Бучанская разня

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Знішчаны аўтамабіль у Бучы з мёртвым чалавекам унутры, 2 красавіка 2022 года

Бучанская разня (укр.: Бучанська різанина), таксама генацыд у Бучы (укр.: Геноцид у Бучі) — масавае забойства ўкраінскага грамадзянскага насельніцтва ў горадзе Буча, Кіеўскай вобласці ў перыяд расійска-ўкраінскай вайны падчас расійскага ўварвання, учыненае Узброенымі сіламі Расійскай Федэрацыі ў сакавіку 2022 года.

Украінскія ўлады заявілі, што загінула болей за 420 чалавек[1], назвалi разню генацыдам і папрасілі Міжнародны крымінальны суд расследаваць тое, што адбылося ў горадзе[2]. Міністр абароны Украіны Аляксей Рэзнікаў заявіў, што колкасць забітых расійскімі вайскоўцамі ў Бучы Кіеўскай вобласці большая за колькасць ахвяр разні ў Вукавары[3].

Перадгісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Ходам расійскага ўварвання ва Украіну 2022 года расійскія вайскоўцы перайшлі праз паўднёвыя межы Беларусі. Адным з першых быў кідок на Кіеў, сталіцу, што было інтэрпрэтавана многімі як удар на абезгалоўлеванне, з вялізнай калонай ваеннай тэхнікі расійскія вайскоўцы занялі тэрыторыю Украіны на поўначы ад Кіева.

У сакавіку 2022 года расійскія перадавыя сілы ўвайшлі ў Бучу, адно з бліжэйшых да Кіева паселішчаў занятых імі.

У рамках усеагульнага адступлення расійскіх войскаў на поўнач ад Кіева, а таксама нападаў украінскіх вайскоўцаў на фармаванне, расійскія войскі ў раёне Бучы адступілі на поўнач. Украінскія войскі ўвайшлі ў горад 1 красавіка.[4]

Масавыя забойствы[правіць | правіць зыходнік]

2 красавіка 2022 года,[5] у сацсетках былі апублікаваны пачатковыя відэазапісы таго, хто застаўся пасля выхаду расійскіх войскаў, і паказалі масавыя забойцы мірнага насельніцтва. Пасля вываду расійскіх ваенных з Бучы ў канцы сакавіка з’явіліся доказы шматлікіх зверстваў, учыненых расійскімі войскамі падчас акупацыі рэгіёна. Васемнаццаць знявечаных цел забітых мужчын, жанчын і дзяцей знайшлі ў падвале. Целы паказалі сляды катаванняў; адрэзаныя вушы і вырваныя зубы. Трупы іншых забітых мірных жыхароў пакінулі на дарозе, як мяркуецца, некаторыя з іх сышлі з узрыўчаткай расійскімі салдатамі як прынады перад тым, як адступіць.[6] Мэр горада Анатоль Федарук паведаміў аб выяўленні брацкай магілы, дзе пахавалі 280 чалавек, а па вуліцах ляжаць дзясяткі трупаў, некаторыя з іх з завязанымі рукамі.[7] Асноўным спосабам забойства быў расстрэл у патыліцу. Асаблівая жорсткасць была выяўлена ў апошнія дні акупацыі непасрэдна перад адступленнем, пакараныя смерцю амаль усе пакінутыя ў акупаваным горадзе мужчыны ад 18 да 60 гадоў. Газета Ґардіан напісала, што пасля таго, як украінскія ўзброеныя сілы вызвалілі Кіеўскую вобласць, яны сталі сведкамі шакавальнага спусташэння тэрыторыі: целы на дарогах, сведчанні пакаранняў смерцю мірных жыхароў, масавых пахаванняў, забітых дзяцей.[8]

Па папярэдніх дадзеных, гэтае ваеннае злачынства здзейсніла 64-я асобная мотастралковая брыгада ВС РФ.[9]

Галоўныя вуліцы былі ўсеяныя забітымі мірнымі жыхарамі, якія займаліся паўсядзённым жыццём.[10]

Жыхары і мэр горада пацвердзілі, што яны былі забіты расійскімі войскамі. Многія, здавалася, займаліся сваімі паўсядзённымі справамі, выгульвалі сабак або насілі сумкі з пакупкамі. Целы былі цэлымі, што сведчыць аб тым, што яны былі застрэлены, а не забіты выбуховымі боепрыпасамі.[11]

На кадрах бачныя загінуўшыя мірныя жыхары са звязанымі рукамі. На іншых кадрах бачны мёртвы мужчына каля яго веласіпеда.[12] Хатнія жывёлы і іншыя жывёлы былі застрэлены без патрэбы. Журналісты, якія самі ўвайшлі ў горад, знайшлі загінуўшых мірных жыхароў.

Украіна заявіла, што пасля сыходу расіян было размешчана брацкае пахаванне з 300 людзьмі.[13][14][15] Мэр Бучы Анатоль Федарук таксама пацвердзіў, што сама меней 280 жыхароў горада былі пахаваны ў брацкіх магілах. Мясцовым жыхарам прыйшлося пахаваць яшчэ 57 цел у іншай брацкай магіле.[13]

Грамадзянскія паказалі, што многія з тых, хто выжыў, хаваліся ад расіян у скляпах, занадта баючыся выйсці. Некаторыя з іх тыднямі не мелі святла і электрычнасці, яны выкарыстоўвалі свечкі для нагрэву вады і прыгатавання ежы. Тады яны выйшлі са сваіх схованак толькі тады, калі стала ясна, што расійскія сышлі, вітаючы прыход украінскіх войскаў.[16]

У адрозненне ад іншых гарадоў, мэр працягваў заставацца на сваёй пасадзе і не быў выкрадзены ці пакараны.[14]

З’явіліся доказы, якія паказваюць на тое, што расіяне вылучалі ўкраінскіх грамадзянскіх мужчын і арганізавана забівалі іх, у прыватнасці многія іх целы былі знойдзены мёртвымі са звязанымі за спіной рукамі.[13] 2 красавіка рэпарцёр AFP заявіў, што бачыў сама меней дваццаць целаў мірных жыхароў, якія ляжалі на вуліцах Бучы, прычым два целы мелі звязаныя рукі, што азначала пакаранне без надзвычайных абставін. Хведарук паведаміў, што ўсе гэтыя асобы былі параненыя ў патыліцу.[14]

Таксама былі знойдзеныя целы мёртвых голых жанчын, і былі прыкметы таго, што расіяне беспаспяхова спрабавалі спаліць целы. Каля 7:15 5 сакавіка расійскія салдаты заўважылі пару аўтамабіляў з дзвюма сем’ямі, якія спрабавалі ўцячы, калі машыны звярнулі на вуліцу Чкалава. Расійскія войскі адкрылі агонь па калоне, забіўшы мужчыну з другога аўтамабіля. У перадпакой машыну абстралялі, яе падпалілі і загінулі двое дзяцей і іх маці.[17]

Жыхары, размаўляючы з Human Rights Watch пасля адступлення расійскіх войскаў, апісвалі абыходжанне з людзьмі ў горадзе падчас кароткай акупацыі: расійскія салдаты хадзілі ад дзвярэй да дзвярэй, распытвалі людзей, знішчалі іх маёмасць і рабавалі іх адзенне, каб насіць яго самі.[18] Грамадзянскія жыхары былі абстраляныя, калі пакідалі свае дамы у пошуках ежы і вады, і акупацыйныя расійскія войскі загадалі ім вярнуцца ў свае дамы, нягледзячы на ​​адсутнасць такіх прадметаў першай неабходнасці, як вада і цяпло, з-за разбурэння мясцовай інфраструктуры. Снайперы абстралялі мірных насельнікаў. Расійская ўзброеная тэхніка выпадкова абстрэльвала будынкі горада. Расійскія вайскоўцы адмовіліся аказваць медыцынскую дапамогу параненым мірным жыхарам. Для мясцовых ахвяр была выкапана брацкая магіла, а акупацыйныя войскі праводзілі пазасудовыя пакаранні.

Расійскія войскі 4 сакавіка забілі траіх няўзброеных мірных грамадзян Украіны, якія дастаўлялі корм для сабак у прытулак для сабак.[19] Па словах жыхароў Бучы, пры ўездзе ў горад па вуліцах праехалі расійскія танкі і ваенная тэхніка, хаатычна страляючы ў вокны дамоў.

У справаздачы, апублікаванай The Kyiv Independent, таксама былі фота і інфармацыя аб адным мужчыне і дзвюх ці трох голых жанчынах пад коўдрай, целы якіх расійскія салдаты спрабавалі спаліць на абочыне дарогі, перш чым уцячы.[13][14]

CNN,[20] BBC і Bild[21] апублікавалі відэадакументы шматлікіх трупаў мірных жыхароў, якія ляжалі на вуліцах і падворках Бучы, некаторыя з іх са звязанымі рукамі ці нагамі. Зверствы ў Бучы, у тым ліку, прынамсі, адзін выпадак расстрэлу без пакарання, таксама задакументавала незалежная праваабарончая група Human Rights Watch.[22]

Наступствы[правіць | правіць зыходнік]

Украінская паліцыя пачала расследаванне па фактах падзей у Бучы, шырокая тэрыторыя разглядаецца як месца злачынства.[23] У той час як адны сцвярджалі, што мірныя жыхары былі забітыя артылерыйскімі абстрэламі, іншыя ўказвалі на тое, што загінулых знайшлі са звязанымі за спіной рукамі. Мэр Бучы паведаміў, што расійскія вайскоўцы расстралялі мірных жыхароў у патыліцу.[24] Прафесар Універсітэта нацыянальнай абароны ў Вашынгтоне Дэвід ДэРош у размове з Al Jazeera аб гэтай падзеі і іншыя ўказалі, што наўмыснае забойства мірных жыхароў, як у гэтым выпадку, лічыцца ваенным злачынствам.[25][26]

Мэр Кіева Віталь Клічко ў інтэрв’ю Bild заявіў, што «тое, што здарылася ў Бучы і іншых прыгарадах Кіева, можна назваць толькі генацыдам», і абвінаваціў прэзідэнта Расеі Уладзіміра Пуціна ў ваенных злачынствах.[27]

Тэлеграм-канал Мінабароны Расеі размясціў паведамленне, у якім адмаўляецца, што расійскія войскі атакавалі мірных жыхароў падчас бою. У заяве сцвярджалася, што расійскія вайскоўцы не маглі добра прыкрыць разню і што брацкая магіла ў горадзе насамрэч запоўненая ахвярамі ўкраінскіх авіяўдараў. Міністэрства прааналізавала відэазапіс, на якім бачныя целы загінулых мірных жыхароў у Бучы, і заявіла, што трупы, знятыя на відэа, рухаюцца. Гэтае сцвярджэнне было расследавана маскоўскім дэпартаментам ВВС, які прыйшоў да высновы, што няма доказаў таго, што відэа інсцэніравана.[28]

Міжнародная рэакцыя[правіць | правіць зыходнік]

Дзяржавы[правіць | правіць зыходнік]

  • Эстонія — Прэм’ер-міністэрка Эстоніі Кая Калас заявіла, што здымкі з Бучы нагадваюць аб масавых забойствах, учыненых Савецкім Саюзам і нацысцкай Германіяй. Неабходна сабраць падрабязнасці і прыцягнуць зламыснікаў у суд. «Гэта не поле бою, а месца злачынства», — дадала яна.[29]
  • Ізраіль — Амбасадар Ізраіля ва Украіне назваў гэта вайсковым злачынствам.
  • Італія — Прэм’ер-міністр Італіі Марыё Драгі заявіў, што кадры з Бучы жудасныя і што «расійская ўлада павінна панесці адказнасць за тое, што адбылося». Ён таксама выказаў поўную салідарнасць з Украінай і яе грамадзянамі.[30]
  • Малдова — Прэзідэнтка Малдовы Мая Санду назвала гэтую падзею «злачынствамі супраць чалавечнасці» і абвясціла 4 красавіка 2022 года днём нацыянальнай жалобы ў памяць аб усіх украінцах, загінулых у расійска-ўкраінскай вайне.[31]
  • Нідэрланды — Прэм’ер-міністр Нідэрландаў Марк Рутэ напісаў, што ён шакаваны паведамленнямі аб жахлівых злачынствах у раёнах, з якіх адступіла Расійская Федэрацыя. Ён дадаў, што гэта павінна быць «расследавана» і што Нідэрланды і іх партнёры не супакояцца, пакуль вінаватыя ваенныя злачынцы не будуць прыцягнуты да адказнасці.[32][33]
  • Германія — Віцэ-канцлер Германіі Роберт Габек назваў падзеі ў Бучы «страшным ваенным злачынствам». Міністэрка замежных спраў Германіі Анналена Бурбок абвясціла аб новых антырасійскіх санкцыях пасля паведамленняў аб масавых забойствах у Бучы.[34]
  • Расія — Расея адмаўляе, што яе сілы нападалі на мірных жыхароў.[35]
  • Вялікабрытанія — Элізабэт Трас, міністэрка замежных справаў Злучанага Каралеўства заявіла, што яна «жахана зьверствамі ў Бучы і іншых гарадах Украіны» і што «справаздачы аб нападах расійскіх войскаў на нявінных грамадзянскіх агідныя». Яна таксама паведаміла, што вінаватыя будуць прыцягнуты да адказнасці.[36]
  • Украіна — Украіна ацэньвае сітуацыю як забойства нявінных мірных жыхароў і ваеннае злачынства. Адзначаецца, што ўсе загінулыя былі ў цывільным і без зброі. Украінскі ўрад заявіў, што збірае доказы ваенных злачынстваў, куды таксама ўключыць доказы разні ў Бучы.[36] Міністр замежных спраў Украіны Дзмітрый Кулеба заявіў, што Бучанская разня была наўмыснай, расіяне імкнуцца знішчыць як мага больш украінцаў. У прыватнасці, міністр патрабуе эмбарга на нафту, газ, вугаль; зачыненне ўсіх партоў для расійскіх судоў і прадуктаў, адключэнне ўсіх расійскіх банкаў ад SWIFT.[37]
  • Францыя — Міністэрства замежных спраў Францыі асудзіла жорсткія забойствы расійскімі акупантамі мірных жыхароў Бучы і заклікала ўзмацніць эканамічны ціск на Расею.[38]

Арганізацыі[правіць | правіць зыходнік]

  • Еўрапейскі Саюз Еўрапейскі Саюз
    • Прэзідэнт Савета ЕС Шарль Мішэль заявіў, што ён «шакіраваны фота зверстваў расійскай арміі ў Кіеве», і паабяцаў, што ЕС дапаможа Украіне і праваабарончым групам сабраць доказы для выкарыстання ў міжнародных судах.[39]
    • Прэзідэнтка Еўракамісіі Урсула фон дэр Ляен: «Жахаецца паведамленнямі аб неапісальных жахах у раёнах, з якіх выходзіць Расея. Тэрмінова патрабуецца незалежнае расследаванне. Вінаватыя ў ваенных злачынствах будуць прыцягнуты да адказнасці».
    • Роберта Мецола, прэзідэнтка Еўрапарламента: «Ашаломленая зверствамі расійскага войска ў Бучы і іншых вызваленых раёнах. Гэта халодная рэальнасць ваенных злачынстваў Пуціна. Свет павінен быць у курсе таго, што адбываецца. Неабходна ўвесці больш жорсткія санкцыі. Вінаватыя і іх камандзіры павінныя быць прыцягнутыя да адказнасьці».
    • Жазэп Барэль, Вярхоўны прадстаўнік Еўрапейскага Саюза па замежных справах і палітыцы бяспекі: «Вітаю Украіну з вызваленнем большай частцы Кіеўскай вобласці. Шакіраваны навінамі аб зверствах, учыненых расійскімі войскамі. ЕС дапамагае Украіне ў дакументаванні ваенных злачынстваў. Усе справы павінны разглядацца, а менавіта — Міжнародны суд. ЕС і надалей будзе падтрымліваць Украіну. Слава Украіне!»

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. Резня в Буче: жертв оккупантов хоронили у храма, замученных людей нашли в подвале детского лагеря (руск.)
  2. Retreat of Russian forces uncovers evidence of possible war crimes, El País (3 April 2022) https://english.elpais.com/international/2022-04-03/retreat-of-russian-forces-uncovers-evidence-of-possible-war-crimes.html
  3. «Скажені кати»: кількість жертв ЗС РФ у Бучі більша, ніж було вбито у Вуковарській різанині — Резніков (укр.). nv.ua. Праверана 4 красавіка 2022.
  4. Rudenko, Olga. Hundreds of murdered civilians discovered as Russians withdraw from towns near Kyiv (GRAPHIC IMAGES) (англ.). The Kyiv Independent (2 красавіка 2022). Праверана 3 красавіка 2022.
  5. Stern, David (April 3, 2022). "Bodies and Rubble in the streets of Bucha following Russian retreat". Washington Post. Праверана April 3, 2022.
  6. Ukraine, Louise Callaghan, Zabuchchya. "Bodies of mutilated children among horrors the Russians left behind" [англійская]. ISSN 0140-0460. Праверана 2022-04-03.
  7. У Бучі знайшли “братську могилу”, де поховані майже 300 людей, на вулицях десятки трупів (укр.). Українська правда. Праверана 3 красавіка 2022.
  8. Ratcliffe (now), Rebecca (2022-04-03). "Russia-Ukraine war latest: Ukrainian troops retake entire Kyiv region as evidence emerges of execution of civilians – live". The Guardian. 0261-3077. Праверана 2022-04-03.
  9. https://www.facebook.com/100000301306055/posts/5282245351795456/?d=n
  10. Devastation and Loss in Bucha, Ukraine: Life for Civilians in a Town Encircled by Russian Forces. Human Rights Watch. Архівавана з першакрыніцы 1 April 2022. Праверана 3 April 2022.
  11. Gardner, Simon; Bensemra, Zohra; Boumzar, Abdelaziz (2022-04-02). "Russian retreat leaves trail of dead civilians in Bucha, a town near Kyiv". Reuters [англійская]. Праверана 2022-04-03.
  12. "War in Ukraine: Street in Bucha found strewn with dead bodies". BBC News [брытанская англійская]. 2022-04-02. Праверана 2022-04-03.
  13. а б в г Rudenko, Olga. Hundreds of murdered civilians discovered as Russians withdraw from towns near Kyiv (GRAPHIC IMAGES) (англ.). The Kyiv Independent (2 красавіка 2022). Праверана 3 красавіка 2022.
  14. а б в г Almost 300 people buried in “mass grave” in Bucha, dozens of bodies found in the streets (англ.). Ukrayinska Pravda. Праверана 3 красавіка 2022.
  15. Almost 300 buried in mass grave in Bucha, near Kyiv: Mayor (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 3 красавіка 2022.
  16. Gardner, Simon; Bensemra, Zohra; Boumzar, Abdelaziz (2022-04-02). "Russian retreat leaves trail of dead civilians in Bucha, a town near Kyiv". Reuters [англійская]. Праверана 2022-04-03.
  17. ‘It is a war crime’: two young boys among neighbours shot dead during attempted evacuation (англ.). the Guardian (2 красавіка 2022). Праверана 3 красавіка 2022.
  18. Devastation and Loss in Bucha, Ukraine: Life for Civilians in a Town Encircled by Russian Forces. Human Rights Watch. Архівавана з першакрыніцы 1 April 2022. Праверана 3 April 2022.
  19. Myroniuk, Anna. Russian soldiers murder volunteers helping starving animals near Kyiv. The Kyiv Independent (8 сакавіка 2022). Архівавана з першакрыніцы 9 March 2022. Праверана 8 March 2022.
  20. "En la ciudad ucraniana de Bucha, los cuerpos sin vida yacen en las calles". CNN [еўрапейская іспанская]. Праверана 2022-04-03.
  21. "TOTE AUF DEN STRASSEN, VERSCHARRTE FRAUEN, LEICHEN IN GULLI-ÖFFNUNGEN - Klitschko wirft Putin Völkermord vor". Bild [нямецкая]. Праверана 2022-04-03.
  22. "Human Rights Watch documents alleged war crimes by Russian forces in occupied regions of Ukraine" [англійская]. CNN. 3 April 2022. Праверана 3 April 2022.
  23. "Evidence grows of civilian killings in Bucha". BBC News [брытанская англійская]. Праверана 2022-04-03.
  24. "War in Ukraine: Street in Bucha found strewn with dead bodies". BBC News [брытанская англійская]. 2022-04-02. Праверана 2022-04-03.
  25. Almost 300 buried in mass grave in Bucha, near Kyiv: Mayor (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 3 красавіка 2022.
  26. ‘It is a war crime’: two young boys among neighbours shot dead during attempted evacuation (англ.). the Guardian (2 красавіка 2022). Праверана 3 красавіка 2022.
  27. AP. Kyiv mayor says Russian attacks in Bucha are ‘genocide’ (англ.). www.timesofisrael.com. Праверана 3 красавіка 2022.
  28. Questions over Russian Bucha denials(нявызн.). BBC News. Праверана 3 красавіка 2022.
  29. https://www.delfi.ee/artikkel/96318291/hairivad-kaadrid-venemaa-korraldas-butsa-linnas-massimorva
  30. Statement by the President of the Council of Ministers on the crimes in Bucha (італ.) (3 красавіка 2022). Праверана 3 April 2022.
  31. https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=525378722290255&id=100044543944802
  32. Zwolsman, Noor (April 3, 2022). "Internationale gemeenschap reageert geschokt op lugubere beelden uit Boetsja". NRC Handelsblad [нідэрландская]. Праверана April 3, 2022.
  33. Mark Rutte [MinPres]. Shocked by reports of horrible crimes in areas from which Russia has retreated. This must be investigated, and the Netherlands and its partners will not rest until perpetrators of war crimes are held accountable.. Твітэр (3 красавіка 2022). Праверана April 3, 2022.
  34. "Фотографії з Бучі жахають": голова МЗС Німеччини анонсувала нові санкції проти РФ (укр.). www.unian.ua. Праверана 3 красавіка 2022.
  35. Rudenko, Olga. Hundreds of murdered civilians discovered as Russians withdraw from towns near Kyiv (GRAPHIC IMAGES) (англ.). The Kyiv Independent (2 красавіка 2022). Праверана 3 красавіка 2022.
  36. а б Fedor, Lauren; Cameron-Chileshe, Jasmine; Pop, Valentina (2022-04-02). "Ukraine accuses Russian soldiers of killing unarmed civilians". Financial Times. Праверана 2022-04-03.
  37. "Бучанська різанина" була навмисною, РФ прагне знищити якомога більше українців - Кулеба (укр.). www.unian.ua. Праверана 3 красавіка 2022.
  38. à 11h16, Par Antoine Beau avec AFP Le 3 avril 2022. Boutcha : cadavres dans les rues, soupçons d’exécutions... ce que l’on sait du «massacre délibéré» après le retrait russe(нявызн.). leparisien.fr (3 красавіка 2022). Праверана 3 красавіка 2022.
  39. "Ukraine war latest: Killings in Bucha a deliberate massacre, says Ukraine". BBC News [брытанская англійская]. 3 April 2022. Праверана 3 April 2022.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]