Аўтаномная Рэспубліка Абхазія

Аўтаномная Рэспубліка Абхазія
Аўтаномная Рэспубліка Абхазія
	груз. აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა
Сцяг	Герб
Краіна	Грузія
Статус	аўтаномная рэспубліка
Уваходзіць у	Грузія;
Уключае	6 муніцыпалітэтаў
Адміністрацыйны цэнтр	Сухумі
Найбуйнейшыя гарады	Сухуміі, Гагра, Гудаута
Дата ўтварэння	1991
Старшыня; Кабінета Міністраў	Вахтанг Калбая
Старшыня; Вярхоўнага Савета	Тэмур Мжавія (англ.)
Афіцыйныя мовы	абхазская, грузінская
Плошча	8 665 км²
Часавы пояс	+4
Код ISO 3166-2	GE-AB
Тэлефонны код	44
Афіцыйны сайт

Аўтано́мная Рэспу́бліка Абха́зія (груз. აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა) — адміністрацыйная адзінка ў Грузіі, тэрыторыя якой кантралюецца часткова прызнанай Рэспублікай Абхазія пры падтрымцы расійскіх войскаў. Паводле Канстытуцыі Грузіі Абхазія ўваходзіць у склад Грузіі як аўтаномная рэспубліка, а яе легітымны ўрад у наш час знаходзіцца ў выгнанні. З 2006 па 2008 гады ўрад Аўтаномнай Рэспублікі Абхазія размяшчаўся на тэрыторыі Абхазіі ў кантралюемым у той час Грузіяй сяле Чхалта.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Будынак урада Абхазіі ў сяле Чхалта, 2006 г.

З другой паловы XVI—XVII стагоддзяў узмацнілася залежнасць Абхазіі ад Асманскай імперыі, якая пабудавала шэраг крэпасцей, у тым ліку Сухум-Кале (будучы Сухумі). З канца XVIII стагоддзя абхазскія князі шукалі выратавання ад асманскага прыгнёту, і знайшлі яго пад заступніцтвам Расіі. Просьба была здаволена: 17 (29) лютага 1810 года выйшаў Маніфест Аляксандра I аб далучэнні Абхазскага княства да Расійскай Імперыі, якая фактычна не ўмешвалася ў мясцовы ўклад жыцця. У 1864 годзе на тэрыторыі скасаванага Абхазскага княства была створана Сухумская акруга ў рамках адміністрацыйнага падзелу Расійскай Імперыі (спачатку як Сухумскі ваенны аддзел). У 1918-21 гадах Абхазія ўваходзіць у склад Грузінскай Дэмакратычнай Рэспублікі. 4 сакавіка 1921 года была створана Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Абхазія, якая з 16 снежня 1921 года была звязана саюзным дагаворам з Грузінскай ССР. У 1931 годзе ССР Абхазія была ператворана ў Абхазскую АССР у складзе ГССР. Пасля абвяшчэння незалежнасці Грузіі (у рамках адміністрацыйнага падзелу Грузіі) яна называецца Абхазскай Аўтаномнай Рэспублікай. Пасля канфлікту 1992—1993 гадоў фактычна кіруецца самаабвешчаным рэжымам Рэспублікі Абхазія.

У 1992 годзе пасля ўсталявання Грузіяй у пачатку грузіна-абхазскага канфлікту кантролю над часткай Абхазіі ў Сухумі быў размешчаны прагрузінскі Кабінет Міністраў Абхазіі. 27 верасня 1993 года Кабінет Міністраў пакінуў горад, які да таго моманту ўжо амаль цалкам перайшоў пад кантроль узброеных сіл Абхазіі, і размясціўся ў Тбілісі, дзе функцыянуе як Урад Аўтаномнай Рэспублікі Абхазія ў выгнанні на працягу 17 гадоў^[2]^[3]^[4].

У 2006 годзе Грузія ўвяла войскі ў Кадорскую цясніну, размешчаную на тэрыторыі Абхазіі. Афіцыйнай прычынай была названа неабходнасць правядзення аперацыі, накіраванай супраць Эмзара Квіцыяні, які да прыходу да ўлады Міхаіла Саакашвілі быў паўнамоцным прадстаўніком грузінскага ўрада ў Кадорскай цясніне. 27 ліпеня 2006 года верхняя частка Кадорскай цясніны была афіцыйна пераназвана грузінскімі ўладамі ў Верхнюю Абхазію, а прагрузінскі ўрад Абхазіі на чале з абраным 24 красавіка 2006 года на гэту пасаду Малхазам Акішбаем быў размешчаны ў сяле Чхалта^[3]^[5]^[6]^[7].

Падчас ўзброенага канфлікту ў жніўні 2008 года Узброеныя сілы Абхазіі правялі аперацыю па выцясненні грузінскіх сіл па-за межы Абхазіі, падчас якой усталявалі кантроль над Кадорскай цяснінай і тым самым здабылі поўны кантроль над усёй тэрыторыяй Абхазіі^[8]^[9].

Адміністрацыйны падзел[правіць | правіць зыходнік]

Сталіцай Аўтаномнай Рэспублікі Абхазіі з'яўляецца Сухумі. З 1993 па 2006 гады і пачынаючы з 2008 года штаб-кватэра ўрада Абхазіі ў выгнанні размяшчаецца ў Тбілісі, з 2006 па 2008 гады размяшчалася ў сяле Чхалта.

Адміністрацыйна Аўтаномная Рэспубліка Абхазія падзяляецца на 6 муніцыпалітэтаў:

Гаграўскі муніцыпалітэт, цэнтр — Гагра
Гудауцкі муніцыпалітэт, цэнтр — Гудаута
Сухумскі муніцыпалітэт, цэнтр — Сухумі
Гульрыпшскі муніцыпалітэт, цэнтр — Гульрыпш
Ачамчырскі муніцыпалітэт, цэнтр — Ачамчыра
Гальскі муніцыпалітэт, цэнтр — Галі

Кіраўнікі ўрада[правіць | правіць зыходнік]

Тэрмін паўнамоцтваў	Кіраўнік урада	Гады жыцця

верасень 1993 — 16 сакавіка 2004	Тамаз Нарадэйшвілі(англ.) бел.	1954—2004
16 сакавіка 2004 — 30 верасня 2004	Лондэр Цаава(англ.) бел.
30 верасня 2004 — 24 красавіка 2006	Іраклій Аласанія	1973—
24 красавіка 2006 — 11 чэрвеня 2009	Малхаз Акішбая	1972—
11 чэрвеня 2009 — 5 красавіка 2013	Георгій Барамія	1966—
З 8 красавіка 2013	Вахтанг Калбая	1952—

Дзеючы склад[правіць | правіць зыходнік]

Пасада	імя	партыя	заняў пасаду
Старшыня Кабінета Міністраў	Вахтанг Калбая	?	8 красавіка 2013
Старшыня Вярхоўнага Савета	Тэмур Мжавія (англ.)	Абхазеці	чэрвень 2006

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Урад Аўтаномнай рэспублікі Абхазія

[_99af05221438f846-1] (unspecified title) Праверана 7 лістапада 2018.

[2] Маршанія Лорык Вісарыёнавіч. Праўда пра трагедыю Абхазіі.

[oldmayak-3] 3,0 ^3,1 Урад Абхазіі ў выгнанні вырашыў зімаваць у Кадорскай цясніне

[4] Сёння споўнілася 15 гадоў з дня вызвалення сталіцы Рэспублікі Абхазія Сухумі ад войскаў Дзяржрады Грузіі

[5] Саакашвілі: У Абхазію вяртаецца легітымны ўрад

[6] Кадоры становіцца «часовым адміністрацыйным цэнтрам» Абхазіі

[7] Поўны тэкст выступлення прэзідэнта М. Саакашвілі ў Кадорскай цясніне

[8] Абхазія ачысціла Кадорскую цясніну ад грузінскіх войскаў

[9] Сяргей Багапш: Усталявана юрысдыкцыя Абхазіі ў верхняй частцы Кадорскай цясніны

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Адміністрацыйны падзел Грузіі
Аўтаномныя рэспублікі	Абхазія¹ · Аджарыя
Краі	Гурыя · Імерэція² · Кахетыя · Квема Картлі · Мцхета-Мтыянеты² · Рача-Лечхумі і Квема Сванеці² · Самегрэла-Зема Сванеці · Самцхэ-Джавахеты · Шыда Картлі²
Горад з асобым статусам	Тбілісі
¹ тэрыторыя рэгіёна кантралюецца часткова прызнанай Рэспублікай Абхазія. ² частка тэрыторыі рэгіёна кантралюецца часткова прызнанай Рэспублікай Паўднёвая Асеція.