Вазірыстан

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Вазірыстан — горны рэгіён на паўночным захадзе Пакістана на мяжы з Афганістанам. Складаецца з пакістанскіх падправінцый Паўночны Вазірыстан і Паўднёвы Вазірыстан, якія ўваходзяць у Тэрыторыю плямёнаў пад асаблівым сумесным кіраваннем федэральнага цэнтра і мясцовых уладаў. Плошча — 11 585 км² (у тым ліку каля 5000 — паўночная і 6500 — паўднёвая часткі). Вазірыстан размешчаны на захад і паўднёвы захад ад Пешавара, ад міжрэчча Курам і Кайру да ракі Гамаль.

Насельніцтва (1998) — 791 087 чалавек (у тым ліку 361 246 — у паўночнай i 429 841 — у паўднёвай частках), пераважна — пуштуны.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

З 1893 года Вазірыстан — тэрыторыя, фактычна незалежная як ад англійскіх дамініёнаў, так і ад афганскага ўрада. У 1947 годзе Вазірыстан увайшоў у склад незалежнага Пакістана.

З 2001 года Вазірыстан з’яўляецца апорай руху Талібан, выгнанага з Афганістана. Талібы адціснулі традыцыйных племянных правадыроў і з 2004 года захапілі фактычную ўладу ў рэгіёне. 14 лютага 2006 года на тэрыторыі Паўночны Вазірыстан было абвешчана аб аднаўленні незалежнасці і стварэнні Ісламскага дзяржавы Вазірыстан. Пазней, нягледзячы на ​​спробы пакістанскай арміі аднавіць цэнтральную ўладу, тэрыторыя ІДВ пашырылася за кошт большай часткі Паўднёвага Вазірыстана.

Самаабвешчаная дзяржава Вазірыстан не прызнана ніводнай краінай свету. Армія ІДВ налічвае некалькі дзясяткаў тысяч байцоў і складаецца з жыхароў як Вазірыстана, так і суседніх правінцый Пакістана і Афганістана. 7 жніўня 2007 года Пакістан правёў буйную вайсковую аперацыю супраць баевікоў руху Талібан ў Паўночным Вазірыстане.

12 снежня 2009 года прэм’ер-міністр Юсуф Рэза Гілані абвясціў пра перамогу Пакістана ў Паўднёвым Вазірыстане. Пасля перамогі пакістанскіх войскаў, Вазірыстан спыніў сваё існаванне. Пад кантролем баевікоў засталіся толькі некалькі раёнаў Паўночны Вазірыстан.

29 кастрычніка 2010 года Міністр замежных спраў Пакістана, Шах Махмуд Курэшы зрабіў заяву, што 35-тысячная групоўка пакістанскіх войскаў гатовая да пачатку баявых дзеянняў супраць талібаў у Паўночным Вазірыстане. Па стане на 2015 год, Пакістан не аднавіў кантроль над тэрыторыяй.