Антон Станіслававіч Неканда-Трэпка

Антон Станіслававіч Неканда-Трэпка
Антон Станіслававіч Неканда-Трэпка
Дата нараджэння	11 лютага 1877
Месца нараджэння	Мінск, Мінскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	12 лютага 1942 (65 гадоў)
Грамадзянства	Расійская імперыя; Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Беларусі; Польская Рэспубліка;
Адукацыя	Мінская мужчынская гімназія; Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны тэхналагічны інстытут (1903);
Партыя	Беларуская сацыялістычная грамада; Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя;
Член у	Беларускае навуковае таварыства; Таварыства беларускай школы; Часовы беларускі нацыянальны камітэт;
Род дзейнасці	палітык
Месца працы	Віленская беларуская гімназія; Таварыства беларускай школы; Беларускае навуковае таварыства; Беларускае выдавецкае таварыства; Беларускі музей у Вільні; Загляне сонца і ў наша аконца; БДПУ;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Антон Станіслававіч Неканда-Трэпка (11 лютага 1877, Мінск — 12 лютага 1942) — беларускі грамадскі і палітычны дзеяч, педагог.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

А. Неканда-Трэпка з жонкай Юліяй

Нарадзіўся 11 лютага 1877 года ў Мінску.

Скончыў мінскую гімназію, Пецярбургскі тэхналагічны інстытут (1903), электратэхнічныя курсы ў г. Льеж (1904).

Падчас вучобы ў Пецярбургу ўдзельнік Беларускага гуртка народнай прасветы, студэнцкага руху, быў арыштаваны. Адзін са стваральнікаў Беларускай сацыялістычнай грамады.

З 1905 года працаваў інжынерам-электрыкам у Варшаве, Пецярбургу, Маскве. З 1909 года ў складзе выдавецтва «Загляне сонца і ў наша аконца».

Падчас Першай сусветнай вайны знаходзіўся ў Заходняй Еўропе. З восені 1918 у Мінску, выкладаў у польскай гімназіі, Мінскім настаўніцкім інстытуце. Адзін з ініцыятараў стварэння і член ЦК Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі. Зімой 1919 член калегіі Наркамасветы БССР. 17 сакавіка 1919 года арыштаваны ВЧК як «польскі агент» і інтэрніраваны ў Смаленск.

Пасля вызвалення ў лістападзе 1919 года ўвайшоў у склад прэзідыума Часовага беларускага нацыянальнага камітэта ў Мінску. З 1 сакавіка 1920 года працаваў намеснікам дырэктара Мінскага беларускага педагагічнага інстытута.

На «літаратурнай гарбатцы» ў гасцях у інжынера Антона Неканды-Трэпкі. Стаяць (злева направа): Пётра Сергіевіч, М. Мілючанка, Станіслаў Станкевіч, А. Неканда-Трэпка; сядзяць: Янка Шутовіч, Максім Танк, Наталля Арсеннева, Антон Луцкевіч, Рыгор Шырма, Г. Трэпчыха. Вільня, 1937 г.

З лета 1920 года жыў у Вільні, выкладаў у Віленскай беларускай гімназіі (у 1922—1923 і 1928—1930 яе дырэктар). Адзін з заснавальнікаў Таварыства беларускай школы (у 1921—1924 гадах — адказны сакратар). У міжваенны перыяд працаваў у Беларускім навуковым таварыстве, Беларускім выдавецкім таварыстве, Беларускім музеі імя І. Луцкевіча ў Вільні, супрацоўнічаў з газетай «Наперад». Выдаў падручнікі па фізіцы і матэматыцы для сярэдніх школ.

Пасля ўз’яднання Заходняй Беларусі з БССР у кастрычніку 1939 года арыштаваны органамі НКУС СССР, сасланы на 10 гадоў у Сібір. У сувязі з уступленнем у армію генерала Андэрса быў вызвалены. Памёр 12 лютага 1942 года па дарозе да месца дыслакацыі^[1].