Вялікая Сваротва

Вёска Вялікая Сваротва Свята-Троіцкая царква ў Вялікай Сваротве Краіна Беларусь Вобласць Брэсцкая Раён Баранавіцкі Сельсавет Пачапаўскі Каардынаты 53°22′09″ пн. ш. 25°46′39″ у. д. Вышыня цэнтра 197 м Насельніцтва ▼50 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 163 Паштовыя індэксы 225323 Аўтамабільны код 1 СААТА 1204883006 Вялікая Сваротва на карце Беларусі ±

Вялікая Сваротва на Вікісховішчы

Вялі́кая Сваро́тва (трансліт.: Vialikaja Svarotva, руск.: Великая Своротва) — вёска ў Баранавіцкім раёне Брэсцкай вобласці. Уваходзіць у склад Пачапаўскага сельсавета. Размешчана за 47 км на паўднёвы захад ад Баранавічаў, за 13 км ад чыгуначнай станцыі Міцкевічы на лініі Баранавічы — Ліда, на рацэ Сваротва.

Гісторыя

Палац Незабытоўскіх у Вялікай Сваротве. Малюнак Напалеона Орды.

У XIX—XX стагоддзях населены пункт вядомы як сяло Сваротва Пачапаўскай воласці Навагрудскага павета. У 1823 годзе тут была пабудавана з цэглы і каменю праваслаўная Троіцкая царква, якую наведвала каля 1500 прыхаджан (1879). У 1879 годзе царкве належала каля 90 дзес. зямлі, у тым ліку ворыва 46 дзес. У 1886 годзе ў сяле дзейнічалі праваслаўная царква, царкоўна-прыходская школа.

У пачатку XX стагоддзя сяло, прыкладна 50 двароў, больш за 300 жыхароў. Побач з сялом знаходзіўся маёнтак Сваротва: 2 двары, каля 40 жыхароў.

З 1921 года ў складзе Польскай Рэспублікі, у Люшнеўскай гміне Слонімскага павета Навагрудскага ваяводства.

З 1939 года ў складзе БССР. У Вялікую Айчынную вайну з канца чэрвеня 1941 года да 9 ліпеня 1944 года вёска акупіравана нямецка-фашысцкімі захопнікамі.

Насельніцтва

• 21 двор, 240 жыхароў (1886)
• 458 жыхароў (1939)
• 280 жыхароў (1959)
• 232 жыхары (1970)
• 48 гаспадарак, 117 жыхары (2005)

Славутасці

Рэшткі лядоўні

• Свята-Троіцкая царква (1823) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр
• Сядзіба Незабытоўскіх (XIX ст.)
• Помнік нямецкім салдатам Першай сусветнай вайны, у паўночнай частцы вёскі, каля дарогі ад сядзібы да царквы

Страчаная спадчына

• Палац Незабытоўскіх (XIX ст.)

Літаратура

• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 3, кн. 1. Брэсцкая вобласць / рэдкал.: Г. П. Пашкоў (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2006. — 528 с.: іл. — 4 000 экз. — ISBN 985-11-0373-X.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вялікая Сваротва
• Вялікая Сваротва. Сляды спадчыны. Архівавана 4 сакавіка 2016.
• Sworotwa // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XI: Sochaczew — Szlubowska Wola (польск.). — Warszawa, 1890. — S. 728.
• Вялікая Сваротва на сайце Глобус Беларусі (руск.)
• http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje44/text22p.htm Архівавана 27 сакавіка 2009.