Беларусы Германіі

Помнік «Змагарам за волю Беларусі» ў Мітэнвальдзе, усталяваны беларускай дыяспарай Германіі да 28-годдзя Слуцкага паўстання

Беларусы Германіі (ням.: Belarussen in Deutschland) — грамадзяне Германіі або асобы, якія пражываюць у Германіі, беларускага паходжання. Паводле перапісу 2020 года ў Германіі жылі 24 250 беларусаў.

Гісторыя

У пачатку ХХ ст. у Германіі на сезонных заробках працавалі некалькі соцен тысяч беларусаў. У 1921 г. у Берліне было адкрыта сімвалічнае консульства БНР. 12-16 студзеня 1925 года ў Берліне адбылася Другая Усебеларуская канферэнцыя, на якой было прынята рашэнне аб ліквідацыі ўрада БНР.

Са снежня 1939 года выдавалася ў Берліне газета Раніца. 19 чэрвеня 1941 года ў Берліне быў утвораны Беларускі нацыянальны цэнтр на нарадзе прадстаўнікоў Беларускага камітэта самапомачы і Беларускага прадстаўніцтва.

Пасля капітуляцыі Германіі і захадаў па вяртанні прымусова вывезеных на радзіму ў лагерах для перамешчаных асоб апынулася недзе пад 50 тыс. тых, хто не пажадаў вяртацца ў Беларусь. У 1947—1950 гг. у выніку вялікага перасялення яны збольшага эмігравалі ў ЗША, Канаду, Аўстралію, часткова ў Брытанію, Францыю, Бельгію. Беларускі ДП-лагер быў у прыватнасці ў Ватэнштэт, Міхэльсдорф, Мітэнвальд, Віндышбэргэрдорф, Остэргофэн, Бакнанг і Розенгайм. Дзейнічала Беларуская гімназія імя Янкі Купалы і Беларускі нацыянальны камітэт у Рэгенсбургу.

З канца 1940-х гадоў горад Мюнхен стаў цэнтрам беларускай прысутнасці ў Германіі. У горадзе выдавалася газета «Бацькаўшчына», дзейнічала беларуская служба Радыё «Свабода», а таксама працаваў Інстытут вывучэння СССР.

Новая эміграцыя пачалася з пачатку 1990-х. Сёння ў Германіі дзейнічае дзве арганізацыі беларусаў: «Згуртаваньне беларусаў у Нямеччыне» (старшыня — Язэп Паўловіч, Зіген) і «Зьвяз беларусаў Нямеччыны» (старшыня — Яўген Мурашка, Ландсхут).

9 жніўня 2020 года было заснаванае беларускае сацыяльна-культурнае згуртаванне RAZAM e.V.

Вядомыя асобы

Помнік загінулым у 1939—1945 беларусам у горадзе Ляймен, усталяваны Ю. Жывіцам

• Надзея Аляксандраўна Абрамава — пісьменніца, журналістка, адна з кіраўнікоў СБМ.
• Алег Леанідавіч Алкаеў — былы начальнік СІЗА № 1 (Мінск), аўтар кнігі «Расстрэльная каманда».
• Андрэй Бароўскі — кіраўнік дыпламатычнай місіі БНР у Берліне.
• Барбара Іванаўна Вержбаловіч — спявачка.
• Юліяна Вітан-Дубейкаўская — мастацтвазнаўца, педагог, мемуарыстка.
• Юрый Жывіца — грамадскі дзеяч, пісьменнік, журналіст.
• Людвіг Зарэчны — ваенна-палітычны дзеяч, паэт, святар.
• Хведар Ільяшэвіч — беларускі паэт, празаік, гісторык, грамадскі дзеяч.
• Мікалай Іназемцаў
• Сымон Кандыбовіч — дзяржаўны дзеяч, гісторык.
• Лявон Карась — журналіст, грамадскі дзеяч.
• Дзмітрый Касмовіч — палітычны і грамадcкі дзеяч, выдавец.
• Барыс Уладзіміравіч Кіт — грамадскі дзеяч, педагог, матэматык, фізік, канструктар амерыканскай ракетнай тэхнікі.
• Міхась Маскалік — каталіцкі святар усходняга абраду, рэлігійны і культурна-грамадскі дзеяч
• Алесь Марговіч — журналіст, грамадскі дзеяч, выдавец.
• Юрый Аляксандравіч Сабалеўскі — палітычны і нацыянальны дзеяч, пасол на Сейм Другой Рэчы Паспалітай.
• Уладзімір Салавей — святар усходняга абраду і рэлігійны дзеяч беларускага замежжа ў Заходняй Германіі.
• Павел Свірыд — грамадскі дзеяч, юрыст.
• Уладзімір Сенька — вайсковы дзеяч.
• Пётр Сыч — пісьменнік, мемуарыст.
• Павал Урбан — дзеяч беларускай эміграцыі, гісторык.
• Уладзімір Цвірка — дзеяч беларускай эміграцыі.
• Уладзімір Пятровіч Чапега — перакладчык.
• Мікола Шыла — грамадскі і культурны дзеяч, журналіст, рэдактар.
• Цімох Вострыкаў — ваенна-палітычны дзеяч, выдавец.