Беларускі музей у Вільні

Беларускі музей у Вільні
Беларускі музей у Вільні
	Muzeum Białoruskie w Wilnie
Заснаваны	1921
Месцазнаходжанне	Вастрабрамская №9, Вільня, Другая Рэч Паспалітая
Дырэктар	Антон Луцкевіч
	Беларускі музей у Вільні на Вікісховішчы

Беларускі музей у Вільні, Віленскі беларускі музей імя Івана Луцкевіча (па-польску: Muzeum Białoruskie w Wilnie) — адна з галоўных навуковых і асветніцкіх устаноў у гісторыі Беларусі. Існавала ў 1921—1945 гадах, знаходзілася ў Вільні на вуліцы Вастрабрамская, 9 ў будынку былога базыльянскага кляштара разам з Беларускім навуковым таварыствам і Беларускай гімназіяй.

Музей заснаваны ў 1921 годзе і названы ў гонар памерлага ў 1919 годзе беларускага дзеяча Івана Луцкевіча.

Экспанаты паходзілі галоўным чынам з калекцыі Івана Луцкевіча, які ў завяшчанні перадаў яе музею.

Музей налічваў каля 14 тысяч рукапісаў і старадрукаў. У экспазіцыі меліся, у прыватнасці: частка пражскай Бібліі 1517 года Францішка Скарыны, Статут ВКЛ 1588 года, Навагрудскае Евангелле 14 стагоддзя, Аль-Кітаб, друкаваныя па-беларуску кнігі (Вільня, Еўе, Супрасль, Нясвіж, Слуцк), іншыя рэдкія кнігі.

«Часоўнік». Масква, 1640
Стафан Зізаній. «Казанне святога Кірылы». Віленская брацкая друкарня, 1596
«Турэцкая манархія». Слуцкая друкарня, 1678
Мялецій Сматрыцкі. «Граматыка славенска, правільней сінтагма». Еўінская друкарня, 1619

Экслібрыс музея

Музей быў ліквідаваны ў канцы 1944 года. Тое, што захавалася пасля вайны, было падзелена супольнай камісіяй паміж Літоўскай ССР і БССР. Ад беларускага боку ў камісіі былі асобы, не звязаныя з Беларуссю. Яны адбіралі толькі тыя экспанаты, якія былі на беларускай мове. Усё звязанае з ВКЛ было адкінута, таму найбольш значныя экспанаты засталіся Літве ці патрапілі ў Маскву.

На чале музея да 1939 года стаяў Антон Луцкевіч — брат Івана. Яго супрацоўнікамі былі Мар'ян Пецюкевіч, Янка Шутовіч і Уладас Дрэма.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1: А — Беліца / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1993. — С. 436.
Луцкевіч А. Беларускі музей імені Івана Луцкевіча. — Вільня : [б. в.], 1933. — 16 с. Рэпрынт 1992.