Перайсці да зместу

Анастамоз

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Анастамоз (ад грэч. ἀναστόμωσις — адкрытая сувязь) — назва для паўторнага злучэння двух патокаў, якія раней разгалінаваліся, напрыклад крывяносных сасудаў ці жылак ліста. Тэрмін выкарыстоўваецца ў медыцыне, біялогіі, мікалогіі і геалогіі.

Сетка крывяносных сасудаў

Анастамоз — гэта сувязь дзвюх структур[1]. Ён ставіцца да сувязі паміж крывяноснымі сасудамі або паміж іншымі трубчастымі структурамі, напрыклад, сценкамі кішачніка. У крывянозным анастамозе  (англ.), многія артэрыі натуральна анастамізіруюць адна з адной, напрыклад, ніжняя надчэраўная артэрыя  (англ.) (лац.: arteria epigastrica inferior) і верхняя надчэраўная артэрыя  (англ.) (лац.: arteria epigastrica superior).

Крывяносны анастамоз дзеліцца на анастамоз артэрыяльны і вянозны. Артэрыяльны анастамоз уключае ў сябе фактычны артэрыяльны анастамоз (напрыклад, далонныя дугі  (англ.) і падэшвенныя дугі  (англ.)падэшвеннай дугі) і патэнцыйны артэрыяльны анастамоз (напрыклад, каранарны крывазварот  (руск.) і Вілізіеў круг  (руск.)). Прыкладам хірургічнага анастамозу  (англ.) з'яўляецца Y-падобны анастамоз па Ру  (англ.), які прымяняюць пры рэзекцыі сегмента кішкі.

Паталагічны анастамоз з'яўляецца вынікам траўмы ці хваробы і можа ўключаць у сябе вены, артэрыі або кішкі. Яны звычайна называюць свішчы. У выпадках вены ці артэрыі, траўматычныя свіршчы звычайна адбываюцца паміж артэрыяй і венай. Траўматычныя кішачныя свіршчы звычайна адбываюцца паміж двума сценкамі кішачніка (кішачна-кішачныя свішчы) або кішачнікам і скурай. Партакавальны анастамоз  (англ.), насупраць, гэта анастамоз паміж венай партальнай венознай сістэмы  (англ.) і венай сістэмнага крывацёку  (англ.), якая дазваляе крыві абыходзіць печань у пацыентаў з партальнай гіпертэнзіяй  (руск.), што часта прыводзіць да гемарою, варыкознага пашырэння вен стрававода  (англ.) або «галавы медузы»  (англ.)[2].

У эвалюцыі, анастамозам называюць рэкамбінацыю эвалюцыйнай лініі. Звычайна эвалюцыйныя лініі ўяўляюць сабой простае галінаванне з відаў да новых форм. Пры анастамозе віды могуць рэкамбінавацца  (руск.) пасля першага разгалінавання, напрыклад, у выпадку апошніх даследаванняў, было паказана, што радавыя папуляцыі продкаў чалавека і шымпанзэ магчыма крыжаваліся пасля пачатковага разгалінавання[3].

Канцэпцыя анастамозу таксама ставіцца да тэорыі сімбіягенеза, у якой новыя віды выходзяць з утварыння новых сімвалічных адносін.

У мікалогіі, анастамозам называюць зліццё паміж галінамі аднаго і таго ж або розных гіфаў[4].

Зноскі

  1. Gylys, Barbara A. and Mary Ellen Wedding. Medical Terminology Systems. — F.A. Davis Company, 2005.
  2. Голова медузы (руск.)
  3. Patterson, Nick; et al. (May 2006). «Genetic evidence for complex speciation of humans and chimpanzees» (англ.)
  4. Kendrick, Bryce. The Fifth Kingdom. — Mycologue Publications, 2001.