Бока Харам
| Супольнасць прыхільнікаў распаўсюджвання вучэнні прарока і джыхаду | |
| Ідэалогія: | iсламскі фундаменталізм |
|---|---|
| Этнічная прыналежнасць: | кануры, фульбе, хаўса і інш. |
| Лідары: |
Махамед Юсуф † Абубакар Шэкау |
| Дата фарміравання: | 2002[1] |
| Саюзнікі: | Аль-Каіда ў краінах ісламскага Магрыба, Ісламская дзяржава |
| Праціўнікі: |
 Нігерыя,  Камерун,  Чад,  Нігер |
| Колькасць членаў: | ад 4 да 6 тысяч[2] |
| Удзел у канфліктах: | Канфлікт у Нігерыі, Канфлікт ў Камеруне (з 2014) |
«Бока харам» (з 2015 года — Заходнеафрыканская правінцыя Ісламскай дзяржавы) — радыкальная нігерыйская ісламісцкая тэрарыстычная арганізацыя. Вядомая з 2002 года, калі яе правадыром стаў Махамед Юсуф. Галоўнай мэтай арганізацыі з’яўляецца ўвядзенне шарыяту на ўсёй тэрыторыі Нiгерыі і выкараненне заходняга ладу жыцця. У ліпені 2009 года яны ініцыявалі беспарадкі на поўначы Нігерыі, нападаючы на хрысціянскія цэрквы і паліцэйскія ўчасткі. У маі 2014 года ўнесена Саветам Бяспекі ААН у спіс тэрарыстычных арганізацый[3].
Пасля прысягі на вернасць IДIЛ ў сакавіку 2015 года[4] «Бока харам» змяніла назву на «Заходнеафрыканская правінцыя Ісламскай дзяржавы» (Islamic State's West Africa Province, ISWAP)[5].
Назва[правіць | правіць зыходнік]
Афіцыйная назва групоўкі — «Джамаат ахлiс Сунна Лiддааваты валь-Джыхад»[6] (Jama'atu Ahlis Sunna Lidda'awati wal-Jihad)[7] (у перакладзе з арабскага — Супольнасць прыхільнікаў распаўсюджвання вучэнні прарока і джыхаду). Назва «Бока харам» (хаўса: Boko haram) яна атрымала ад жыхароў горада Майдугуры, у якім знаходзілася база групоўкі[8]. «Бока харам» перакладаецца з мовы хаўса як «заходняя адукацыя забаронена»[8] ці «заходняе адукацыя грахоўна»[9]. Яно складаецца з слоў Boko, якое першапачаткова азначала «ілжывы», але потым стала выкарыстоўвацца для абазначэння заходняя адукацыя, і haram — харам, гэта значыць нешта забароненае[8].
Iдэалогiя[правіць | правіць зыходнік]
«Бока харам» выступае супраць заходняй адукацыі, заходняй культуры і навукі[10]. Па меркаванні членаў групоўкі, любая грамадская і палітычная дзейнасць, звязаная з заходнімі каштоўнасцямі, павінна быць забароненая, у тым ліку: галасаванне на выбарах, нашэнне кашуль і штаноў, свецкая адукацыя[11]. Урад Нігерыі, з пункту гледжання «Бока харам», «сапсаваны» заходнімі ідэямі[12] і складаецца з «няверуючых», нават калі прэзідэнт фармальна з’яўляецца мусульманінам[11], таму яно павінна быць звергнуты, а краіна павінна кіравацца на аснове законаў шарыяту[12], больш строгіх, чым дзейнічаюць у паўночных штатах Нігерыі[13][14].
У 2009 годзе тагачасны лідар арганiзацыi Махамед Юсуф заявіўшы ў інтэрв’ю, дадзеным ім Бі-бі-сі, што ідэі заходняй адукацыі (напрыклад, дарвінізм, кругазварот вады ў прыродзе і г.д.) супярэчаць ісламу[15].
Этнiчны склад[правіць | правіць зыходнік]
Асноўную масу баевікоў «Бока харам» складаюць прадстаўнікі народнасці кануры[16]; нягледзячы на частыя вылазкі за межы этнічнай тэрыторыі кануры, спробы замацавацца ў іх не мелі плёну. У сувязі з малай зразумеласцью мовы кануры для большай часткі нігерыйцаў, у руху шырока выкарыстоўваюцца мовы хаўса і фульбе.
Зноскі
- ↑ Profile: Boko Haram — Africa (англ.) . Aljazeera. Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2012. Праверана 13 сакавіка 2012.
- ↑ Американцы подсчитали бойцов «Боко Харам»
- ↑ Совбез ООН объявил группировку "Боко харам" террористической. Праверана 23 мая 2014.
- ↑ Лидер «Боко Харам» присягнул на верность «Исламскому государству»
- ↑ Группировка «Боко Харам» сменила название
- ↑ Организации, связанные с «Аль-Каидой». Резюме с изложением оснований для включения в перечень.. Организация Объединенных Наций (22 мая 2014 года).
- ↑ Nigeria policemen in court trial for Boko Haram killing (англ.) . BBC. Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2012. Праверана 10 сакавіка 2012.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Who are Nigeria’s Boko Haram Islamists? (англ.) . BBC. Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2012. Праверана 13 сакавіка 2012.
- ↑ Islamic group spreading terror in Nigeria (англ.) . CNN. Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2012. Праверана 21 сакавіка 2012.
- ↑ Dozens killed in Nigeria clashes (англ.) . BBC. Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2012. Праверана 10 сакавіка 2012.
- ↑ 11,0 11,1 Nigeria church hit by deadly gun attack in Gombe (англ.) . BBC. Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2012. Праверана 10 сакавіка 2012.
- ↑ 12,0 12,1 Nigeria’s Boko Haram Islamists 'bombed Abuja police HQ' (англ.) . BBC. Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2012. Праверана 18 сакавіка 2012.
- ↑ Explosion Rips Through Catholic Church in Nigeria (англ.) . New York Times. Архівавана з першакрыніцы 28 чэрвеня 2012. Праверана 10 сакавіка 2012.
- ↑ Nigerian bombers blame U.N. for 'oppression' of Muslims (англ.) . CNN. Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2012. Праверана 10 сакавіка 2012.
- ↑ Nigeria’s 'Taliban' enigma (англ.) . BBC. Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2012. Праверана 10 сакавіка 2012.
- ↑ BBC News — Who are Nigeria’s Boko Haram Islamists?
