Архіп Іванавіч Куінджы

Архіп Іванавіч Куінджы
руск.: Архип Куинджи
Дата нараджэння	15 (27) студзеня 1842
Месца нараджэння	Марыупаль, Расійская імперыя
Дата смерці	11 (24) ліпеня 1910 (68 гадоў)
Месца смерці	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя
Месца пахавання	Смаленскія праваслаўныя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя
Род дзейнасці	мастак, выкладчык універсітэта
Месца працы	Вышэйшае мастацкае вучылішча пры Імператарскай Акадэміі мастацтваў[d]
Вучоба	Імператарская Акадэмія мастацтваў (1868)
Мастацкі кірунак	рэалізм
Уплыў на	Мікалай Канстанцінавіч Рэрых, Vilhelms Purvītis[d], Konstantin Bogaevsky[d] і Evgenij Ivanovic Stolica[d]
Подпіс
Працы на Вікісховішчы

Архіп Іванавіч Куінджы (27 студзеня 1841, Марыупаль — 24 ліпеня 1910) — расійскі жывапісец-пейзажыст. Правадзейны член Пецярбургскай АМ (з 1893).

Біяграфія

Жывапісу вучыўся самастойна і ў Пецярбугскай АМ (1868). Член Таварыства перасоўных мастацкіх выставак 1875—1879. Ініцыятар стварэння Таварыства мастакоў (1909; пазней Таварыства імя Куінджы). Выкладаў у Пецярбургскай АМ (прафесар з 1892, з 1894 прафесар-кіраўнік пейзажнай майстэрні, сярод вучняў А. Рылоў, М. Рэрых), адкуль у 1897 годзе звольнены за падтрымку студэнцкіх патрабаванняў. У ранні перыяд зазнаў уплыў Івана Айвазоўскага. У сярэдзіне 1870-х гадоў стварыў шэраг карцін, у якіх пейзажны матыў разлічаны на канкрэтныя сацыяльныя асацыяцыі, што адпавядала канцэпцыі перасоўнікаў («Забытая вёска», «Чумацкі тракт»). У творах сталага перыяду імкнуўся да перадачы найбольш выразных па асвятленні станаў прыроды. З дапамогай кампазіцыйных прыёмаў, якія дазвалялі стварыць панарамныя віды (высокі гарызонт і інш.), светлавых эфектаў і інтэнсіўных колераў, зведзеных да некалькіх галоўных тонаў, дамагаўся амаль поўнай ілюзіі натуральнага асвятлення: «Украінская ноч» (1876), «Бярозавы гай», «Пасля навальніцы» (абедзьве 1879), «Ноч на Дняпры» (1880), «Дняпро раніцай» (1881). Работам позняга перыяду ўласцівы дэкаратыўнасць і знешняя эфектнасць колеравага ладу («Бярозавы гай», 1901).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 8: Канто — Кулі. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8), ISBN 985-11-0035-8.