Аляксандр Мікалаевіч Скіба

Аляксандр Мікалаевіч Скіба
Дата нараджэння	18 ліпеня 1949(1949-07-18) (75 гадоў)
Месца нараджэння	Гардзееўка, Гардзееўскі раён, Бранская вобласць, РСФСР, СССР
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	матэматыка
Месца працы	Бранскі аўтамабільны завод[d] Інстытут матэматыкі НАН Беларусі Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук (1993)
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	Навазыбкаўскі дзяржаўны педагагічны інстытут[d]
Узнагароды

Аляксандр Мікалаевіч Скі́ба (руск.: Александр Николаевич Скиба; нар. 18 ліпеня 1949) — матэматык, доктар фізіка-матэматычных навук (1993), прафесар (1994).

Біяграфія

Нарадзіўся ў сяле Гардзееўка Клінцоўскага раёна (Бранская вобласць Расіі). У 1972 годзе скончыў Навазыбкаўскі педагагічны інстытут. У 1972—1973 гадах праходзіў службу ў Савецкай Арміі. У 1973—1974 гадах працаваў настаўнікам матэматыкі ў школе сяла Дзяніскавічы Навазыбкаўскага раёна, у 1974—1975 гадах ў сяле Кацічы. З 1975 па 1976 год працаваў інжынерам-праграмістам на Бранскім аўтамабільным заводзе. У 1976—1986 гадах — малодшы навуковы супрацоўнік Гомельскага аддзялення Інстытута матэматыкі Акадэміі навук БССР, у якім скончыў аспірантуру ў 1981 годзе. З 1986 года А. М. Скіба на кафедры алгебры і геаметрыі факультэта матэматыкі і тэхналогій праграмавання Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Францыска Скарыны. У 1986—1994 гадах дацэнт, з 1994 года — прафесар. У 1996—2002 гадах займаў пасаду загадчыка кафедры.

Навуковая і грамадская дзейнасць

Аўтар больш за 350 навуковых прац, у тым ліку 3 манаграфій. Працы па тэорыі груп, універсальных алгебраў, тэорыі упарадкаваных мностваў і рашотак, тэорыі мультыкольцаў і інш. Распрацаваў рашотчатыя метады даследавання класаў алгебраў, метадычныя забеспячэнні шэрагу матэматычных дысцыплін.

Пад кіраўніцтвам А. М. Скібы падрыхтаваны 27 кандыдацкіх і 3 доктарскія дысертацыі.

Уваходзіць у склад рэдакцыйных калегій шэрагу айчынных і замежных часопісаў, у тым ліку «Advances of Group Theory and its Applications» (Італія), «Southeast Asian Bulletin of Mathematics» (Ганконг), «Mathematics and Mathematical Sciences» (Індыя), «Проблемы физики, математики техники» (Гомель). Уваходзіць у склад экспертнага савета па матэматыцы Вышэйшай атэстацыйнай камісіі Рэспублікі Беларусіь, экспертнага савета па матэматыцы Рэспубліканскага Фонда Фундаментальных даследаванняў Рэспублікі Беларусь. З’яўляецца старшынёй савета па абароне кандыдацкіх і доктарскіх дысертацый па матэматыцы пры Гомельскім дзяржаўным універсітэце.

Неаднаразова чытаў лекцыі ў замежных навуковых і навучальных установах.

Сярод апублікаваных прац:

• Формации алгебраических систем / Л. А. Шеметков, А. Н. Скиба. — Москва, 1989.
• Алгебра формаций. — Мн.: Беларуская навука, 1997.
• A characterization of the hypercyclically embedded subgroups of finite groups / Alexander N. Skiba // Journal of Pure and Applied Algebra. — 2011. — Vol. 215, iss. 3. — P. 257—261.
• Some characterizations of finite σ-soluble PσT-groups / Alexander N. Skiba // Journal of Algebra. — 2018. — Vol. 495. — P. 114—129.

Узнагароды і званні

• Медаль «За працоўныя заслугі» (2009)
• Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь (2020)
• Ганаровы прафесар Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Францыска Скарыны

Літаратура

• Скіба Аляксандр Мікалаевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 453. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).

Спасылкі

• Скіба Аляксандр Мікалаевіч на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»
• Скіба Аляксандр Мікалаевіч, доктар фізіка-матэматычных навук, матэматыка на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»
• Скиба Александр Николаевич (руск.) // Факультэт матэматыкі і тэхналогій праграмавання Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Францыска Скарыны
• Скіба Аляксандр Мікалаевіч // Узнагароды Беларусі