Вахтанг I Гаргасалі
| Вахтанг I Гаргасалі ვახტანგ I გორგასალი |
||
 |
||
| Фрэска з выявай Вахтанга I у Светыцхавелі | ||
|
||
|---|---|---|
| 440 — 502 | ||
| Папярэднік: | Мірдат V | |
| Пераемнік: | Дачы | |
| Веравызнанне: | Праваслаўе, грузінская царква | |
| Нараджэнне: | 440 Мцхета, Мцхецкі муніцыпалітэт[d], Мцхета-Мтыянеці, Грузія |
|
| Смерць: | 502 Уджарма[d], Грузія |
|
| Пахаванне: | Мцхета Светыцхавелі | |
| Род: | Хасраіды | |
| Бацька: | Мірдат V | |
| Жонка: | Balendukht[d] | |
| Дзеці: | сыны: Дачы | |
Вахтанг I Гаргасалі (каля 440—502) — цар Іберыі ў другой палове V стагоддзя, адзін з заснавальнікаў грузінскай дзяржаўнасці. Сын Мірдата V з дынастыі Хасраідаў. Яго мянушка «Гаргасал» перакладаецца з персідскай[1][2] як «ваўчыная галава» (намёк на форму яго шлема).
Сваяк і даннік персідскіх Сасанідаў, Вахтанг браў удзел у іх войнах з грэкамі і эфталітамі. У адносінах з Візантыяй дамагаўся прызнання аўтакефальнасці Грузінскай царквы. Ён правёў мерапрыемствы па ўмацаванні грузінскіх крэпасцей і ўступіў у саюз з армянскімі Маміканянамі, а ў 482 годзе ўзначаліў буйное паўстанне супраць персідскага валадарства.
Калі антыперсідская барацьба грузінаў і армян пацярпела паражэнне, Вахтанг I быў вымушаны шукаць выратавання ў Эгрысі. Абяцаючы пакору Сасанідам, вярнуўся ў Іберыю і ці то заснаваў, ці то перабудаваў Тбілісі, у які разлічваў перанесці з Мцхеты сталіцу дзяржавы. Ён адмовіўся браць удзел у персідскіх войнах з Візантыяй і загінуў у бітве з карным атрадам Сасанідаў.
Грузінскі народ на працягу стагоддзяў захоўвае памяць пра цара Вахтанга I. Ён стаў улюблёным героем народных паданняў, а грузінская царква прылічыла яго да ліку святых. Ордэн Вахтанга Гаргасала з'яўляецца адной з вышэйшых дзяржаўных узнагарод Грузіі. Рэшткі яго пахаваны ў саборы Светыцхавелі.
Зноскі
- ↑ Donald Rayfield. The Literature of Georgia: A History. 2nd ed. Routledge, 2000. ISBN 0700711635. Page 61.
- ↑ Studies in Medieval Georgian Historiography: Early Texts and Eurasian Contexts. Vol. 113. Peeters Publishers, 2003. ISBN 9789042913189. P. 208.
