Анута

Анута
англ. Anuta
Характарыстыкі
Плошча	0,37 км²
Найвышэйшы пункт	65 м
Насельніцтва	223 чал. (2009)
Шчыльнасць насельніцтва	602,7 чал./км²
Размяшчэнне
11°36′40″ пд. ш. 169°50′59,20″ у. д.
Архіпелаг	Саламонавы астравы
Акваторыя	Ціхі акіян
Краіна	Саламонавы Астравы
Анута

Анута (англ.: Anuta) — востраў у складзе архіпелага Саламонавы астравы. З’яўляецца часткай дзяржавы Саламонавы Астравы. Плошча — 0,37 км². Насельніцтва — 223 чалавекі (2009 г.).

Геаграфія

Анута — даволі ізаляваны востраў вулканічнага паходжання, таму вельмі адвольна адносіцца да архіпелага Саламонавы астравы. Ён знаходзіцца за 1106 км на паўднёвы ўсход ад Ханіяры, сталіцы дзяржавы Саламонавы Астравы. Бліжэйшы буйны востраў Ванікора месціцца за 310 км на захад. Паўночная частка вострава Анута ўяўляе сабою скальны масіў да 65 м у вышыню. Паўднёвая частка складзена асадкавымі пародамі.

Клімат трапічны, вельмі вільготны. Востраў знаходзіцца ў зоне дзеяння моцных трапічных цыклонаў.

Гісторыя

Анута быў населены людзьмі амаль 3000 гадоў таму. 350—300 гадоў таму сюды прыбылі танганцы з палоннымі жыхарамі Увеа на чале з правадыром Пу Каўравэ. Пасля смерці яго сына правадырства перайшло да ўвеанскага роду Таўпарэ. Перасяленцы называлі сваю новую радзіму Нукумаірара («усходняя зямля»). У 1791 г. востраў быў адкрыты брытанскай экспедыцыяй на чале з Вільямам Блаем і названы ў гонар аднаго з матросаў Чэры (англ.: Cherry). Сучасная назва Анута прыйшла з мовы жыхароў вострава Тыкопія і мае той жа сэнс, што і Нукумаірара.

У канцы XIX ст. востраў Анута быў фармальна далучаны да брытанскіх каланіяльных валоданняў. У 1916 г. была адчынена англіканская місія, амаль усе тубыльцы прынялі хрысціянства. У 1950-я — 1970-я гг. палінезійская супольнасць Ануты даследавалася антраполагамі.

У 1978 г. востраў стаў часткай незалежнай дзяржавы Саламонавы Астравы.

Асаблівасці культуры

Карэнныя жыхары Ануты — знешнія палінезійцы, нашчадкі танганцаў і ўвеа, размаўляюць на мове з вялікай колькасцю архаічных танганскіх слоў. Жывуць у 3 вёсках. Асноўныя заняткі — земляробства і рыбалоўства, сезоннае паляванне на марскіх птушак на бязлюднай выспе Фатутака, што месціцца за 653 м на паўночны ўсход ад Ануты. У мінулым яны гандлявалі цыноўкамі з тубыльцамі вострава Тыкопія, але ў наш час вонкавы продаж мясцовых рамесных вырабаў вельмі абмежаваны з-за адноснай ізаляцыі вострава.

Асноўныя сацыяльныя адзінкі — пашыраныя сем’і патонгія, што калектыўна вядуць гаспадарку. Яны аб’яднаны ў 4 роды каінанга, прычым 2 роды ўзначальваюцца правадырамі арыкі. Адзін з правадыроў лічыцца вышэйшым і мае тытул туі анута, другі — яго намеснікам туі каінанга. Улада правадыроў перадаецца па спадчыне ад бацькі да старэйшага сына. Да прыняцця хрысціянства арыкі выконвалі сакральныя функцыі. Усе разам жыхары Ануты складаюць абшчыну канапенуа, якая лічыцца ўладальнікам зямлі. Яе чальцы абавязаны аказваць узаемную дапамогу аропа.

Тубыльцы Ануты захавалі традыцыйныя абрады жыццёвага цыклу, прысвечаныя нараджэнню, полаваму сталенню, шлюбу, смерці і г. д. Падчас святаў арганізоўваюцца музычныя відовішчы і танцы. Выяўленчае мастацтва прадстаўлена татуіроўкай, разьбою на лодках, вёслах, кіях.

Літаратура

• Gina, L. Journeys in a Small Canoe: The Life and Times of a Solomon Islander. — Sydney: Pandanus Books, 2003. — ISBN 1740760328.

Спасылкі

• Anuta — Encyclopedia.com
• James L.O. Tedder Anuta. An Island from Paradise?