Бітва за Бамут

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Бітва за Бамут
Асноўны канфлікт: Першая чачэнская вайна
Дата 10 сакавіка 1995 — 24 мая 1996
Месца Чачэнская рэспубліка, Ачхой-Мартанаўскі раён, Бамут
Вынік Адыход чачэнскіх баевікоў з сяла пасля мноства спроб штурма Расійскай Арміяй [1]
Праціўнікі
 Расія  Чачэнская Рэспубліка Ічкерыя
Камандуючыя
Расія Уладзімір Шаманаў Чачэнская Рэспубліка Ічкерыя Хамзат Батаеў
Чачэнская Рэспубліка Ічкерыя Хізір Хачукаеў
Чачэнская Рэспубліка Ічкерыя Руслан Хайхароеў
Сілы бакоў
Больш 8000 салдатаў (паводле даных ЧРІ)[1], 8000 ваеннаслужачых па афіцыйнай версіі — (166-я сумесна з 136-й АМСБР, мсб 324-го мсп, 94-я абрап УВ МУС), 45 танкаў, 115 БМП, 17 БТР, 12 БРДМ, 75 гармат і мінамётаў, 9 зенітных установак[1] Паводле даных РФ з пачатку вайны - не больш 50 чалавек (Галанчожскі полк, атрад «Асса»)[1]
Страты
па справаздачы генерала Шаманава атрады «Росіч» і «Віцязь» страцілі агулам 853 чалавека. З 21 па 23 мая (1996) - 50[1]

каля 30-50 загінулых (паводле даных ЧРІ) паводле дакладу генерала Шаманава пад Бамутам знішчана больш 30 сепаратыстаў

Бітва за Бамут — эпізод Першай чачэнскай вайны, падчас якога 10 сакавіка 1995 года разгарнуліся зацяжныя і жорсткія баі за сяло Бамут.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Ядро абароны склалі баевікі пад камандаваннем першага каменданта Маліга Эстамірава, Хізіра Хачукаева  (руск.). Пасля камендантам Бамуцкага раёна стаў Хамзат Батаеў[2].

Падыходы да сяла, яго асноўныя вуліцы былі шчыльна замінаваныя супрацьтанкавымі і проціпяхотнымі мінамі. Частка агнявых кропак накрытая жалезабетоннымі каўпакамі і перакрыццямі у шэсць слаёў бярвення дыяметрам 0,6 метра. Уся мясцовасць перад апорнымі пунктамі была прыстраляная з выкарыстаннем арыенціраў, замацаваных на дрэвах і іншых аб’ектах[3].

У ноч на 14 красавіка спецпадраздзяленні федэральных войскаў занялі пануючыя вышыні. Раніцай 15 красавіка пачаўся штурм Бамута, але з ходу яго ўзяць не ўдалося, 17 красавіка федэральныя войскі былі адведзены на зыходныя пазіцыі. 18 красавіка федэральныя войскі распачалі другую спробу штурму Бамута, але увайшоўшы ў пасёлак, не змаглі там замацавацца і зноў былі вымушаныя адысці на зыходныя пазіцыі[4]. У той жа дзень, у ваколіцах Бамута, пры штурме вышыні 444,4 «Лысая гара», трапіла ў засаду група атрада спецназа УВ  (руск.) «Росіч  (руск.)», у гэтым баі атрад страціў 10 чалавек забітымі і 17 параненымі.

Пасля падзення Нажай-Юрта і Шатоя ў першай палове чэрвеня 1995 года Бамут разам з часткай Ітум-Калінскага раёна  (руск.) заставаўся адзіным кантраляваным УС ЧРІ участкам тэрыторыі Чачні. Аднак у сярэдзіне чэрвеня 1995года гарнізонам была адбітая чарговая спроба штурму. Падпісанне дамоўленасцяў у Грозным па блоку ваенных пытанняў у канцы ліпеня 1995 года, якое стала вынікам перамоваў паміж Федэральным бокам і Чачэнскай арміяй пасля падзей у Будзёнаўску, стала прычынай паўзы ў актыўных ваенных дзеяннях. Аднак зімой 1995—1996 гг. ваенныя аперацыі аднавіліся, у тым ліку і ў раёне Бамута. У лютым-сакавіку 1996 года федэральныя войскі зноў распачалі маштабны наступ на Бамут, які шырока асвятляўся ў расійскіх СМІ. Аднак і ён завяршыўся правалам, паколькі абараняліся загадзя падрыхтавалі засады на шляхах падыходу войскаў, умела выкарыстаўшы горна-лясістую мясцовасць.

19 мая 1996 года часткі генерал-маёра Уладзіміра Шаманава  (руск.) пачалі генеральны штурм Бамута. 24 мая федэральныя войскі ўзялі Бамут і пануючую над мясцовасцю вышыню 444,4 «Лысая гара». Атрад Руслана Хайхароева  (руск.), які абараняў Бамут, выйшаў з акружэння, скарыстаўшыся прыцемкамі і згусцелым туманам. Поспех зацяжной абароны чачэнцамі тлумачыцца выкарыстаннем падземных камунікацый былой ракетнай часці стратэгічнага прызначэння.

У творах мастацтва[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. а б в г д Книга: Неоконченная война. История вооруженного конфликта в Чечне. Архівавана з першакрыніцы 22 мая 2021. Праверана 29 мая 2018.
  2. Орлов О. П., Черкасов А. В. Россия — Чечня: цепь ошибок и преступлений. Архівавана з першакрыніцы 25 сакавіка 2019. Праверана 9 снежня 2022.
  3. Спецназ России ||| Антитеррор ||| Амнистия Для «Шейха». Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2012.
  4. Николай ПЕТЕЛИН. "Перекрёсток судьбы". Красная звезда (газета) [руская]. Праверана 2018-04-13. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2018. Праверана 9 снежня 2022.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2018. Праверана 9 снежня 2022.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Битва за Бамут | Блог Алексей Косенков | КОНТ. cont.ws. Праверана 9 студзеня 2018.