Васіль I Яраславіч
| Васіль Яраславіч | ||
 | ||
| Вялікі князь Васіль I Яраславіч. Мал. В. П. Верашчагіна. | ||
| ||
|---|---|---|
| 1247 — 1276 | ||
| Папярэднік: | утварэнне княства | |
| Пераемнік: | княства ліквідавана | |
| ||
| 1272 — 1276 | ||
| Папярэднік: | Яраслаў Яраславіч | |
| Пераемнік: | Дзмітрый Аляксандравіч | |
| ||
| 1273 — 1276 | ||
| Папярэднік: | Дзмітрый Аляксандравіч | |
| Пераемнік: | Дзмітрый Аляксандравіч | |
| Дзейнасць: | палітык | |
| Веравызнанне: | Праваслаўе | |
| Нараджэнне: | 1236/1241 | |
| Смерць: | 1276 | |
| Род: | Рурыкавічы | |
| Бацька: | Яраслаў Усеваладавіч | |
| Маці: | Расціслава Мсціслаўна Смаленская | |
Васіль I Яраславіч «Квашня» («Мізінны») (1236—1276) — князь кастрамскі (1247-1276), вялікі князь уладзімірскі (1272-1276), князь наўгародскі (1273-1276). Сын Яраслава II Усеваладавіча і смаленскай княжны Расціславы Мсціслаўны, нарадзіўся ва Уладзіміры-на-Клязьме. У 1266 пабраўся шлюбам з дачкой літоўскага князя Віда.
У 1271 разгарнуўся канфлікт паміж вял.кн. Яраславам III Яраславічам і наўгародцамі. Васіль Яраславіч, з-за суперніцтва са старэйшым братам, узяў бок наўгародцаў, паехаў у Арду і давёў хану, што праўда за наўгародцамі, а вінаваты Яраслаў. У выніку хан вярнуў з дарогі татарскае войска, якое ішло на дапамогу Яраславу супраць наўгародцаў, а Яраслаў быў вымушаны мірыцца з наўгародцамі і самому паехаць у Арду. Вяртаючыся адтуль, Яраслаў памёр (1272).
Вялікае княства Уладзімірскае перайшло да Васіля Яраславіча, але ў Ноўгарадзе сеў яго пляменнік Дзмітрый Аляксандравіч. Тацішчаў піша, што Васіль Яраславіч патрабаваў знішчэння грамат, дадзеных ноўгародцам Яраславам, а Дзмітрый пагадзіўся княжыць па ўсёй волі наўгародскай. Тады Васіль Яраславіч разам з татарамі і цвярычамі паваяваў наўгародскія воласці, узяў Таржок, спаліў яго і пасадзіў свайго цівуна. Гандаль з Суздальскай зямлёй спыніўся, наўгародскіх купцоў перахоплівалі, і хлеб у Ноўгарадзе моцна падаражэў. Узімку 1273 наўгародцы пачалі выказваць незадаволенасць бяздзейнасцю Дзмітрыя, і ён, не чакаючы выгнання, добраахвотна паехаў з Ноўгарада у свой Пераяслаўль, а Васіль Яраславіч заняў наўгародскі сталец. Мяркуючы па акалічнасцях, можна думаць, што ўсё патрабаванні Васіля наўгародцамі былі выкананыя.
Пры Васілі Яраславічы ў 1274 быў скліканы сабор епіскапаў для аднаўлення царкоўных статутаў, а ў 1275 прайшоў трэці перапіс падуладнай татарам часткі Русі, праведзены па загадзе хана Менгу-Цімура. Тым годам Васіль ездзіў у Арду, неўзабаве па вяртанні памёр і быў пахаваны ў Кастраме, у царкве св. Феадора Страцілата, прыдзеле Успенскага сабора. Тацішчаў паведамляе, што Васіль вазіў Менгу-Цімуру даніну, а хан, незадаволены ёю, загадаў зрабіць новы перапіс.
Пасля смерці Васіля Яраславіча Вялікае княства Уладзімірскае перайшло да Дзмітрыя Аляксандравіча.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Мир русской истории. Энциклопедический справочник. — м: Вече, 1999
- Рыжов К. Все монархи мира. Россия — М.: Вече, 1998. — 640 с. — 16 000 экз. — ISBN 5-7838-0268-9.
