Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (Народная Грамада)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Народная Грамада
Народная Грамада
Лідар Мікалай Віктаравіч Статкевіч
Дата заснавання 29 чэрвеня 1996
Дата роспуску 2005
Штаб-кватэра
Краіна
Ідэалогія сацыял-дэмакратыя
Інтэрнацыянал Прагрэсіўны альянс
Сацыялістычны інтэрнацыянал
Колькасць членаў 4 076
Сайт hramada.org

Народная Грамада, скарочана НГ — незарэгістраваная ў Беларусі беларуская палітычная партыя, якая працягвае традыцыі Беларускай сацыялістычнай грамады (1903—1918), Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (1918‒1924) і Беларускай сацыял-дэмакратычнай Грамады (1991—1996). У 1996—2018 гадах называлася Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (Народная Грамада).

Дэмакратычная партыя парламенцкага тыпу, аб’ядноўвае грамадзян розных веравызнанняў і філасофскіх поглядаў, якія прызнаюць сябе прыхільнікамі прынцыпаў свабоды, справядлівасці і дзяржаўнай незалежнасці Рэспублікі Беларусь, грамадзянскай і сацыяльнай роўнасці жанчын і мужчын, абароны навакольнага асяроддзя, лічаць прыярытэтным кірункам сваёй дзейнасці сацыяльную абарону людзей наёмнай працы, прадстаўнікоў малога і сярэдняга бізнесу, моладзі, пенсіянераў, людзей з абмежаванымі магчымасцямі.

Нягледзячы на тое што Народная Грамада не зарэгістравана ў Беларусі, партыя мае міжнародную падтрымку, НГ — адзіная ў Беларусі партыя, якая ўваходзіць у Сацыялістычны Інтэрнацыянал і ёсць назіральнікам у PES — партыі еўрапейскіх сацыялістаў.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

2 сакавіка 1991 года была створаная Беларуская сацыял-дэмакратычная Грамада. Старшынёй партыі быў абраны Міхась Ткачоў. У кіраўніцтва БСДГ увайшлі Алег Трусаў (пасля смерці М. Ткачова ён узначаліў партыю), Анатоль Гурыновіч, Мікалай Статкевіч, Віталь Малашка.

У 1995 годзе пры ўдзеле Сацыял-дэмакратычнай партыі Народнай згоды быў створаны Сацыял-дэмакратычны Саюз (СДС). Да аб’яднальнага працэсу далучылася група беспартыйных дзеячаў, у прыватнасці Старшыня Вярхоўнай Рады Беларусі ХII склікання Мечыслаў Грыб.

29 чэрвеня 1996 года адбыліся пазачарговыя з’езды БСДГ і ПНЗ, якія прынялі рашэнне аб зліцці ў адну Беларускую сацыял-дэмакратычную партыю (Народная Грамада). У той жа дзень адбыўся Устаноўчы з’езд БСДП. БСДП (НГ) пасля аб’яднання з Партыяй народнай згоды падкрэсліла сваю левацэнтрысцкую платформу. У праграму партыі ўключаны раздзел пра адрозненні дэмакратычнага сацыялізму ад іншых палітычных плыняў і раздзел «Чаго мы хочам?», астатнія раздзелы ў асноўным паўтаралі палажэнні праграмы «Крок за крокам», прынятай ў снежні 1992 года.

У БСДП не ўвайшлі праўладна настроеныя члены ПНЗ, а таксама прыхільнікі лібералізму, у тым ліку А. Трусаў, Г. Карпенка, У. Ганчар. У самой жа БСДП (НГ) не спыняліся спрэчкі і ўнутрапартыйная барацьба. У 2001 годзе па гэтых прычынах, а таксама з-за стылю кіравання Мікалая Статкевіча, партыю пакінула амаль палова яе членаў, у тым ліку М. Грыб, А. Кароль, Л. Лойка, А. Сідарэвіч, М. Чарняўскі.

У пачатку мая 1999 Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь вынесла папярэджанне партыі за ўдзел яе прадстаўнікоў у абвешчаных Цэнтральнай выбарчай камісіяй пад кіраўніцтвам В. Ганчара «альтэрнатыўных» выбарах прэзідэнта Рэспублікі Беларусь.

Улетку 2004 года пачаўся другі крызіс у партыі, які завяршыўся ў снежні. На парламенцкіх выбарах 13—17 кастрычніка 2004 года партыя ўваходзіла ў Еўрапейскую кааліцыю «Свабодная Беларусь», аднак не атрымала мандатаў у парламенце.

На выбарах ў мясцовыя Саветы дэпутатаў БСДП (НГ) атрымала 11 раённых і сельскіх дэпутацкіх мандататаў у Смаргоні (Ірына Вештард), Верхнядзвінску (Валянціна Кудлацкая), Уздзе (Віктар Крываль) і ў Дзяржынску (Уладзімір Мішура)[1].

У пачатку 2005 года партыя была пазбаўлена рэгістрацыі, калі ўлады палічылі, што пераабранне лідара партыі Мікалая Статкевіча прайшло з парушэннямі. Частка членаў партыі стварыла партыю Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (Грамада), якая атрымала рэгістрацыю 24 чэрвеня 2005 года.

22 лістапада 2006 года БСДП (НГ) падпісала дэкларацыю аб стварэнні Саюза левых партый[2].

Восенню 2007 года прайшла першая сэсія ўстаноўчага з’езда Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Народная Грамада)[3].

9 студзеня 2011 года С. Кулевіч ад імя аргкамітэта па стварэнню партыі БСДП (НГ) падпісася пад Дэкларацыяй аб стварэнні Нацыянальнай каардынацыйнай Рады дэмакратычнай апазіцыі[4].

Савет Сацыялістычнага Інтэрнацыянала, які прайшоў у лістападзе 2015 года ў Анголе, прыняў рашэнне аб прадастаўленні Народнай Грамадзе поўнага сяброўства ў гэтай міжнароднай арганізацыі.

Генеральным сакратаром партыі Народная Грамада абраны Сяргей Скрабец, першым намеснікам старшыні — Аляксандр Арастовіч. Намеснікамі старшыні сталі Анатоль Букас, Аляксей Гаўруцікаў і Сяргей Кулініч.

27 жніўня 2019 года ЦК партыі прыняў рашэнне не прымаць удзел у парламенцкіх выбарах 2019 г.[5]

Вясной 2020 года сябры партыі праводзяць перадвыбарчыя агітацыйныя пікеты, якія падтрымліваюць незалежных кандыдатаў, а таксама Сяргея Ціханоўскага.

Народная Грамада знаходзіцца ў апазіцыі да рэжыму Лукашэнкі.

Зноскі

  1. Беспрэцэдэнтнымі па ўзроўню фальсіфікацыі назвалі назіральнікі і кандыдаты ў дэпутаты ад Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Народная Грамада) адбыўшыся першы тур выбараў у мясцовыя Саветы.(недаступная спасылка)
  2. Бронек, В. Сколько продержится союз левых сил / Вадим Бронек // Снплюс. Свободные новости плюс. — 2006. — № . — 6—13 декабря. — С. 6.
  3. БСДП(НГ) осенью проведет учредительный съезд
  4. Створана Нацыянальная каардынацыйная Рада апазіцыі(недаступная спасылка)
  5. Заява ЦК БСДП (НГ). Facebook (27 жніўня 2019). Праверана 16 кастрычніка 2019.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]