Валерый Паўлавіч Аляксееў

Валерый Паўлавіч Аляксееў
руск.: Валерий Павлович Алексеев
Дата нараджэння	22 жніўня 1929(1929-08-22)
Месца нараджэння	Масква, Расія
Дата смерці	7 лістапада 1991(1991-11-07) (62 гады)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Пятніцкія могілкі[d]
Грамадзянства	СССР
Род дзейнасці	антраполаг, папулярызатар навукі, палеантолаг, археолаг
Навуковая сфера	антрапалогія, археалогія
Месца працы	Інстытут этнаграфіі АН СССР Інстытут археалогіі АН СССР
Навуковая ступень	доктар гістарычных навук
Альма-матар	Маскоўскі інстытут усходазнаўства
Навуковы кіраўнік	Георгій Францавіч Дэбіц[d]
Член у	Акадэмія навук СССР

Валерый Паўлавіч Аляксееў (руск.: Валерий Павлович Алексеев) (22 жніўня 1929, Масква, СССР — 7 лістапада 1991, Масква, СССР) — савецкі антраполаг і археолаг. Доктар гістарычных навук (1967), акадэмік АН СССР (1988).

У 1952 г. скончыў далёкаўсходні факультэт Маскоўскага інстытута ўсходазнаўства. У 1955 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму «Палеоантропология Южной Сибири», а ў 1965 г. доктарскую — «Краниология народов Восточной Европы и Кавказа в связи с вопросами их происхождения». Працаваў у Інстытуце этнаграфіі АН СССР. З 1988 да 1991 гг. дырэктар Інстытута археалогіі АН СССР.

Навуковыя даследаванні

Даследаваў старажытнае і сучаснае насельніцтва Усходняй Еўропы, Каўказа, Сібіры, Манголіі, Індыі, Кубы і інш. Прапанаваў прынцыпова новую класіфікацыю чалавечых рас, заснаваную на паслядоўнасці ўзнікнення ачагоў расаўтварэння. У кнізе «Паходжанне народаў Усходняй Еўропы» (1969) абагульніў этнагенетычны аналіз палеаантрапалагічных дадзеных, у т.л. па беларусах XIX ст. Прымаў удзел у падрыхтоўцы навуковых кадраў і фарміраванні навуковай тэматыкі групы антрапалогіі Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР.

У 1978 г. прапанаваў вылучыць асобны від Homo rudolfensis.

Пахаваны на Пятніцкіх могілках (Масква).

Творы

Кнігі, брашуры

• География человеческих рас. — М.: Мысль, 1974. — 351 с. с черт. и карт.; 1 л. карт.
• Избранное: в 5 т. / В. П. Алексеев; [вступ. ст. Т. И. Алексеевой, С. А. Арутюнова, Г. М. Бонгард-Левина; РАН, Отделение историко-филологических наук]. Т. 1: Антропогенез. — М.: Наука, 2007. — 710, [1] с., [1] л. портр. — ISBN 978-5-02-035543-9.
• Избранное: в 5 т. / В. П. Алексеев; [вступ. ст. Т. И. Алексеевой, С. А. Арутюнова, Г. М. Бонгард-Левина; РАН, Отделение историко-филологических наук]. Т. 2: Антропогеография. — М.: Наука, 2007. — 551, [1] с., [1] л. портр. — ISBN 978-5-02-035544-6.
• Избранное: в 5 т. / В. П. Алексеев; [вступ. ст. Т. И. Алексеевой, С. А. Арутюнова, Г. М. Бонгард-Левина; РАН, Отделение историко-филологических наук]. Т. 3: Историческая антропология и экология человека. — М.: Наука, 2008. — 613, [1] с., [5] л. ил., портр. — ISBN 978-5-02-035545-3.
• Избранное: в 5 т. / В. П. Алексеев; [вступ. ст. Т. И. Алексеевой, С. А. Арутюнова, Г. М. Бонгард-Левина; РАН, Отделение историко-филологических наук]. Т. 5: Происхождение народов Кавказа. — М.: Наука, 2009. — 378, [1] с., [5] л. ил., портр. — ISBN 978-5-02-035547-7.
• Историческая антропология и этногенез / АН СССР, Отд-ние истории. — М. : Наука, 1989. — 444, [1] с. — ISBN 5-02-009932-5.
• Историческая антропология Средней Азии: (Палеолит — эпоха античности) / В. П. Алексеев, А. А. Аскаров, Т. К. Ходжайов; АН УзССР, Ин-т археологии; Под ред. М. Г. Бонгард-Левина. — Ташкент: Фан, 1990. — 276, [1] с. — ISBN 5-648-00413-3.
• Этногенез. — М.: Высшая школа, 1986. — 173, [3] с. — (Библиотека историка).

Артыкулы

• Антропологические данные и проблемы происхождения шорцев // Ученые записки ХакНИИЯЛИ. — 1965. — Вып. XI. — С.86 — 100.
• Краниология хакасов в связи с вопросами их происхождения // Труды Киргизской комплексной археолого-этнографической экспедиции. Т. 4. — М., 1960. — С. 269 — 364.
• К средневековой палеоантропологии Кузнецкой котловины // Известия лабораторных археологических исследований. — 1974. — Вып. 5. — С. 112 — 118.
• Очерк происхождения тюркоязычных народов Восточной Европы в свете данных антропологии // Вопросы этногенеза тюркоязычных народов Среднего Поволжья. — Казань, 1971. — С. 232—271.
• Очерки экологии человека: Учеб. пособие / В. П. Алексеев; Международный независимый эколого-политологический университет. — М.: Изд-во МНЭПУ, 1998. — 230, [3] с. — ISBN 5-7383-0050-5.
• Палеоантропология Алтае-Саянского нагорья эпохи неолита и бронзы // Труды Института этнографии им. Н. Н. Миклухо-Маклая. Новая серия. Т. LXXI, Антропологический сборник III. — М.: Изд-во АН СССР, — 1961. — С. 107 — 206.
• Происхождение хакасского народа в свете данных антропологии // Материалы исследований по археологии, этнографии и истории Красноярского края. — Красноярск: Кн. изд-во, 1963. — С. 135 — 164.

Расавая геаграфія беларусаў і праблемы этнагенезу / В. П. Аляксееў, М. У. Вітаў, Л. І. Цягака; АН Беларусі, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору. — Мн.: Навука і тэхніка, 1994. — 128 с. — ISBN 5-343-00794-5.

• Сибирь как очаг расообразования // Проблемы исторической этнографии и антропологии Азии. — М.: Наука, 1968.
• Хакасы, енисейские киргизы, киргизы (сравнительно-краниологический очерк) // Труды Киргизской археолого-этнографической экспедиции. Т. I — М., 1956. — С. 114 — 115.

Літаратура

• Салівон, І. І. Аляксееў Валерый Паўлавіч / І. І. Салівон // Археалогія Беларусі: энцыклапедыя: у 2 т. / [склад. Ю. У. Каласоўскі; рэдкалегія: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.]. Т. 1: А ― К. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя П. Броўкі, 2009. — 492, [1] c. — С. 27 — 28. — ISBN 978-985-11-0353-5.