Бітва за Бамут

Бітва за Бамут
Бітва за Бамут
	Асноўны канфлікт: Першая чачэнская вайна
Дата	10 сакавіка 1995 — 24 мая 1996
Месца	Чачэнская рэспубліка, Ачхой-Мартанаўскі раён, Бамут
Вынік	Адыход чачэнскіх баевікоў з сяла пасля мноства спроб штурма Расійскай Арміяй
Праціўнікі
Камандуючыя
Уладзімір Шаманаў	Хамзат Батаеў ; Хізір Хачукаеў ; Руслан Хайхароеў
Сілы бакоў
Больш 8000 салдатаў (паводле даных ЧРІ), 8000 ваеннаслужачых па афіцыйнай версіі — (166-я сумесна з 136-й АМСБР, мсб 324-го мсп, 94-я абрап УВ МУС), 45 танкаў, 115 БМП, 17 БТР, 12 БРДМ, 75 гармат і мінамётаў, 9 зенітных установак	Паводле даных РФ з пачатку вайны - не больш 50 чалавек (Галанчожскі полк, атрад «Асса»)
Страты
па справаздачы генерала Шаманава атрады «Росіч» і «Віцязь» страцілі агулам 853 чалавека.	З 21 па 23 мая (1996) - 50 каля 30-50 загінулых (паводле даных ЧРІ) паводле дакладу генерала Шаманава пад Бамутам знішчана больш 30 сепаратыстаў

Бітва за Бамут — эпізод Першай чачэнскай вайны, падчас якога 10 сакавіка 1995 года разгарнуліся зацяжныя і жорсткія баі за сяло Бамут.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Ядро абароны склалі баевікі пад камандаваннем першага каменданта Маліга Эстамірава, Хізіра Хачукаева (руск.) (бел.. Пасля камендантам Бамуцкага раёна стаў Хамзат Батаеў^[2].

Падыходы да сяла, яго асноўныя вуліцы былі шчыльна замінаваныя супрацьтанкавымі і проціпяхотнымі мінамі. Частка агнявых кропак накрытая жалезабетоннымі каўпакамі і перакрыццямі у шэсць слаёў бярвення дыяметрам 0,6 метра. Уся мясцовасць перад апорнымі пунктамі была прыстраляная з выкарыстаннем арыенціраў, замацаваных на дрэвах і іншых аб’ектах^[3].

У ноч на 14 красавіка спецпадраздзяленні федэральных войскаў занялі пануючыя вышыні. Раніцай 15 красавіка пачаўся штурм Бамута, але з ходу яго ўзяць не ўдалося, 17 красавіка федэральныя войскі былі адведзены на зыходныя пазіцыі. 18 красавіка федэральныя войскі распачалі другую спробу штурму Бамута, але увайшоўшы ў пасёлак, не змаглі там замацавацца і зноў былі вымушаныя адысці на зыходныя пазіцыі^[4]. У той жа дзень, у ваколіцах Бамута, пры штурме вышыні 444,4 «Лысая гара», трапіла ў засаду група атрада спецназа УВ (руск.) (бел. «Росіч (руск.) (бел.», у гэтым баі атрад страціў 10 чалавек забітымі і 17 параненымі.

Пасля падзення Нажай-Юрта^?! і Шатоя^?! ў першай палове чэрвеня 1995 года Бамут разам з часткай Ітум-Калінскага раёна (руск.) (бел. заставаўся адзіным кантраляваным УС ЧРІ участкам тэрыторыі Чачні. Аднак у сярэдзіне чэрвеня 1995года гарнізонам была адбітая чарговая спроба штурму. Падпісанне дамоўленасцяў у Грозным па блоку ваенных пытанняў у канцы ліпеня 1995 года, якое стала вынікам перамоваў паміж Федэральным бокам і Чачэнскай арміяй пасля падзей у Будзёнаўску, стала прычынай паўзы ў актыўных ваенных дзеяннях. Аднак зімой 1995—1996 гг. ваенныя аперацыі аднавіліся, у тым ліку і ў раёне Бамута. У лютым-сакавіку 1996 года федэральныя войскі зноў распачалі маштабны наступ на Бамут, які шырока асвятляўся ў расійскіх СМІ. Аднак і ён завяршыўся правалам, паколькі абараняліся загадзя падрыхтавалі засады на шляхах падыходу войскаў, умела выкарыстаўшы горна-лясістую мясцовасць.

19 мая 1996 года часткі генерал-маёра Уладзіміра Шаманава (руск.) (бел. пачалі генеральны штурм Бамута. 24 мая федэральныя войскі ўзялі Бамут і пануючую над мясцовасцю вышыню 444,4 «Лысая гара». Атрад Руслана Хайхароева (руск.) (бел., які абараняў Бамут, выйшаў з акружэння, скарыстаўшыся прыцемкамі і згусцелым туманам. Поспех зацяжной абароны чачэнцамі тлумачыцца выкарыстаннем падземных камунікацый былой ракетнай часці стратэгічнага прызначэння.