Вадзім Васілевіч Свірыдаў

Вадзім Васілевіч Свірыдаў
Вадзім Васілевіч Свірыдаў
Дата нараджэння	9 красавіка 1931
Месца нараджэння	Вязынь, Гміна Вязынь[d], Вілейскі павет, Заходняя вобласць, РСФСР, СССР;
Дата смерці	12 красавіка 2002 (71 год)
Грамадзянства	СССР; Беларусь;
Дзеці	Дзмітрый Вадзімавіч Свірыдаў
Род дзейнасці	хімік
Навуковая сфера	хімія
Месца працы	БДУ;
Навуковая ступень	доктар хімічных навук
Навуковае званне	акадэмік Акадэміі навук Беларускай ССР;
Альма-матар	хімічны факультэт БДУ;
Узнагароды

Вадзім Васілевіч Свіры́даў^[1] (9 красавіка 1931, вёска Вязынь, Вілейскі раён, Мінская вобласць — 12 красавіка 2002) — беларускі хімік. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1989; член-карэспандэнт з 1980). Доктар хімічных навук (1973), прафесар (1975). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1976).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў хімічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1952). З 1955 года ў БДУ, з 1965 года загадчык кафедры, адначасова ў 1979—1993 гадах дырэктар Навукова-даследчага інстытута фізіка-хімічных праблем.

Сям’я[правіць | правіць зыходнік]

сын Дзмітрый Вадзімавіч Свірыдаў (нар. 1960) — доктар хімічных навук, прафесар, член-карэспандэнт НАН Беларусі, яго жонка — Таццяна Віктараўна Свірыдава (Мазалеўская) (нар. 1978) — кандыдат хімічных навук.

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Асноўныя працы па фотахіміі неарганічных сістэм, хіміі фатаграфічных працэсаў, хіміі цвёрдага цела. Устанавіў заканамернасці тэрмічнага раскладання, фатолізу і радыёлізу цвёрдых соляў металаў, фотахімічных ператварэнняў на паверхні цвёрдых цел ў водным асяроддзі, фарміравання ультрадысперсных складаных аксідаў з сумесна абложаных гідраксідаў металаў. Выявіў эфекты істотнага павышэння святлоадчувальнасці ў мікрагетэрагенных сістэмах і ўсталяваў заканамернасці фотахімічных працэсаў у фотахромных мікрагетэрагенных сістэмах на аснове галагенідаў розных металаў. Распрацаваў навуковыя асновы і тэхналагічныя прынцыпы атрымання тонкіх плёнак металаў з выкарыстаннем рэакцый хімічнага аблогі ў водных растворах, прынцыпы фотаселектыўнай аблогі металаў і выкарыстання для атрымання нясрэбраных і срэбраных фатаграфічных малюнкаў.

Аўтар больш за 450 навуковых прац, у тым ліку 3 манаграфій і 4 навучальных дапаможнікаў, больш за 120 вынаходак.

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Медаль Францыска Скарыны (1998).

Навуковыя працы[правіць | правіць зыходнік]

Фотохимия и радиационная химия твердых неорганических веществ. Ч. 1. — Мн., 1964.
Химическое осаждение металлов из водных растворов. — Мн., 1987 (у сааўтарстве).

Памяць[правіць | правіць зыходнік]

Мемарыяльная дошка на будынку хімічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (вуліца Ленінградская, 14)^[2].

Зноскі

↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14.
↑ Мемориальные доски (знаки), памятники, памятные места на территории Московского района г. Минска {ref-ru}

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Свірыдаў Вадзім Васілевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 262. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
Свірыдаў Вадзім Васілевіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 652. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Памяти учёного: Свиридов Вадим Васильевич (руск.)
Вадзім Васілевіч Свірыдаў у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
Свиридов Вадим Васильевич // История БГУ Архівавана 15 кастрычніка 2020. (руск.)
Свірыдаў Вадзім Васілевіч на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»

[1] Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14.

[2] Мемориальные доски (знаки), памятники, памятные места на территории Московского района г. Минска {ref-ru}

[1]

[2]