Вольфганг Кетэрле
Вольфганг Кетэрле | |
---|---|
ням.: Wolfgang Ketterle | |
Дата нараджэння | 21 кастрычніка 1957[1][2][…] (66 гадоў) |
Месца нараджэння | Гайдэльберг, ФРГ |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | фізік, выкладчык універсітэта, physics teacher |
Навуковая сфера | фізіка |
Месца працы | |
Альма-матар | |
Навуковы кіраўнік | Herbert Walther[d] |
Член у | |
Узнагароды | Нобелеўская прэмія па фізіцы (2001) |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Вольфганг Кетэрле (ням.: Wolfgang Ketterle; 21 кастрычніка 1957, Гайдэльберг) — нямецкі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (2001), сумесна з Эрыкам Корнелам і Карлам Віманам.
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]Вольфганг Кетэрле быў другім дзіцем у сям'і. Скончыў курсы падрыхтоўкі да ўніверсітэту ў гімназіі імя Бунзена ў Гайдэльбергу. У 1976 г. прыступае да вывучэння фізікі ў Гайдэльбергскім універсітэце. Пасля абароны перадыплома пераходзіць у Мюнхенскі тэхнічны ўніверсітэт, дзе пачынае займацца тэарэтычнай фізікай. У 1982 г. абараняе дыплом па тэме рэлаксацыі спіна ў неўпарадкаваных матэрыялах і пераходзіць у інстытут квантавай оптыкі таварыства Макса Планка ў Гархінгу. Пасля пераходзіць у Мюнхенскі ўніверсітэт імя Людвіга Максіміліяна ў групу Герберта Вальтэра, дзе ў 1986 г. абараняе дысертацыю па тэме «Спектраскапія гідрыдаў гелію і трохатомных малекул вадароду».
Пасля знаходжання ў Гархінгу Кетэрле вяртаецца ў Гайдэльберг, дзе на кафедры Юргена Вольфрума праводзіць даследаванні па рухавіках унутранага згарання. У 1990 г. ён зноў змяняе галіну дзейнасці і перасяляецца ў ЗША, каб у групе Дэйва Прытчарда працаваць над задачай астуджэння лазерам. У 1993 г. ён далучыўся да фізічнага факультэта МТІ, дзе да гэтага часу займае кафедру фізікі, падтрыманага фондам імя Джона Мак-Артура.
У 1986 г. Кетэрле ажаніўся з Габрыелай Заўэр, з якой ён быў знаёмы яшчэ са школьнай лавы. У яго трое дзяцей - Іонас (н. 1986), Іагана (н. 1988) і Хольгер (р. 1992)
Дасягненні
[правіць | правіць зыходнік]Падчас аспірантуры Кетэрле ўдалося даказаць існаванне гідрыда гелію (HeH) і ўпершыню атрымаць спектры гэтай малекулы. Падчас постдокаўскай працы ў Гархінгеу яму ўдалося цалкам растлумачыць гэтыя спектры. Пазней Герберт Вальтэр апісаў яго працу адзіным сказам: «Ён стварыў новую галіну фізікі і сам жа яе заняў».
У 1995 г. Кетэрле быў адным з першых, каму ўдалося стварыць кандэнсат Бозэ - Эйнштэйна. У 1997 г. ён прадэманстраваў атамны лазер. У 2001 г., сумесна з Эрыкам Корнелам і Карлам Віманам атрымаў Нобелеўскую прэмію па фізіцы «за эксперыментальнае назіранне бозэ-эйнштэйнаўскай кандэнсацыі ў разрэджаных газах атамаў шчолачных металаў і за першыя фундаментальныя даследаванні ўласцівасцей такіх кандэнсатаў».
Узнагароды
[правіць | правіць зыходнік]- 1996 - Стыпендыят Давіла і Люсі Пакард
- 1997 - Прэмія імя Рабі, Амерыканскае фізічнае таварыства
- 1997 - Прэмія імя Густава Герца, Нямецкае фізічнае таварыства
- 1998 - Узнагарода часопіса Дыскаверы за тэхнічныя інавацыі
- 1999 - Прэмія Фрыца Лондана па фізіцы нізкіх тэмператур
- 1999 - Прэмія імя Дані Хайнемана, Гётынгенская акадэмія навук
- 2000 - Медаль Бенджаміна Франкліна па фізіцы
- 2001 - Нобелеўская прэмія па фізіцы
- 2002 - Ордэн «За заслугі перад Федэратыўнай Рэспублікай Германія»
- 2004 - Узнагарода імя Кіліяна МТІ
- ↑ Wolfgang Ketterle // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Wolfgang Ketterle // Brockhaus Enzyklopädie
- ↑ https://physics.mit.edu/faculty/wolfgang-ketterle/
- ↑ https://www.leopoldina.org/fileadmin/redaktion/Mitglieder/CV_Ketterle_Wolfgang_EN.pdf
- ↑ http://www.haw.uni-heidelberg.de/akademie/member.en.html?id=103 Праверана 12 верасня 2015.
- ↑ https://www.amacad.org/person/wolfgang-ketterle
- ↑ NNDB — 2002.
- Нарадзіліся 21 кастрычніка
- Нарадзіліся ў 1957 годзе
- Асобы
- Нарадзіліся ў Гайдэльбергу
- Выкладчыкі Масачусецкага тэхналагічнага інстытута
- Выпускнікі Гайдэльбергскага ўніверсітэта
- Выпускнікі Мюнхенскага ўніверсітэта Людвіга-Максіміліяна
- Выпускнікі Мюнхенскага тэхнічнага ўніверсітэта
- Члены Леапальдзіны
- Члены і члены-карэспандэнты Нацыянальнай акадэміі навук ЗША
- Члены Гайдэльбергскай акадэміі навук
- Члены Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук
- Члены РАН
- Члены Амерыканскага фізічнага таварыства
- Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі паводле алфавіта
- Вучоныя паводле алфавіта
- Фізікі Германіі
- Фізікі XX стагоддзя
- Фізікі XXI стагоддзя
- Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па фізіцы