Баі за Ідліб (з 2012)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Баі за Ідліб
Асноўны канфлікт: грамадзянская вайна ў Сірыі
Дата з 2012 года
Месца Ідліб, Сірыя
Праціўнікі

 ЗША (з 2014)

 Турцыя (з 2020)

Баі за Ідліб — ваенныя дзеянні за буйны горад Ідліб (звыш за 100 тыс. насельніцтва), размешчаны на паўночным захадзе Сірыі, а пазней — за кантроль над аднайменнай правінцыяй падчас грамадзянскай вайны ў краіне з 2011 года па цяперашні час, паміж узброенымі сіламі Сірыі і сіламі апазіцыі.

Горад з’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам аднайменнай правінцыі і мае стратэгічнае значэнне, бо размешчаны паблізу мяжы з Турцыяй, адкуль баевікі атрымліваюць падмацавання і ўзбраенне (гл. Удзел замежных краін у грамадзянскай вайне ў Сірыі #Турцыя)

Перадгісторыя[правіць | правіць зыходнік]

У 2011 годзе, услед за падзеямі ў Дэр’а, правінцыю Ідліб ахапілі хваляванні і антыўрадавыя выступы. Узброеныя напады на прадстаўнікоў улады пачаліся тут яшчэ ў красавіку. Так, 6 чэрвеня сірыйскія сілавікі ў горадзе Джыср-эш-Шугур на ўсходзе правінцыі Ідліб страцілі, у тым ліку падчас нападу на штаб-кватэры гарадской паліцыі і спецслужбаў, па афіцыйных даных, забітымі 120 чалавек.

Першая бітва за Ідліб (2012 год)[правіць | правіць зыходнік]

З пачаткам грамадзянскай вайны горад быў заняты паўстанцамі. Яны кантралявалі яго некалькі месяцаў, калі ў іх атрымлівалася супрацьстаяць нападам з боку ўрадавых сілаў.

З 10 па 13 сакавіка 2012 года ўзброенымі сіламі Сірыі была праведзена ваенная аперацыя з мэтай ачысткі горада ад сіл апазіцыі. За тыдзень да гэтага адбылося нарошчванне ваеннай сілы і пачалася падрыхтоўка да штурму (так, 9 мая калона з 42 танкаў і 131 транспарту з ваеннымі накіраваліся ў бок Ідліба). Населены пункт абаранялі 1000-1300 паўстанцаў, мелася 2 танкі[4]. 13 сакавіка пасля зацятых баёў, урадавыя войскі занялі горад[5].

Урадавыя войскі страцілі 7 салдат забітымі, 6 танкаў выведзены са строю[6]. Абаронцы страцілі 36[6][7]-52 забітымі, 130 палоннымі[8][9].

У ліпені таго ж года паведамлялася, што большая частка правінцыі Ідліб зноў апынулася пад кантролем паўстанцаў[10].

Падзенне Ідліба[правіць | правіць зыходнік]

У сакавіку 2015 года ў Ідлібе пачаліся баявыя дзеянні паміж урадавай арміяй і атрадамі тэрарыстычных груп розных ісламісцкіх арганізацый, аб’яднаных у т.зв. «Армію Заваёвы»[11][12][13].

На наступны дзень баевікам ўдалося адбіць чатыры кантрольна-прапускныя пункты, якія яны страцілі напярэдадні. Увесь дзень баі ішлі ля ўезду ва ўсходнюю частку горада. Увечары, па паведамленнях уладаў, у Ідліб прыбыла 11-я бранятанкавая дывізія і правяла контратаку ў прамысловым раёне горада. Пры спробе напасці на блокпост сірыйскай арміі быў ліквідаваны адзін з верхаводаў групоўкі «Ахрар аш-Шам» — Абу Джаміль Юсуф Кутуб. У гэты ж дзень загінуў і палявы камандзір мясцовага праўрадавага падраздзялення «Хезбала» — Аль Хадж Вала[14].

Да канца другога дня баёў ісламістам удалося захапіць 17 кантрольна-прапускных пунктаў і армейскіх блокпастоў[15].

Пасля пяці дзён баёў, камандаванне сірыйскай арміі прыняло рашэнне адступіць з горада. Такім чынам, Ідліб з насельніцтвам у 100 тысяч чалавек стаў другім горадам, пасля Ракі, які цалкам перайшоў пад кантроль джыхадзістаў[16].

Падчас адступлення ўрадавых войскаў былі пакараны смерцю 15 зняволеных, якія знаходзіліся ў мясцовым аддзяленні разведкі[17][18]. Па паведамленнях апазіцыі, 36 салдат урадавай арміі былі пакараны смерцю за перадачу паўстанцам разведданых для наступлення.

У маі ісламісты кантралявалі ўжо ўсю тэрыторыю правінцыі[19].

Далейшае супрацьстаянне[правіць | правіць зыходнік]

2015[правіць | правіць зыходнік]

20 снежня 2015 цэнтр горада быў падвергнуты бамбардзіроўцы з паветра, з прычыны чаго, па непацверджанай інфармацыі, загінулі 45 чалавек і 170 атрымалі раненні, у тым ліку і дзеці[20][21][22]. Прадстаўнікі апазіцыі паведамілі, спасылаючыся на мясцовых жыхароў, што ўдары былі нанесены па мясцовым рынку, жылым дамам і адміністрацыйным будынкам[22][23]. Усяго было нанесена восем удараў[21]. Па сцвярджэннях сірыйскай апазіцыі, ўдары нанесла расійская авіяцыя[21][22][23]. Расійскі бок адхіліў абвінавачванні ў бамбардзіроўцы грамадзянскага насельніцтва Сірыі, назваўшы іх фейкам[24][25].

2016[правіць | правіць зыходнік]

На поўнач ад Ідліба, паміж правінцыяй і сірыйска-турэцкай мяжой, размешчаны раён Афрын, перайшоў курдскім «атрадам народнай самаабароны» (YPG), якія Анкара лічыць адгалінаваннем ад забароненай у Турцыі Рабочай партыі Курдыстана (РПК).

2015—2016 гг. — раён Байырбуджак, размешчаны недалёка ад правінцыі Ідліб і сірыйска-турэцкай мяжы, і населены пераважна туркаманамі, на працягу некалькіх месяцаў падвяргаўся бамбардзіроўкам.

2017[правіць | правіць зыходнік]

4 красавіка 2017 — інцыдэнт з хімічнай зброяй у Хан-Шэйхуне (89 загінулых).

4 мая на перамовах у Астане Расіяй, Турцыяй і Іранам падпісаны мемарандум аб стварэнні ў Сірыі зон бяспекі. Згодна з дакументам, правінцыя Ідліб, якая на той момант заставалася адзіным рэгіёнам у Сірыі, практычна цалкам кантраляваным сіламі апазіцыі, стала часткай самай шырокай, першай зоны дээскалацыі; акрамя Ідліба, у яе таксама ўвайшлі мяжуючыя з ім паўночныя раёны правінцыі Латакія, заходнія раёны правінцыі Алепа і паўночныя раёны правінцыі Хама. Турцыі (якая, разам з Расіяй і Іранам, з’яўляецца краінай-гарантам перамір’я ў Сірыі) было прапанавана ажыццяўляць кантроль над дадзенай зонай дээcкалацыі; турэцкі бок паставіўся да гэтай прапановы пазітыўна. На думку экспертаў, Расія ніякіх сваіх інтарэсаў у Ідлібе не мела і цалкам гатова пагадзіцца з тым, што гэтая правінцыя стане турэцкай зонай уплыву, і «менавіта таму расійскі бок не падтрымліваў жаданне законнага сірыйскага ўрада пачаць ваенныя дзеянні ў Ідлібе». Таксама, ў сітуацыю ў Ідлібе не збіраліся ўмешвацца ЗША, якія мелі сваю сферу ўплыву на ўсходзе Сірыі[26].

У ліпені ў правінцыі Ідліб адбыліся кровапралітныя сутыкненні паміж рознымі групамі баевікоў. Жорсткія баі паміж узброенымі фарміраваннямі за ўплыў у рэгіёне і кантроль над каналамі паставак тэхнікі, узбраення і харчоў з Турцыі працягваліся на працягу некалькіх дзён і прывялі да сотням забітых і параненых баевікоў[27]

У жніўні, з-за сутыкненняў паміж рознымі групамі баевікоў, кантроль над правінцыяй Ідліб амаль цалкам замацаваўся за групоўкай «Фронт аль-Нусра». Аднак, у дадзены яна момант перажывала дэфіцыт фінансавання з боку «замежных заступнікаў». Жаласны фінансавы стан і неабходнасць кантраляваць вялікую тэрыторыю прывёў да таго, што члены дробных баявых атрадаў «Фронт ан-Нусры» пачалі прадаваць браніраваную тэхніку і ўзбраенне ўрадавым войскам[28].

Верасень: сірыйская апазіцыя падтрымала ідэю стварэння зоны дээскалацыі ў Ідлібе[29].

9 снежня армія Сірыі пры падтрымцы ПКС РФ увайшла ў Ідліб, 10 снежня УС САР прасоўвалася ўглыб правінцыі.

12 снежня — урадавыя войскі адбілі новыя тэрыторыі ў «Хаят Тахрыр аш-Шам» блізу Галанскіх вышынь, элітнае падраздзяленне сірыйскай арміі «Сілы Тыгра» гатова пачаць наступленне на Ідліб.

13 снежня — камандаванне сірыйскай арміі рыхтавала ўдарную групоўку войскаў для ваеннай аперацыі ў правінцыі Ідліб.

14 снежня — армія Сірыі рыхтавала да штурму апірышча «Джэбхат ан-Нусры» і базы «Den of Asps».

15 снежня — расійскія самалёты нанеслі бомбавыя ўдары па умацраёнах групоўкі «Джэбхат ан-Нусра» ў населеных пунктаў Абу-Далі, Абу-Тэнаха і Мушарыфа, наносячы вялікую шкоду абароне джыхадзістаў.

21 снежня — САА пачала штурм пазіцый «Джэбхат ан-Нусры» ў Абу-Далі.

25 снежня — САА і ПКС РФ завяршылі падрыхтоўку да наступлення ў Ідлібе, і ў апошнія дні 2017 года пачалі аперацыю ў правінцыі, штодня вяртаючы асобныя вёскі пад свой кантроль.

27 снежня — «Сілы Тыгра» пры падтрымцы ПКС РФ зачысцілі ад баевікоў тры населеныя пункты на поўдні правінцыі Ідліб.

28 снежня — «Тыгры» пры падтрымцы ПКС РФ вызвалілі Абу-Далі ў правінцыі Ідліб.

30 снежня — урадавыя войскі Сірыі паспяхова працягвалі буйнамаштабнае наступленне на поўдні правінцыі Ідліб, усё бліжэй прабіваючыся да стратэгічнай ваеннай базе Абу-эд-Духур.

2018[правіць | правіць зыходнік]

1 студзеня 2018 года — адбыўся магутны выбух каля турмы «Ан-Нусры» паблізу горада Ідліб.

6 студзеня — у паўднёвай частцы правінцыі Ідліб працягнулася поўнамаштабная аперацыя сірыйскай арміі. Пасля масіраванага ўдару расійскай авіяцыі ўрадавыя войскі вызвалілі населеныя пункты Шэйх Барака і Ум Мавалаят, размешчаныя на поўдзень ад горада Сінджар, а таксама вёскі Хава, Тэль Амара і Расм Аль-Саід на ўсход ад яго.

7 студзеня — урадавыя войскі Сірыі і іх саюзнікі вызвалілі ад баевікоў групоўкі «Джэбхат ан-Нусра» стратэгічна важны населены пункт Сінджар на паўднёвым усходзе правінцыі Ідліб, у 15 км ад ваеннай авіябазы Абу-Духур.

10 студзеня — САА і атрады народнага апалчэння вызвалілі ад праціўніка ваенны аэрадром Абу-Духур за 50 км ад горада Ідліб, аднак на наступны дзень былі выбіты байцамі «Хаят Тахрыр аш Шам». Станам на 14 студзеня сірыйская армія працягвала атачаць і рыхтавалася да фінальнага штурму авіябазы.

20 студзеня — урадавыя войскі Сірыі ўзялі пад свой кантроль авіябазу і прыступілі да штурму горада Абу-Духур.

22 студзеня — САА, пры дапамозе ПКС РФ, вызваліла горад Абу-Духур ў правінцыі Ідліб.

29 студзеня — САА выбілі ісламістаў з вышыні Тэль-Азу[30].

31 студзеня — САА пры падтрымцы ВКС РФ вызваліла горад Мушэрыфа. «Сілы Тыгра» пры падтрымцы ПКС РФ і ВПС САР прасоўваліся да стратэгічнага горада Серакіб.

1 лютага — 5 мірных жыхароў загінулі і вялікая колькасць грамадзянскіх асоб атрымалі раненні ў выніку паветранага ўдару ў раёне Серакіба.

2 лютага — «Сілы Тыгра» завяршылі аперацыю ў Ідлібе і рыхтаваліся да перакідання на іншы фронт, САА рыхтаваліся да вырашальнага штурму Саракіба[31].

3 лютага — сірыйская армія знаходзілася за 15 км ад Саракіба. Штурмавік Су-25 ПКС РФ збіты баевікамі «Хайят Тахрыр аш-Шам» у Ідлібе[32][33]. Лётчык катапультаваўся, але загінуў у баі з паўстанцамі[33].

8 лютага — сірыйскія войскі вялі баі на подступах да горада Саракіб.

У ліпені «Джэбхат ан-Нусра» і «Тахрыр Сурыя» вялі цяжкія баі за раёны горада Ідліб.

З 15 жніўня ўдары авіяцыі ВПС Сірыі і расійскіх ПКС па пазіцыях «Хаят Тахрыр аш-Шам» і «Ісламскай партыі Туркестана» ў правінцыі Ідліб былі прыпынены. Адноўленыя ўдары былі з 4 верасня.

14 кастрычніка быў заняты стратэгічна важны горад Сінджар.[34][35].

2019[правіць | правіць зыходнік]

У лютым 2019 года ПКС РФ аднавілі ўдары па апорных пунктах баевікоў у паўднёвай частцы правінцыі Ідліб.

Увесну авіяўдары сталі наносіць масіўней: 13 сакавіка, упершыню з верасня 2018 года, былі задзейнічаныя асноўныя сілы ПКС ў бамбардзіроўцы пазіцый тэрарыстаў. Таксама заўважана нарошчванне ваенна-паветранай тэхнікі Расіі на авіябазе Хмеймім. У красавіку ўдары ПКС па складах і пазіцыях «Хаят Тахрыр аш-Шам» аднавіліся: быў знішчаны аб’ект, дзе вырабляліся ракеты для РСЗА, якой баевікі абстрэльвалі жылыя кварталы Латакіі і Мас’яфа. 28 красавіка баевікі паспрабавалі нанесці ўдар з рэактыўных сістэм залпавага агню і самаробных ўдарных беспілотнікаў па расійскай авіябазе Хмеймім, аднак дадзеная атака скончылася няўдала для баявікоў[36]. Расійскія сілы не панеслі страт ні ў асабістым складзе, ні ў тэхніцы, а ўсе ракеты і беспілотнікі былі перахопленыя і збітыя сіламі СПА авіябазы. У канцы красавіка і пачатку мая да бамбардзіроўкам далучыліся ВПС Сірыі. Паралельна з Ідліб ўдары наносіліся на поўначы Хамы, па аб‚ектах баевікоў «Джэйш аль-Іза». Таксама Сірыйская Арабская Армія пачала сцягваць цяжкую ваенную тэхніку на поўдзень Ідліб і поўначы Хамы. Баевікі абвясцілі мабілізацыю сваіх сіл і пачалі сцягваць падмацавання, у тым ліку і элітныя сілы з поўначы Алепа, на ўсход і поўдзень правінцыі Ідліб[37].

5 мая Сірыйская Арабская Армія атрымала каманду на штурм правінцыі Ідліб і поўначы Хамы, урадавыя войскі пачалі наступ.

18 мая на франтах Хамы, Латакіі, і ў тым ліку Ідліб увайшоў у сілу рэжым спынення агню на 72 гадзіны. Баявыя дзеянні былі прыпыненыя ў сувязі з святамі Рамадана.

11 чэрвеня ПКС Расіі аднавілі ўдары па пазіцыях тэрарыстаў у Ідлібе. 19 чэрвеня яны разбамбілі майстэрні і склады баевікоў у сірыйскім Ідлібе. Акрамя горада Ідліб, расійская і сірыйская авіяцыя нанесла ўдары па пазіцыях баевікоў у Кансафра, Марат ан-Нума, Серакіб, Хан Шэйхун, Арыха, Кафра Саджна і шэрагу іншых паселішчаў рэгіёна «Вялікі Ідліб» (правінцыі Хама і Ідліб, часткі рэгіёнаў Алепа і Латакія).

27 чэрвеня Сірыйская армія рыхтуе наступ на стыку правінцый Хама і Ідліб. «Хаят Тахрыр аш-Шам» сцягвае сілы і ўзбраенне ў тым жа рэгіёне.

30 чэрвеня ВПС ЗША нанеслі авіяўдар на захадзе Алепа і па Вялікаму Ідлібу, знішчыўшы палявых камандзіраў групоўкі «Хурас ад-Дын», падпарадкавальнай Аль-Каідзе[38]. Гэта першы ўдар заходніx інтэрвентаў па Ідлібе з 2017 года.

1 верасня ВПС ЗША здзейснілі авіяўдар па Ідлібу, які прывёў да шматлікіх ахвяраў і разбурэнняў[39].

20 лістапада Сірыйская армія аднавіла наступленне на паўднёвым усходзе Ідліба. Вайскоўцы сумесна са спецназам штурмавалі абарону баевікоў групоўкі «Хаят Тахрыр аш-Шама» ў горадзе Мушарыфа Аш-Шмаль. Пасля непрацяглага бою сірыйскія ваенныя ўстанавілі поўны кантроль над горадам. У выніку гэтага прасоўвання армія Сірыі здолела накіраваць свае сілы на поўнач ад горада Ум-Халал. Па інфармацыі выдання AMN, наступленне Сірыйскай Арабскай арміі на паўднёвым усходзе Ідліба прызначана для размяшчэння іх войскаў на паўднёва-ўсходнім флангу Марат-ан-Нума, які з’яўляецца асноўным апорай узброеных сіл уздоўж шашы Ідліб—Хама[40].

У ноч на 1 снежня ў раёне населенага пункта Іджаз ішлі баі. У ходзе контрнаступлення служачыя ўрадавых войскаў змаглі ўзяць горад пад кантроль. Ваенныя выціснулі з ваколіц пасёлка баевікоў кааліцыі «Хаят Тахрыр аш-Шам»[41].

18 снежня каля сотні баевікоў на танках і БТРах атакавалі пазіцыі сірыйскай арміі ў Таманы і на вышыні ў раёне Зайтуны. Атакі праводзілі баевікі ўзброеных груповак «Хаят Тахрыр аш-Шам», «Хурас Ад-Дын» і «Сірыйская нацыянальная армія». Напад прайшоў з двух пунктаў: ​​у раёне населенага пункта Таманы ў наступленні пры падтрымцы двух танкаў і БТР перайшлі каля 40 чалавек. Пры гэтым яшчэ да 60 членаў незаконных узброеных фарміраванняў, прарабіўшы праход у мінным загародзе, паспрабавалі завалодаць вышынёй на поўнач ад населенага пункта Зайтуна. Сірыйская армія адбіла ўсе атакі, знішчыўшы адзін танк і адзін бронетранспарцёр тэрарыстаў. Пазней каля 200 баевікоў пры падтрымцы дзесяці аўтамабіляў падвышанай праходнасці з усталяваным на іх буйнакаліберным узбраеннем атакавалі пазіцыі ўзброеных сіл у раёне населеных пунктаў Ум-Халахіль і Зарзур. Пры адбіцці нападу знішчаныя тры баевіка, 12 сірыйскіх вайскоўцаў атрымалі раненні[42].

19 снежня пры двух масавых нападах баевікоў загінулі 17 вайскоўцаў і яшчэ 42 салдата атрымалі раненні. Абедзве атакі былі адбіты, знішчаныя і параненыя да 200 тэрарыстаў[43].

20 снежня САА абвясціла аб пачатку другога этапу наступальнай аперацыі ў правінцыі[44]. За некалькі гадзін баёў сірыйскім вайскоўцам атрымалася выбіць баевікоў з горада Ум-Джалал. Пазней пад кантроль урадавых сіл перайшлі пасёлкі Рабiя, Шаар і Хiрбет[45].

21 снежня САА і саюзныя ёй апалчэнні пасля зацяжных баёў з «Тахрыр аш-Шам» занялі тры пасёлкі на паўднёвым усходзе правінцыі. ПКС РФ нанеслі з паветра кропкавыя ўдары па размяшчэнні джыхадзістаў у раёне пасёлка Серакім, а таксама ля вёсак Ханас-Субуль і Тэль-Манас.

22 снежня сірыйскія ўрадавыя сілы ў правінцыі Ідліб адбілі некалькі нападаў баевікоў на свае пазіцыі, але страцілі забітымі шэсць чалавек, яшчэ 13 вайскоўцаў атрымалі раненні. Таксама сірыйскія ваенныя вызвалілі некалькі вёсак у правінцыі Ідліб[46].

2020[правіць | правіць зыходнік]

Асноўны артыкул: Наступленне на паўночным захадзе Сірыі
Наступленне Сірыйскай арміі. Студзень—люты 2020.

12 студзеня ў поўнач увайшло ў сілу спыненне агню ў правінцыі Ідліб, пра якое дамовіліся Расія і Турцыя.

Увечары 15 студзеня спыненне агню ў Ідлібе было сарванае. У адказ на абстрэлы з боку баевікоў сірыйскія ўрадавыя войскі на ўсходзе правінцыі нанеслі артылерыйскі ўдар па пазіцыях ісламісцкага альянсу «Хаят Тахрыр аш-Шам» і пратурэцкага «Нацыянальнага фронту вызвалення» (НФА). Раней авіяўдары сірыйскіх ВПС і расійскіх ПКС былі нанесеныя па наваколлі горада Маарат ан-Нума, а таксама па прыфрантавой паласе. У ходзе баявых вылетаў былі атакаваныя таксама тылавыя раёны, у тым ліку наваколлі горада Джыср аш-Шугур і адміністрацыйны цэнтр правінцыі — горад Ідліб. Тут моцныя пашкоджанні атрымалі некалькі будынкаў, у якіх знаходзіліся камандныя структуры баевікоў ХТШ. Удары былі нанесеныя і па прамзоне, дзе размешчаны склады з тэхнікай і ўзбраеннем. Ісламісцкія крыніцы заявілі аб гібелі больш за 20 грамадзянскіх асоб у выніку ўдараў па Ідлібе, абвінавачваючы ў гэтым выключна расійскую авіяцыю. У той жа час стала вядома, што ў выніку паветраных рэйдаў у Ідлібе было знішчана да 15 баевікоў ХТШ[47]. З надыходам цемры ў атаку пайшлі штурмавыя групы 25-й дывізіі спецыяльнага прызначэння (былыя «Сілы Тыгра») пры падтрымцы падраздзяленняў 7-й механізаванай дывізіі і Рэспубліканскай гвардыі УС Сірыі. У ходзе наступлення з выкарыстаннем прыбораў начнога бачання былі вызваленыя пасёлак Барса, паселішчы Абу-Джэрыф, Тэль-Хатры, Наўхiя аш-Шарко і Хiрбет Дауд[48][49].

25 студзеня сірыйская армія правяла паспяховую наступальную аперацыю на паўднёвым усходзе правінцыі Ідліб, аднавіла кантроль над населенымі пунктамі Абу-Джрэйф, Тлеманс, Такана і Маар-Шамарын[50].

28 студзеня ўрадавая армія вярнула кантроль над горадам Маарат-эн-Нуман у Ідлібе[51]. Адразу пасля яго ўзяцця Сірыйская армія працягнула наступленне на Серакіб. 5 лютага армія Сірыі адбіла ў баевікоў гэты горад[52].

3 лютага пазіцыі турэцкіх войскаў у раёне Серакіба патрапілі пад абстрэл сірыйскай арміі, у выніку якога загінулі пяць вайскоўцаў і тры чалавекі з ліку грамадзянскага персаналу. Па сцвярджэнні Турцыі, сірыйская армія была загадзя паведамлена аб размяшчэнні турэцкіх сіл. У той жа дзень прэзідэнт Турцыі Таіп Эрдаган заявіў, што турэцкая авіяцыя і артылерыя нанеслі ў адказ удары па 40 мэтам ў Ідлібе. Расійскі цэнтр па прымірэнні варагуючых бакоў у Сірыі адзначыў, што турэцкія вайскоўцы патрапілі пад абстрэл урадавых сіл, паколькі турэцкі бок не папярэдзіў расійскіх вайскоўцаў аб сваіх рухах[53].

10 лютага падраздзяленні сірыйскай арміі ў ваколіцах горада Серакіб адбілі контратакі, прынятыя баевікамі, якія пры агнявой падтрымцы турэцкіх войскаў паспрабавалі вярнуць пад свой кантроль пазіцыі, страчаныя падчас папярэдняга наступлення ўрадавых сіл. Адказным ударам сірыйскія вайскоўцы адкінулі праціўніка і вызвалілі пасёлак Тальхія, за 3 км ад былога ваеннага аэрадрома Тафтаназ. Сірыйская артылерыя абстраляла сам аэрадром, дзе знаходзіцца камандны пункт баевікоў і турэцкі назіральны пункт. Мінабароны Турцыі паведаміла пра гібель пяці сваіх вайскоўцаў у выніку абстрэлу. УС Турцыі адкрылі агонь у адказ па сірыйскім пазіцыям[54].

18 лютага сірыйская армія ўзяла пад поўны кантроль стратэгічную трасу Дамаск—Алепа; таксама былі вызваленыя заходнія прыгарады Алепа — горад упершыню цалкам ачышчаны ад баевікоў.

27 лютага сірыйская апазіцыя паспрабавала зноў захапіць Саракіб; сірыйскія ўрадавыя войскі паспяхова адбілі атакі на горад. У Ідлібе стварылася напружаная сітуацыя на фоне абвастрэння супрацьстаяння Турцыі і Сірыі ў рэгіёне[55]. Аднак хутка баевікі адбілі горад, захапіўшы чатыры танка Т-72[56].

У канцы лютага і ў пачатку сакавіка туркі і іх саюзнікі пачынаюць ваенную аперацыю «Вясновы шчыт», уступаючы ў сутыкненні з урадавай арміяй. Праблему атрымалася ўрэгуляваць толькі 5 сакавіка. Тады прэзідэнт Расіі і Турцыі Уладзімір Пуцін і Рэджэп Эрдаган дамовіліся аб спыненні баявых дзеянняў у сірыйскай правінцыі Ідліб. Акрамя таго, ствараецца калідор бяспекі вакол шашы М4 Латакія — Алепа глыбінёй у 6 км па абодва бакі, а да 15 сакавіка ваенныя дзвюх краін павінны дамовіцца аб сумесным расійска-турэцкім патруляванні ў гэтай зоне[57]. «Хаят Тахрыр аш-Шам», якой там фармальна падпарадкоўваюцца атрады радыкальных баевікоў-замежнікаў, маскоўскія дамоўленасці і перамір’е не прызнала і заклікала да барацьбы. Турэцкая армія адводзіць сваё ўзбраенне і ваенную тэхніку на поўнач ад устаноўленага калідора бяспекі; на 11 сакавіка ўжо адведзена трэць цяжкай зброі (пры гэтым, туркі не будуць выводзіць цяжкае ўзбраенне са сваіх назіральных пунктаў[58]).

28 красавіка турэцкія войскі перайшлі ў наступленне ў Сірыі, атакаваўшы пазіцыі баевікоў у раёне шашы M4 каля паселішча Найраб у правінцыі Ідліб. Таксама зафіксавана некалькі авіяўдараў па апорных пунктах групоўкі «Хаят Тахрыр аш-Шам».

3 чэрвеня па атрадах баевікоў у дадзенай правінцыі нанесены авіяўдары[59].

18 жніўня, па паведамленні Пентагона, у небе над заходняй часткай правінцыі Ідліб былі адначасова страчаныя адразу два ўдарна-разведвальных дрона MQ-9 Reaper («Жнец»), якія выляталі парай на баявое заданне з ракетамі AGM-114R9X на борце. Як высветлілася пазней, БПЛА ліквідаваныя байцамі ўрадавага войска, якія меркавана выкарыстоўвалі для гэтага беларускую сістэму РЭБ «Навальніца-С»[60].

15 верасня расійская авіяцыя атакавала варожыя аб’екты ў Ідлібе. Пад прыцэл трапіў лагер апазіцыі ў раёне Маарэт Місрын, дзе рыхтавалі каля 300 баевікоў. Агнём іх накрылі знішчальнікі-бамбавікі Су-34 і франтавыя бамбавікі Су-24М.

20 верасня расійскія ВКС нанеслі ўдар па лагеры «Заходняму», што на ўскраінах Ідліба. Ударылі адразу па сямі аб’ектах бомбамі ОФАБ-250 і КАБ-500. Атака праводзілася сіламі чатырох франтавых бамбавікоў Су-24 і Су-34[61].

Зноскі

  1. ↑ "BBC Arabic: Groups affiliated to al-Qaeda carry out acts of terror". Champress. 18 September 2012. Архівавана з арыгінала 24 ліпеня 2018. Праверана 21 September 2012. {{cite news}}: Невядомы параметр |deadurl= ігнараваны (прапануецца |url-status=) (даведка) Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 31 кастрычніка 2012. Праверана 13 студзеня 2022.Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 24 ліпеня 2018. Праверана 13 студзеня 2022.
  2. ↑ "Syrian Rebels Plot Their Next Moves: A TIME Exclusive". TIME. 11 February 2012. Архівавана з арыгінала July 8, 2013. {{cite news}}: Невядомы параметр |deadurl= ігнараваны (прапануецца |url-status=) (даведка) Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 снежня 2012. Праверана 28 жніўня 2019.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 снежня 2012. Праверана 28 жніўня 2019.
  3. ↑ О попавших в «Malhama Tactical» джихадистов, гражданах Белоруссии. (видео) | soldat.pro — Военные специалисты. Обьединяем лучших!
  4. ↑ Syrian forces assault Idlib amid peace talks. Al Jazeera English.
  5. ↑ Сирийские власти заявили о захвате города Идлиб
  6. ↑ а б Syrian troops conduct "qualitative" operation in Idlib: media. Xinhua.
  7. ↑ Loyd, Anthony (19 March 2012). "Syrian survivors tell of Idlib massacre". The Australian.
  8. ↑ 130 armed men surrender to Syrian authorities in Idlib// PressTV Архівавана 15 сакавіка 2012.
  9. ↑ Idlib - Mar 14, 2012 - 15:43. Al Jazeera Blogs.(недаступная спасылка)
  10. ↑ СМИ: Сирийский Идлиб полностью перешел в руки повстанцев // Росбалт, июль 2012
  11. ↑ Полторы тысячи боевиков напали на сирийский город Идлиб. Российская газета (25 сакавіка 2015). Праверана 28 сакавіка 2015.
  12. ↑ Исламисты захватили сирийский город Идлиб. Газета.ру (28 сакавіка 2015). Праверана 28 сакавіка 2015.
  13. ↑ "Qaeda, allies seize Syria's Idlib city in blow to regime". AFP. 28 March 2015. Праверана 4 April 2015.
  14. ↑ مقتل أول قائد ميداني لحزب الله في معركة تحرير مدينة إدلب(недаступная спасылка). Siraj Press. Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2015. Праверана 10 верасня 2017.
  15. ↑ Syrian Government Shells Kill 18 in South, Activists Say. ABC News. Праверана 26 March 2015.
  16. ↑ Боевики-исламисты захватили крупный город Идлиб в Сирии // РИА Новости, 2 июля 2015
  17. ↑ Al Qaida affiliate seizes major city in northern Syria. McClatchyDC.
  18. ↑ Syrian forces executed prisoners before fleeing Idlib: Monitor. Middle East Eye.
  19. ↑ Сирия: экстремисты контролируют провинцию Идлиб // Euronews, май 2015
  20. ↑ В результате авиаудара российской авиации по Идлибу погибли более 40 человек // Reuters с gordonua.com
  21. ↑ а б в «Russia blamed for deadly air strike in Syria's Idlib»
  22. ↑ а б в Russian airstrikes in Syria blamed for scores of civilian deaths // washingtonpost.com
  23. ↑ а б «Активисты в Сирии: РФ разбомбила Идлиб, десятки убитых» // Би-Би-Си, 20 декабря 2015
  24. ↑ «Россия отказывается признавать убийство гражданских лиц в Сирии», Amnesty International, 23 December 2015
  25. ↑ 18 декабря 2015 г. Совет Безопасности ООН единогласно принял резолюцию, осуждающую атаки мирного населения в Сирии. 21 декабря Amnesty International выпустила отчет, обвиняющий Россию в систематических атаках мирного населения в Сирии. Представители Министерства обороны РФ назвали отчет «фейком» («Минобороны России назвало фейком доклад Amnesty об авиаударах в Сирии»). Пресс-секретарь Президента России В. Путина Дмитрий Песков заявил, что «... в Кремле доклада не видели.» («Песков: в Кремле не видели доклад Amnesty International по Сирии»).
  26. ↑ Турции предложили контроль за зоной деэскалации в Идлибе // gazeta.ru, 17 мая 2017
  27. ↑ Кровавая бойня в Идлибе: уничтожены и ранены сотни боевиков // ТК Звезда, 22.07.2017
  28. ↑ Террористы в Идлибе от безысходности продают танки сирийским военным // ТК Звезда, 12 авг 2017
  29. ↑ Сирийская оппозиция поддержала идею создания зоны деэскалации в Идлибе // РИА, 4 сен 2017
  30. ↑ САА выбили исламистов с высоты Тель-Азу. Военные материалы (29 января 2018).
  31. ↑ Сирия сегодня: «Силы Тигра» и Республиканская гвардия САА объединили Алеппо и Идлиб в один фронт(недаступная спасылка). Федеральное Агентство Новостей (2 Февраля 2018). Архівавана з першакрыніцы 5 лютага 2018. Праверана 28 жніўня 2019.
  32. ↑ Reuters: боевики "Хайят Тахрир аш-Шам" взяли ответственность за атаку на российский Су-25. Вести.ru (4 февраля 2018).
  33. ↑ а б Российский Су-25 сбили боевики "Хайат тахрир аш-Шам". MIGnews.com (4 февраля 2018).
  34. ↑ [1] // Радио «Свобода»
  35. ↑ Почему сирийская армия до сих пор не начала операцию в Идлибе // Взгляд, 15 сентября 2018
  36. ↑ Российскую базу в Сирии обстреляли ракетами. www.utro.ru. Праверана 7 мая 2019.
  37. ↑ РФ предупредила о масштабном ударе боевиков в Сирии (руск.). Рамблер/новости. Праверана 7 мая 2019.
  38. ↑ США нанесли авиаудар по позициям "Аль-Каиды"* на северо-западе Сирии (руск.). РИА Новости (1 ліпеня 2019). Праверана 4 ліпеня 2019.
  39. ↑ Удар США по Идлибу привел к многочисленным жертвам и разрушениям (руск.). РИА Новости (1 верасня 2019). Праверана 1 верасня 2019.
  40. ↑ Армия Сирии возобновила наступление в Идлибе (руск.). NEWS.ru. Праверана 24 снежня 2019.
  41. ↑ Анастасия Дроздецкая. Сирийская армия теснит боевиков «Ан-Нусры» в провинции Идлиб (руск.)(недаступная спасылка). ПолитЭксперт. Архівавана з першакрыніцы 19 снежня 2019. Праверана 24 снежня 2019.
  42. ↑ На сирийскую армию напали сотни боевиков (руск.). РИА Новости (18 снежня 2019). Праверана 24 снежня 2019.
  43. ↑ В Идлибе 17 сирийских военных погибли, отражая атаку четырёхсот боевиков (руск.). Life.ru (20 снежня 2019). Праверана 24 снежня 2019.
  44. ↑ СМИ сообщили о новой военной операции сирийской армии в Идлибе (руск.). РИА Новости (19 снежня 2019). Праверана 24 снежня 2019.
  45. ↑ Армия Асада освободила деревню на юге Идлиба (руск.). EADaily. Праверана 24 снежня 2019.
  46. ↑ Сирийские военные освободили несколько деревень в провинции Идлиб (руск.). РИА Новости (22 снежня 2019). Праверана 24 снежня 2019.
  47. ↑ Идлиб бомбили: российская и сирийская авиация атаковала тылы террористов // Eurasia Daily, 16.01.2020
  48. ↑ Угрозы Эрдогана обернулись наступлением Асада в Идлибе: перемирие сорвано // Eurasia Daily, 16.01.2020
  49. ↑ СМИ: сирийские войска освободили от террористов два посёлка на востоке Идлиба. ТАСС. Праверана 16 студзеня 2020.
  50. ↑ СМИ: сирийские войска приближаются к форпосту террористов в Маарет-Наамане // ТАСС, 26.01.2020
  51. ↑ Сирийская армия вернула контроль над городом Мааррат-эн-Нууман в Идлибе (руск.). РИА Новости (28 студзеня 2020). Праверана 28 студзеня 2020.
  52. ↑ Армия Сирии отбила у боевиков город Саракиб (руск.). РИА Новости (5 лютага 2020). Праверана 6 лютага 2020.
  53. ↑ Песков заявил, что Россия сохраняет обеспокоенность ситуацией в Идлибе // ТАСС, 10.02.2020
  54. ↑ СМИ: сирийская армия отразила контратаки боевиков в Идлибе // ТАСС, 10.02.2020
  55. ↑ Боевики остановлены: Саракиб остался у Асада // Газета.ру, 27.02.2020
  56. ↑ Серакиб перешёл под контроль боевиков. Правительственные силы не смогли удержать город, САА покинула позиции
  57. ↑ Россия и Турция договорились о перемирии в Идлибе. Договориться «на земле» должны российские и турецкие военные // Ведомости, 5 марта 2020
  58. ↑ Почему Турция отказалась отводить вооружение в Идлибе? Мнение эксперта // Sputnik, 13.03.2020
  59. ↑ Russian Airstrikes Hit Syria's Rebel Bastion For First Time Since Ceasefire: Report..
  60. ↑ Белорусская «Гроза-С» в Сирии вырвала зубы у американских «Жнецов» (15 сентября 2020)
  61. ↑ ВКС РФ в Сирии обрушили море огня на объекты с иностранными ЧВК и боевиками. Вечерний курьер - Последние интересные новости, события, факты сегодня. Праверана 7 кастрычніка 2020.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Баі_за_Ідліб_(з_2012)&oldid=4643542"