Ардэм Патапуцян

Ардэм Патапуцян
арм.: Արտեմ Փաթափութեան
Дата нараджэння	2 кастрычніка 1967(1967-10-02) (56 гадоў)
Месца нараджэння	Бейрут, Ліван
Грамадзянства	Ліван  ЗША
Род дзейнасці	малекулярны біёлаг, нейрабіёлаг
Навуковая сфера	малекулярная біялогія і фізіялогія
Месца працы	Інстытут Скрыпса[d]
Навуковая ступень	доктар філасофіі
Альма-матар	Амерыканскі ўніверсітэт Бейрута[d] Каліфарнійскі ўніверсітэт у Лос-Анджэлесе Каліфарнійскі тэхналагічны інстытут Q21697976?
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША Амерыканская асацыяцыя садзейнічання развіццю навукі Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук
Узнагароды	Rosenstiel Award[d] (2019) прэмія У. Олдэна Спенсера[d] (2017) прэмія Каўлі па неўралогіі[d] (2020) BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award[d] (2020) член Амерыканскай асацыяцыі садзейнічання развіццю навукі[d] (2016)
Сайт	patapoutianlab.org
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ардэм Патапуцян (англ.: Ardem Patapoutian; нар. 2 кастрычніка 1967, Бейрут, Ліван) — амерыканскі малекулярны біёлаг і нейрабіёлаг. Працуе ў Медыцынскім інстытуце Говарда Х’юза (HHMI). Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (2021).

Біяграфія

Ардэм Патапуцян нарадзіўся 2 кастрычніка 1967 года ў Бейруце, у армянскай сям’і. Навучаўся у Амерыканскім універсітэце Бейрута на працягу года, перш чым эміграваць у ЗША ў 1986 годзе. Скончыў Каліфарнійскі ўніверсітэт у Лос-Анджэлесе, у 1990 годзе атрымаў ступень бакалаўра ў галіне цыталогіі і біялогіі развіцця, а ў 1996 годзе — ступень доктара філасофіі ў Каліфарнійскім тэхналагічным інстытуце. Аспірантам Патапуцян працаваў з Луі Райхартам у Каліфарнійскім універсітэце ў Сан-Францыска. У 2000 годзе ён стаў дацэнтам ў Навукова-даследчым інстытуце Скрыпса. У перыяд з 2000 па 2014 год ён дадаткова працаваў у Даследчым фондзе Novartis. З 2014 года Патапуцян працуе даследчыкам у Медыцынскім інстытуце Говарда Х’юза (HHMI).

Патапуцян вывучае перадачу сігналу. Ён унёс значны ўклад у ідэнтыфікацыю новых іённых каналаў і рэцэптараў, якія актывуюцца тэмпературай, механічнай энергіяй або павелічэннем аб’ёму клеткі. Патапуцян і яго калегі змаглі паказаць, што гэтыя іённыя каналы граюць выдатную ролю ў адчуванні тэмпературы, у адчуванні дотыку, у прапрыяцэпцыі, у адчуванні болю і ў рэгуляцыі сасудзістага тонусу. У пазнейшых працах выкарыстоўваюцца метады функцыянальнай геномікі для ідэнтыфікацыі і характарыстыкі механаадчувальных іённых каналаў (механатрансдукцыя).