Гута (Крупскі раён)

Вёска Гута Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Крупскі Сельсавет Ігрушкаўскі Каардынаты 54°26′17″ пн. ш. 29°59′38″ у. д. Насельніцтва ▼33 чал. (2009) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1796 Аўтамабільны код 5 СААТА 6230820016 Гута на карце Беларусі ±

Гу́та (трансліт.: Huta, руск.: Гута) — вёска ў Крупскім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Ігрушкаўскага сельсавета.

Гісторыя

Вёска размешчана на дарозе, якой рэчыпаспалітаўская армія караля Стэфана Баторыя здзейсніла пераход да захопленнага маскоўскімі войскамі Полацка, каб пачаць яго аблогу ў 1579 годзе. Дарога праходзіла па ўмоўнай лініі Барысаў — Хацюхова — Халопенічы — Лукомль — Полацк, цяпер участак старой дарогі паміж вёскамі Хацюхова, Гута і Батуры старыя людзі называюць «Батуркай» або «Батурынскі шлях».

Фальварак Гута вядомы з 1778 года як уласнасць пана Рашкоўскага. З 1790 года ў складзе маёнтка Шчаўры.

Пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Гута ў складзе Магілёўскага намесніцтва Расійскай імперыі. З 12 снежня 1796 года да 27 лютага 1802 года ў складзе Магілёўскага павета Беларускай губерні. З 27 лютага 1802 да 1861 года Гута ў Копыскім павеце Магілёўскай губерні. Да рэвалюцыі 1917 года вёска заставалася ў складзе Сенненскага павета Магілёўскай губерні.

У 1859 годзе Гута налічвала 43 селяніна: 16 мужчын, 22 жанчыны і 5 дваравых. Таксама ў архіўных крыніцах захавалася інфармацыя, што частка сялян Гуты былі «раскольниками беспоповщинской секты». Па перапісу 1897 года вядома, што ў суседскай вёсцы (слабадзе) Ваўкавыскі працаваў стараверскі малельны дом. Аднак да 1864 года гутчане лічыліся яшчэ за Бобрскім касцёлам і праваслаўным храмам у Шчаўрах, але пасля скасавання вёскі ў 1864 годзе, калі сялянам дазволілі набываць у мясцовага пана землі, Гута ўжо лічылася толькі за праваслаўнай царквою. Напрыклад, у гэты перыяд сяляне Гуты Галенка Халімон (Філімон) Цімохін разам са сваім сынам Сільвестрам і малодшымі братамі Данілам, Матвеем, Рыгорам, і іншымі сялянамі як упаўнаважаныя мясцовай сельскай грамады падпісалі Устаўную грамату пана Рашкоўскага аб набыцці яго зямель ў вёсцы Лашанцы. Выкупная пазыка на 49 гадоў складала 5013 рублёў 33 капейкі. Выплочвалі штогод па 6 % ад сумы: 300 рублёў 80 капеек.  

Калі ў 1859 годзе пан Юлій Рашкоўскі фінансаваў рамонт Пакроўскай царквы ў Шчаўрах, быў складзены падрабязны перапіс жыхароў маёнтка. Сяляне Гуты фігуруюць у ім двойчы.

Падчас паўстання 1863—1864 гадоў, як паведамляў 29 снежня 1863 года Аршанскай следчай каміссіі прыстаў 4-га стану Сенненскага павета Міхаіл Антонаў Шпунтаў «через деревню Пересеку графа Тышкевича, село Щавры, деревни Гута и Остров помещика Рошковского проходила шайка, которая читала крестьянам возмутительные прокламации и была разбита войсками Минской губернии в деревне Конюхове».

Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі вёска Гута спачатку ўваходзіла ў склад Узнацкага сельсавета Халопеніцкага раёна Барысаўскай акругі, з 1930-х і да 5 мая 1962 года Гута была ўжо ў Халопеніцкім сельсавеце.

У Нацыянальным архіве Беларусі захавалася інфармацыя (Фонд 1440, вопіс 3, справа 762), што да пачатку Другой сусветнай вайны ў Гуце было 34 дамы і 139 жыхароў. Падчас вайны было знішчана 28 дамоў і забіта 7 жыхароў.

• 
  У 1857 годзе праходзіў перапіс мястэчак Магілёўскай губерні. Вёска Гута пазначана (5-я ў спісе і запісана як Хута) у Копыскім павеце ў сяле Шчаўры каля калодзежа. У крыніцы таксама напісана, што ў той час у Гуце пражывала 34 селяніна, беларускага паходжання, за памешчыкам.
• 
  1864-1865 гг.. Выкуп зямель пана Рашкоўскага ў вёсцы Лашанцы сялянамі вёскі Гута Галенка Халімонам з сынам Сільвестрам і яго малодшымі братамі, і іншымі сялянамі.
• 
  План могілак жыхароў Халопеніцкага сельсавета, растраляных немцамі да верасня 1944 года. Вёска Гута таксама пазначана на мапе.

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх