Вахтанг I Гаргасалі

Вахтанг I Гаргасалі
ვახტანგ I გორგასალი
Фрэска з выявай Вахтанга I у Светыцхавелі
цар Іберыі 440 — 502
Папярэднік	Мірдат V
Пераемнік	Дачы
Нараджэнне	440 Мцхета, Мцхецкі муніцыпалітэт[d], Мцхета-Мтыянеці, Грузія
Смерць	502(0502) Уджарма[d], Sagarejo Municipality[d], Кахетыя, Грузія
Месца пахавання	Свеціцхавэлі
Род	Хасраіды
Імя пры нараджэнні	груз. ვახტანგ I
Бацька	Mihrdat V of Iberia[d]
Жонка	Balendukht[d]
Дзеці	Dachi of Iberia[d]
Веравызнанне	Праваслаўе, грузінская царква
Дзейнасць	палітык
Вахтанг I Гаргасалі на Вікісховішчы

Вахтанг I Гаргасалі (каля 440—502) — цар Іберыі ў другой палове V стагоддзя, адзін з заснавальнікаў грузінскай дзяржаўнасці. Сын Мірдата V з дынастыі Хасраідаў. Яго мянушка «Гаргасал» перакладаецца з персідскай як «ваўчыная галава» (намёк на форму яго шлема).

Сваяк і даннік персідскіх Сасанідаў, Вахтанг браў удзел у іх войнах з грэкамі і эфталітамі. У адносінах з Візантыяй дамагаўся прызнання аўтакефальнасці Грузінскай царквы. Ён правёў мерапрыемствы па ўмацаванні грузінскіх крэпасцей і ўступіў у саюз з армянскімі Маміканянамі, а ў 482 годзе ўзначаліў буйное паўстанне супраць персідскага валадарства.

Калі антыперсідская барацьба грузінаў і армян пацярпела паражэнне, Вахтанг I быў вымушаны шукаць выратавання ў Эгрысі. Абяцаючы пакору Сасанідам, вярнуўся ў Іберыю і ці то заснаваў, ці то перабудаваў Тбілісі, у які разлічваў перанесці з Мцхеты сталіцу дзяржавы. Ён адмовіўся браць удзел у персідскіх войнах з Візантыяй і загінуў у бітве з карным атрадам Сасанідаў.

Грузінскі народ на працягу стагоддзяў захоўвае памяць пра цара Вахтанга I. Ён стаў улюблёным героем народных паданняў, а грузінская царква прылічыла яго да ліку святых. Ордэн Вахтанга Гаргасала з'яўляецца адной з вышэйшых дзяржаўных узнагарод Грузіі. Рэшткі яго пахаваны ў саборы Светыцхавелі.

Спасылкі

• Інфармацыя з сайта Грузінскай Праваслаўнай царква
• Артыкул у Вялікай савецкай энцыклапедыі