Баасізм
Баасізм (араб. البعث, ад арабскага «аль-Баас», што азначае «адраджэнне») — арабская ідэалогія, якая ставіць сваёй мэтай стварэнне і развіццё аб’яднанай арабскай дзяржавы пад кіраўніцтвам партыі-авангарду і прагрэсіўнага рэвалюцыйнага ўрада. Ідэалогія заснавана на ідэях Закі аль-Арсузі, Мішэля Афляка і Салаха ад-Дын Бітара[1].
Баасісцкае грамадства імкнецца да асветы, адраджэння арабскай культуры і каштоўнасцяў[1]. Яно падтрымлівае стварэнне аднапартыйнай дзяржавы і адхіляе палітычны плюралізм на нявызначаны прамежак часу для выканання сваіх заяўленых мэтаў. Баасізм заснаваны на прынцыпах арабскага нацыяналізму, панарабізму[1] і ідэях сацыяльнага прагрэсу. У галіне рэлігіі ідэалогія прытрымліваецца свецкага падыходу. Баасісцкая дзяржава ў той ці іншай ступені ажыццяўляе дзяржаўнае рэгуляванне эканомікі і імкнецца падтрымліваць грамадскую ўласнасць на сродкі вытворчасці, але ў той жа час выступае супраць ліквідацыі прыватнай уласнасці.
Паняцце «сацыялізм» у баасізме гуляе вялікую ролю. Прыхільнікі баасізму мяркуюць, што сацыялізм — гэта адзіны спосаб развіцця арабскага грамадства.
Партыя Баас знаходзілася ва ўладзе ў Іраку ў 1963 годзе і 1968—2003 гадах і ў сапраўдны момант з’яўляецца кіруючай партыяй Сірыі. Для абодвух рэжымаў характэрныя аўтарытарызм, пераслед палітычнай апазіцыі і забарона на крытыку іх ідэалогіі. Аднак абодва дадзеных рэжыму вызначаюцца хутчэй як неабаасісцкія, паколькі рэалізаваная ў іх на практыцы ідэалогія значна адрозніваецца ад арыгінальнай дактрыны Афляка або Бітара, напрыклад, ні адна з кіруючых баасісцкіх партый не ставіла і не ставіць сваёй мэтай аб’яднанне арабскага свету.
Зноскі
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Ali, Tariq (2003). The Clash of Fundamentalisms: Crusades, Jihads and Modernity. Verso. ISBN 978-1859844571.
- Bengio, Ofra (1998). Saddam's Word: Political Discourse in Iraq. Oxford University Press. ISBN 978-0195151855.
- Ben-Tzur, Avraham (1968). "The Neo-Ba'th Party of Syria". Journal of Contemporary History, 3:3, pp. 161–181. DOI 10.1177/002200946800300310
- Blamires, Cyprian (2006). World Fascism: A Historical Encyclopedia. Vol. 1. ABC-CLIO. ISBN 9781576079409.