Народныя назвы: фіялка трохколерная, братачкі, брат з сястрою, браткі[4][5], трава трыцветная[6], анюціны глазкі, , фіялка, браткі лясныя, іван-ды-мар’я, трайцвет[7], брат з сястрой, брат і сястра, браткі-махвіцы, залатуха, крупенька, махвіцы[8][9][10], званочкі[6].
Вышыня 10—12 см, з некалькімі сцябламі. Прыкаранёвае лісце круглавата-сэрцападобныя, сцябловае — ланцэтападобнае. Кветкі двухсіметрычныя, стракатыя, са шпоркай: верхнія пялёсткі фіялетавыя, ліловыя або сінія, бакавыя белавата-жоўтыя, ніжні пялёстак — серна-жоўты або фіялетавы. Плод — каробачка.
Пашыраны ва ўмераным поясе Паўночнага паўшар’я. Растуць на сухіх лугах, лясных палянах, каля дарог, у хмызняку, на палях як пустазелле. Цвітуць у красавіку — кастрычніку.