай і сацыялагічнай думкі Беларусі (да 1917 г.)», «Ідэі гуманізму ў грамадска-палітычнай і філасофскай думцы Беларусі (дакастрычніцкі перыяд)», «Ідэі матэрыялізму і дыялектыкі ў Беларусі (дакастрычніцкі перыяд)», «Развіццё марксісцка-ленінскай філасофіі ў БССР», «Філасофская і грамадска-палітычная думка Беларусі і Літвы. Заканамернасці развіцця. Праблемы даследавання».

Узнагароды

Дзяржаўная прэмія БССР (1984) за цыкл работ па гісторыі філасофіі і грамадскай думкі Беларусі даакцябрскага перыяду. Прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1993) за манаграфію «Пошук сапраўднага быцця і чалавека: з гісторыі філасофіі і культуры Беларусі».

Асноўныя працы

• Об эстетическом освоении действительности. — Мн.: Наука и техника, 1973.
• Белорусские революционные демократы: важнейшие аспекты мировоззрения. — Мн.: Наука и техника, 1977.
• Янка Купала и Якуб Колас: вопросы мировоззрения. — Мн.: Наука и техника, 1982.
• Поиск истинного бытия и человека: из истории философии и культуры Беларуси. — Мн.: Навука і тэхніка, 1992.
• Які ён, шлях Беларусі да дэмакратычнай дзяржавы. — Мн.: Права і эканоміка, 1996.
• Становление нравственного сознания: из истории духовной культуры Беларуси. — Мн.: Беларускі кнігазбор, 1997.
• Идеология: сущность, назначение, возможности. 3 изд -. Мн.: Право и экономика, 2004.
• Асветнікі зямлі Беларускай. X — пачатак XX ст.: Энцыклапедычны даведнік / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.), Г. Я. Галенчанка, С. Ф. Дубянецкі, Г. В. Кісялёў, У. М. Конан, А. С. Майхровіч, Г. А. Маслыка, М. С. Сташкевіч, А. К. Фядосаў, І. П. Хаўратовіч; Маст. рэд.: У. М. Жук. — Мн.: Беларуская энцыклапедыя, 2001. — 492 с.

Літаратура

• Л. С. Савік. Майхровіч Альфрэд Сцяпанавіч // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1994. — Т. 4. Лазарук — Перкін. — 524 с.; іл.. — ISBN 5-85700-153-6.
• Майхровіч Альфрэд Сцяпанавіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1999. — С. 45. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0141-9.
• Майхро́віч Альфрэд Сцяпанавіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 456. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі

• Альфрэд Сцяпанавіч Майхровіч у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)