Альфрэд фон Тырпіц

Альфрэд фон Тырпіц
ням.: Alfred von Tirpitz
Дата нараджэння	19 сакавіка 1849(1849-03-19)[…]
Месца нараджэння	Кюстрын, правінцыя Брандэнбург, каралеўства Прусія, Германскі саюз
Дата смерці	6 сакавіка 1930(1930-03-06)[…] (80 гадоў)
Месца смерці	Шэфтларн[d], Мюнхен, Верхняя Баварыя, Баварыя, Веймарская рэспубліка, Германскі рэйх
Месца пахавання	могілкі Вальдфрыдгоф у Мюнхене[d]
Грамадзянства	Германія
Род войскаў	Германскі імперскі флот
Гады службы	1865—1916
Званне	Гросадмірал Гросадмірал (з 1911)
Бітвы/войны	франка-пруская вайна Першая сусветная вайна
Узнагароды і званні	Ордэн «Pour le Mérite» Ордэн Чорнага арла Ордэн Чырвонага арла Ордэн Дома Гогенцолернаў Кавалер Вялікага крыжа ордэна Святога Олафа Кавалер Вялікага крыжа Каралеўскага венгерскага ордэна Святога Стэфана Ордэн Фрыдрыха Ордэн Філіпа Велікадушнага
Медыяфайлы на Вікісховішчы

А́льфрэд фон Ты́рпіц (ням.: Alfred von Tirpitz; 19 сакавіка 1849, Кюстрын, правінцыя Брандэнбург — 6 сакавіка 1930, Эбенхаўзен) — германскі ваенна-марскі дзеяч, у 1897—1916  гадах статс-сакратар ваенна-марскога ведамства (ням.: Staatssecretär des Reichsmarineamtes – марскі міністр), грос-адмірал (27 студзеня 1911).

Біяграфія

Альфрэд Тырпіц нарадзіўся у Кюстрыне, у сям'і высокапастаўленага дзяржаўнага чыноўніка Рудольфа Тырпіца (1811—1905), вырас у Франкфурце-на-Одэры. У 1865 годзе ў узросце 16 гадоў Альфрэд паступіў на службу ў прускі флот. У 1869 годзе ён паспяхова скончыў Марскую школу ў Кілі. У 1871 годзе, пасля стварэння германскага флоту, Тырпіц служыў у эскадры мінаносцаў. У 1877 годзе ў выніку павышэнняў Тырпіц стаў кіраўніком мінаносных сіл, якія рэарганізаваў у мінаносны інспектарат.

Дзейнасць у штабе флоту

У 1892 годзе капітан Тырпіц увайшоў у склад штаба флоту, а ў 1895 годзе атрымаў званне контр-адмірала. У 1900 годзе ён атрымаў дваранства і прыстаўку «фон» да прозвішча. Тырпіц падрыхтаваў план стварэння магутнага флоту, які дазволіў бы Германіі дамагчыся аўтарытэту на сусветнай сцэне, так званы «план Тырпіца». Дзякуючы яго рэалізацыі да 1914 года флот Германскай імперыі па сваёй моцы займаў другое месца ў свеце, саступаючы пры гэтым брытанскаму флоту па памерах на 40 %. У склад германскага флоту ўваходзіла сем новых дрэдноўтаў, пяць лінейных крэйсераў, дваццаць лінкараў, дваццаць пяць крэйсераў і больш за сорак субмарын. Умацаванне германскага флота выклікала непакой Вялікабрытаніі, якая правяла дарагую праграму пераўзбраення свайго флоту.

Фон Тырпіц распрацаваў «тэорыю рызыкі», у якой сцвярджаў, што калі германскі флот параўнаецца з брытанскім па сіле, то Вялікабрытанія будзе пазбягаць канфліктаў з Германіяй, так як у выпадку ваеннага сутыкнення германскі флот будзе мець шанец нанесці брытанскаму флоту страты, дастатковыя для страты брытанцамі панавання на моры. Разлік будаваўся на тым, што калі брытанскі флот будзе блакаваць выхады з германскіх партоў у Атлантыку праз Паўночнае мора, то германскі флот навяжа бітву ў Паўночным моры.

У 1911 фон Тырпіц быў удастоены звання грос-адмірала. Праграма будаўніцтва флоту па плану павінна была быць скончана ў 1917 годзе. Бачачы, што насоўваецца вайна, і што германскі флот не будзе завершаны да яе пачатку, а, такім чынам, не зможа кінуць выклік брытанскаму флоту, фон Тырпіц стаў прыхільнікам неабмежаванай падводнай вайны. На яго думку, падводныя лодкі ў вайне будуць здольныя прарваць брытанскую блакаду і стварыць уласную блакаду брытанскіх астравоў.

Пасля шматразовых безвыніковых спробаў пераканаць Кайзера у неабходнасці зняць абмежаванні на прымяненне падводных лодак Тырпіц падаў у адстаўку, склаўшы з сябе паўнамоцтвы 15 сакавіка 1916 года.

Палітычная кар'ера

У 1917 годзе ён стаў кіраўніком Нямецкай айчыннай партыі (ням.: Deutsche Vaterlandspartei), створанай з мэтай прапаганды аб'яднання намаганняў усёй краіны для перамогі ў Вялікай Вайне. Партыя, аднак, праіснавала нядоўга. Пасля паражэння Германіі фон Тырпіц стаў членам правага крыла Нямецкай нацыянальнай народнай партыі (ням.: Deutschnationalen Volkspartei) і ў 1924—1928 гадах быў яе прадстаўніком у рэйхстагу.

Памяць

Імя Альфрэда фон Тырпіца атрымаў другі лінкар тыпу «Бісмарк», а ахрысціла гэты карабель дачка Тырпіца.

Працы

• Успаміны Тырпіца: кароткія вытрымкі. — Пг., 1920 — 87 с.

Літаратура

• Алафузов В. А Дактрыны германскага флоту. — М., 1956.
• Залесский К.А. Кто был кто в Первой мировой войне. — М.: АСТ, 2003. — 896 с. — 5 000 экз. — ISBN 5-271-06895-1.
• Trot ha A. Grossadmiral von Tirpitz. — Breslau, [1932].
• Marine und Marinepolitik im kaiserichen Deutschland. — Düsseldorf, 1972.
• Hlifeatsch W. Die Ära Tirpitz... — Göttingen [u. a., 1955].

Спасылкі

• Біяграфія Тырпіца на сайце Нямецкага гістарычнага музея Архівавана 2 ліпеня 2014. (ням.)
• Біяграфія Альфрэда фон Тырпіца на сайце «Хронаса»
• Успаміны на сайце «Ваенная літаратура»