Аляксей Дзмітрыевіч Спяранскі

Аляксей Дзмітрыевіч Спяранскі
руск.: Алексе́й Дми́триевич Спера́нский
Дата нараджэння	30 снежня 1887 (11 студзеня 1888)
Месца нараджэння	Уржум, Уржумскі павет[d], Вяцкая губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	23 ліпеня 1961(1961-07-23) (73 гады)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Ваганькаўскія могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Дзеці	Настасся Аляксееўна Спяранская[d]
Род дзейнасці	патолагаанатам
Навуковая сфера	паталогія і медыцына
Месца працы	Іркуцкі дзяржаўны ўніверсітэт[d] Усесаюзны інстытут эксперыментальнай медыцыны[d]
Навуковае званне	спіс правадзейных членаў АН СССР[d]
Альма-матар	медыцынскі факультэт Імператарскага Казанскага ўніверсітэта[d] (1911)
Вядомыя вучні	Аляксандр Юліянавіч Бранавіцкі
Партыя	КПСС
Член у	Акадэмія навук СССР
Прэміі
Узнагароды

Аляксей Дзмітрыевіч Спяра́нскі (30 снежня 1887 (11 студзеня 1888), Уржум, Вяцкая губерня — 23 ліпеня 1961, Масква) — вучоны ў галіне паталагічнай фізіялогіі. Акадэмік Акадэміі навук СССР (1939). Акадэмік Акадэміі медыцынскіх навук СССР (1944).

А. Д. Спяранскі нарадзіўся ў горадзе Уржум Вяцкай губерні (зараз у Кіраўскай вобласці Расіі). У 1911 годзе скончыў Казанскі ўніверсітэт. Падчас Першай сусветнай вайны ваенны ўрач. З 1920 года прафесар кафедры аперацыйнай хірургіі і тапаграфічнай анатоміі ў Іркуцкім універсітэце. У 1923—1928 гадах асістэнт І. П. Паўлава. З 1926 года арганізатар і кіраўнік эксперыментальнага аддзела ў Ленінградскім інстытуце хірургічнай неўрапаталогіі. У 1928—1934 гадах загадчык аддзелам патафізіялогіі ў Ленінградскім інстытуце эксперыментальнай медыцыны. З 1934 года А. Д. Спяранскі ў Маскве, ва Усесаюзным інстытуце эксперыментальнай медыцыны, з 1945 года ў Інстытуце агульнай і эксперыментальнай паталогіі Акадэміі медыцынскіх навук СССР (у 1954 годзе пераўтвораны ў Інстытут нармальнай і паталагічнай фізіялогіі АМН СССР), дырэктар інстытута ў 1945—1954 гадах. З 1954 года загадчык аддзелам агульнай паталогіі.

Навуковая дзейнасць

А. Д. Спяранскаму належаць навуковыя працы па пытаннях трафічнай функцыі нервовай сістэмы ў паталагічных працэсах. Займаўся распрацоўкай праблем этыялогіі працэсаў запалення, інфекцыі, імунітэту, пухліннага росту і інш.

Сярод апублікаваных прац:

• Нервная система в патологии, М. — Л., 1930;
• Элементы построения теории медицины, М. — Л., 1935; Избр. труды, М., 1955.

Узнагароды і прэміі

• Сталінская прэмія (1943)
• Прэмія імя І. П. Паўлава АН СССР (1937)
• 2 ордэны Леніна
• 2 ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга
• медалі.

Літаратура

• Спяранскі Аляксей Дзмітрыевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 155. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Сперанский Алексей Дмитриевич // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
• Сперанский Алексей Дмитриевич // Большая медицинская энциклопедия / Гл. ред. Б. В. Петровский. — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1974—1989. — Т. 1—30.

Спасылкі

• Сперанский Алексей Дмитриевич // Сайт РАН (руск.)
• Выдающиеся медики — уроженцы Вятского края. Сперанский Алексей Дмитриевич // Кировская областная научная медицинская библиотека (руск.)