Арлейка
| Арлейка | |
|---|---|
| Морфаметрыя | |
| Вышыня над узроўнем мора | 147 м[1] |
| Даўжыня | 1,01 км |
| Шырыня | 0,75 км |
| Плошча | 0,41 км² |
| Аб’ём | 0,00082 км³ |
| Даўжыня берагавой лініі | 4 км |
| Найбольшая глыбіня | 2,9 м |
| Сярэдняя глыбіня | 2 м |
| Гідралогія | |
| Салёнасць | 0,1 ‰ |
| Празрыстасць | 0,8 м |
| Басейн | |
| Плошча вадазбору | 24 км² |
| Упадаюць | ручай |
| Выцякаюць | пратока |
| Размяшчэнне | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Рэгіён | Віцебская вобласць |
  Арлейка |
|
|
|
|
 Арлейка |
|
 |
|
Арле́йка — возера ў Гарадоцкім раёне Віцебскай вобласці ў басейне ракі Лужаснянка каля вёскі Стырыкі.
Назва[правіць | правіць зыходнік]
Назва балцкага паходжання, адпачатная балцкая форма — Арлея.
Найбліжэйшыя адпаведнікі — назвы верхнедняпроўскай ракі Арлея (на ўсходзе ад смаленскага Кардымава)[2], возера Арлея ля Полацка.
Той жа балцкі гідранімічны корань Arl- у назвах ракі Орлік на Верхнім Павоччы (ад яе назва горада Арол), прускага возера Arle[3].
Далей да гідранімічнага кораня Ar-, які ў назвах Арэса, Аражня (у басейне Пцічы). Ад балцкага *ar-, індаеўрапейскага *ar-, *er- / *or- са значэннем «рухацца»[4].
У назве Арлея балцкі гідранімічны пашыральнік -ej-, як у падняпроўскіх балцкіх гідронімах *Vedēja, *Rupēja[5], літоўскіх Asveja, Roveja[6], у назве возера Асвея. Блізкія яму пашыральнікі -ij-, -uj- у водных назвах тыпу Ілія, Бабруя.
Значэнне назвы Арлея звязанае з рухам вады праз гэтае возера — яно праточнае, у яго ўцякае пратока з возера Плаў і выцякае пратока ў возера Вымна, з якога цячэ рака Лужасна (Лужаснянка).
Гідраграфія[правіць | правіць зыходнік]
Плошча паверхні возера 0,41 км², даўжыня 1,01 км, найбольшая шырыня 0,75 км. Найбольшая глыбіня 2,9 м.
Вадазбор плошчай 24 км² дробнаўзгорысты. Катлавіна возера тэрмакарставага тыпу. Схілы катлавіны маюць вышыню 2—4 м і складзены з пяскоў. Берагавая лінія звілістая. Берагі возера пясчаныя. Падводная частка катлавіны спадзістая. Уздоўж берагоў дно пясчанае, на глыбіні выслана крэменязёмістым сапрапелем.
Возера эўтрофнае, слабапраточнае. Упадае ручай з возера Плаў і выцякае пратока ў возера Вымна.
У возеры водзяцца шчупак, акунь, плотка, карась, лінь і іншыя віды рыб. На возеры адзначана рэдкая для Беларусі птушка — гогаль звычайны[7].
Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
- ↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 176.
- ↑ В. Н. Топоров. Балтийский элемент в гидронимии Поочья. I // Балто-славянские исследования 1986. Москва, 1988. С. 166.
- ↑ H. Krahe. Unsere ältesten Flussnamen. Wiesbaden, 1964. C. 45-47.
- ↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 165, 178, 195, 206.
- ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 49, 280.
- ↑ Природа Белоруссии 1989.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
- Природа Белоруссии: Популярная энциклопедия / Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — 2-е изд. — Мн.: БелСЭ, 1989. — 599 с. — 40 000 экз. — ISBN 5-85700-001-7. (руск.)
- Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Витебская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2010. — С. 23старонак=72. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-136-5.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Возера Арлейка Архівавана 29 чэрвеня 2012.