Аўтаномная Рэспубліка Абхазія
| Аўтаномная Рэспубліка Абхазія | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| груз. აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა | |||||
|
|||||
| Краіна |
 Грузія |
||||
| Статус | аўтаномная рэспубліка | ||||
| Уваходзіць у | |||||
| Уключае | 6 муніцыпалітэтаў | ||||
| Адміністрацыйны цэнтр | Сухумі | ||||
| Найбуйнейшыя гарады | Сухуміі, Гагра, Гудаута | ||||
| Дата ўтварэння | 1991[1] | ||||
| Старшыня Кабінета Міністраў |
Вахтанг Калбая | ||||
| Старшыня Вярхоўнага Савета |
Тэмур Мжавія (англ.) | ||||
| Афіцыйныя мовы | абхазская, грузінская | ||||
| Плошча | 8 665 км² | ||||
 |
|||||
 |
|||||
| Часавы пояс | +4 | ||||
| Код ISO 3166-2 | GE-AB | ||||
| Тэлефонны код | 44 | ||||
| Афіцыйны сайт | |||||
.svg)
.svg)
Аўтано́мная Рэспу́бліка Абха́зія (груз. აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა) — адміністрацыйная адзінка ў Грузіі, тэрыторыя якой кантралюецца часткова прызнанай Рэспублікай Абхазія пры падтрымцы расійскіх войскаў. Паводле Канстытуцыі Грузіі Абхазія ўваходзіць у склад Грузіі як аўтаномная рэспубліка, а яе легітымны ўрад у наш час знаходзіцца ў выгнанні. З 2006 па 2008 гады ўрад Аўтаномнай Рэспублікі Абхазія размяшчаўся на тэрыторыі Абхазіі ў кантралюемым у той час Грузіяй сяле Чхалта.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
З другой паловы XVI—XVII стагоддзяў узмацнілася залежнасць Абхазіі ад Асманскай імперыі, якая пабудавала шэраг крэпасцей, у тым ліку Сухум-Кале (будучы Сухумі). З канца XVIII стагоддзя абхазскія князі шукалі выратавання ад асманскага прыгнёту, і знайшлі яго пад заступніцтвам Расіі. Просьба была здаволена: 17 (29) лютага 1810 года выйшаў Маніфест Аляксандра I аб далучэнні Абхазскага княства да Расійскай Імперыі, якая фактычна не ўмешвалася ў мясцовы ўклад жыцця. У 1864 годзе на тэрыторыі скасаванага Абхазскага княства была створана Сухумская акруга ў рамках адміністрацыйнага падзелу Расійскай Імперыі (спачатку як Сухумскі ваенны аддзел). У 1918-21 гадах Абхазія ўваходзіць у склад Грузінскай Дэмакратычнай Рэспублікі. 4 сакавіка 1921 года была створана Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Абхазія, якая з 16 снежня 1921 года была звязана саюзным дагаворам з Грузінскай ССР. У 1931 годзе ССР Абхазія была ператворана ў Абхазскую АССР у складзе ГССР. Пасля абвяшчэння незалежнасці Грузіі (у рамках адміністрацыйнага падзелу Грузіі) яна называецца Абхазскай Аўтаномнай Рэспублікай. Пасля канфлікту 1992—1993 гадоў фактычна кіруецца самаабвешчаным рэжымам Рэспублікі Абхазія.
У 1992 годзе пасля ўсталявання Грузіяй у пачатку грузіна-абхазскага канфлікту кантролю над часткай Абхазіі ў Сухумі быў размешчаны прагрузінскі Кабінет Міністраў Абхазіі. 27 верасня 1993 года Кабінет Міністраў пакінуў горад, які да таго моманту ўжо амаль цалкам перайшоў пад кантроль узброеных сіл Абхазіі, і размясціўся ў Тбілісі, дзе функцыянуе як Урад Аўтаномнай Рэспублікі Абхазія ў выгнанні на працягу 17 гадоў[2][3][4].
У 2006 годзе Грузія ўвяла войскі ў Кадорскую цясніну, размешчаную на тэрыторыі Абхазіі. Афіцыйнай прычынай была названа неабходнасць правядзення аперацыі, накіраванай супраць Эмзара Квіцыяні, які да прыходу да ўлады Міхаіла Саакашвілі быў паўнамоцным прадстаўніком грузінскага ўрада ў Кадорскай цясніне. 27 ліпеня 2006 года верхняя частка Кадорскай цясніны была афіцыйна пераназвана грузінскімі ўладамі ў Верхнюю Абхазію, а прагрузінскі ўрад Абхазіі на чале з абраным 24 красавіка 2006 года на гэту пасаду Малхазам Акішбаем быў размешчаны ў сяле Чхалта[3][5][6][7].
Падчас ўзброенага канфлікту ў жніўні 2008 года Узброеныя сілы Абхазіі правялі аперацыю па выцясненні грузінскіх сіл па-за межы Абхазіі, падчас якой усталявалі кантроль над Кадорскай цяснінай і тым самым здабылі поўны кантроль над усёй тэрыторыяй Абхазіі[8][9].
Адміністрацыйны падзел[правіць | правіць зыходнік]
Сталіцай Аўтаномнай Рэспублікі Абхазіі з'яўляецца Сухумі. З 1993 па 2006 гады і пачынаючы з 2008 года штаб-кватэра ўрада Абхазіі ў выгнанні размяшчаецца ў Тбілісі, з 2006 па 2008 гады размяшчалася ў сяле Чхалта.
Адміністрацыйна Аўтаномная Рэспубліка Абхазія падзяляецца на 6 муніцыпалітэтаў:
- Гаграўскі муніцыпалітэт, цэнтр — Гагра
- Гудауцкі муніцыпалітэт, цэнтр — Гудаута
- Сухумскі муніцыпалітэт, цэнтр — Сухумі
- Гульрыпшскі муніцыпалітэт, цэнтр — Гульрыпш
- Ачамчырскі муніцыпалітэт, цэнтр — Ачамчыра
- Гальскі муніцыпалітэт, цэнтр — Галі
Кіраўнікі ўрада[правіць | правіць зыходнік]
| Тэрмін паўнамоцтваў | Кіраўнік урада | Фота | Гады жыцця | Каментарыі |
|---|---|---|---|---|
| верасень 1993 — 16 сакавіка 2004 | Тамаз Нарадэйшвілі(англ.) бел. | 1954—2004 | ||
| 16 сакавіка 2004 — 30 верасня 2004 | Лондэр Цаава(англ.) бел. | |||
| 30 верасня 2004 — 24 красавіка 2006 | Іраклій Аласанія | 
|
1973— | |
| 24 красавіка 2006 — 11 чэрвеня 2009 | Малхаз Акішбая | 
|
1972— | |
| 11 чэрвеня 2009 — 5 красавіка 2013 | Георгій Барамія | 
|
1966— | |
| З 8 красавіка 2013 | Вахтанг Калбая | 1952— | ||
Дзеючы склад[правіць | правіць зыходнік]
| Пасада | імя | партыя | заняў пасаду |
|---|---|---|---|
| Старшыня Кабінета Міністраў | Вахтанг Калбая | ? | 8 красавіка 2013 |
| Старшыня Вярхоўнага Савета | Тэмур Мжавія (англ.) | Абхазеці | чэрвень 2006 |
Зноскі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ (unspecified title) Праверана 7 лістапада 2018.
- ↑ Маршанія Лорык Вісарыёнавіч. Праўда пра трагедыю Абхазіі.
- ↑ 3,0 3,1 Урад Абхазіі ў выгнанні вырашыў зімаваць у Кадорскай цясніне
- ↑ Сёння споўнілася 15 гадоў з дня вызвалення сталіцы Рэспублікі Абхазія Сухумі ад войскаў Дзяржрады Грузіі
- ↑ Саакашвілі: У Абхазію вяртаецца легітымны ўрад
- ↑ Кадоры становіцца «часовым адміністрацыйным цэнтрам» Абхазіі
- ↑ Поўны тэкст выступлення прэзідэнта М. Саакашвілі ў Кадорскай цясніне
- ↑ Абхазія ачысціла Кадорскую цясніну ад грузінскіх войскаў
- ↑ Сяргей Багапш: Усталявана юрысдыкцыя Абхазіі ў верхняй частцы Кадорскай цясніны
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
 | ||
|---|---|---|
| Аўтаномныя рэспублікі |  | |
| Краі | ||
| Горад з асобым статусам | ||
1 тэрыторыя рэгіёна кантралюецца часткова прызнанай Рэспублікай Абхазія. 2 частка тэрыторыі рэгіёна кантралюецца часткова прызнанай Рэспублікай Паўднёвая Асеція. | ||