Перайсці да зместу

Віктар Мікалаевіч Цемушаў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Віктар Мікалаевіч Цемушаў
Дата нараджэння 4 сакавіка 1975(1975-03-04)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 23 чэрвеня 2011(2011-06-23)[1] (36 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці гісторык, historiographer, картограф, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера гісторыя[2], гістарыяграфія[2] і картаграфія[2]
Месца працы
Навуковая ступень кандыдат гістарычных навук (2002)
Навуковае званне
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Алег Антонавіч Яноўскі
Сайт hist-geo.net
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Цемушаў.

Віктар Мікалаевіч Цемушаў (4 сакавіка 1975, Бабруйск, БССР, СССР — 23 чэрвеня 2011, Мінск, Беларусь) — беларускі гісторык. Спецыяліст па гісторыі ўсходняй мяжы ВКЛ у XIV — першай палове XVI ст., аўтар шматлікіх карт па гісторыі Беларусі. Кандыдат гістарычных навук (2002), дацэнт (2008). Брат-блізнюк Сцяпана Цемушава.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Пачатак навуковай кар’еры

[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў у 1997 годзе гістарычны факультэт БДУ з чырвоным дыпломам. Некаторы час член Федэрацыі анархістаў Беларусі. На момант сканчэння ўніверсітэта працаваў у школе настаўнікам, кіраваў некалькімі гурткамі пры школе і Цэнтры пазашкольнай работы, клубам у Дырэкцыі па справах культуры БДУ. Гуляў са сваёй камандай «Паняверкі» у інтэлектуальныя гульні.

Скончыў магістратуру (1998) і аспірантуру (2001) пры гістарычным факультэце БДУ. Абараніў у 2002 годзе кандыдацкую дысертацыю па гістарычнай геаграфіі першапачатковага Маскоўскага княства на тэму «Территория и границы Московского княжества в конце XIII — первой половине XIV в.». Навуковы кіраўнік — Алег Яноўскі. Быў запрошаны Георгіем Галенчанкам на працу ў аддзел спецыяльных гістарычных навук Інстытута гісторыі НАН Беларусі.

Праца ў Інстытуце гісторыі

[правіць | правіць зыходнік]

З 2002 года працаваў у Інстытуце гісторыі НАН Беларусі. 15 ліпеня 2002 г. залічаны на пасаду малодшага навуковага супрацоўніка, 15 красавіка 2004 г. пераведзены на пасаду навуковага супрацоўніка, 15 красавіка 2005 г. пераведзены на пасаду навуковага супрацоўніка інфармацыйна-аналітычнага аддзела, у 2007—2008 г. узначальваў аддзел выдавецкай і інфармацыйна-аналітычнай работы, з 2008 года — у аддзеле гісторыі Беларусі Сярэдніх вякоў і пачатку Новага часу.

Таксама з 2001 года па сумяшчальніцтве працаваў на кафедры гісторыі Расіі гістарычнага факультэта БДУ, некаторы час выкладаў у Юрыдычным каледжы БДУ, супрацоўнічаў з Ліцэем БДУ.

У Інстытуце гісторыі НАН Беларусі пазнаёміўся з Міхаілам Спірыдонавым, буйнейшым спецыялістам па гістарычнай геаграфіі Беларусі, які аказаў на яго значны ўплыў. Кірункі навуковай дзейнасці: гісторыя і гістарычная геаграфія Усходняй Еўропы IX—XVI стст. На працягу 8 гадоў вывучаў маскоўска-літоўскую мяжу. У планах навуковай дзейнасці было даследаванне г.зв. Падняпроўскіх (Рускіх) і Падзвінскіх валасцей, гістарычнай геаграфіі Цэнтральнай Беларусі.

Быў жанаты, меў дачку.

Памёр 23 чэрвеня 2011 года ад раку.

Прызнанне

[правіць | правіць зыходнік]
  • Чэмпіён Беларусі па «Брэйн-рынгу» (2002)[3].
  • Лепшы трэнер Беларусі па інтэлектуальных гульнях[калі?].
  • Аўтар манаграфіі, каля 80 навуковых артыкулаў і 300 навуковых, навукова-папулярных і навучальных карт.

Бібліяграфія

[правіць | правіць зыходнік]
  • Гомельская земля в конце XV — первой половине XVI в.: территориальные трансформации в пограничном регионе. — М.: Квадрига, 2009. — 189 с.
  • Исторические карты. Проблемы их создания и применения на уроках истории: практическое пособие. — Мн.: Республиканский институт высшей школы, 2007. — 15 с.
  • Россия в конце XVI — начале XVII в. // Всеобщая история России с древнейших времен до конца XVIII века / Под ред. проф. О. А. Яновского. — М.: Эксмо, 2008. — С. 238—260.
  • Развитие исторической географии // Институт истории Национальной академии наук Беларуси (1929—2009 гг.) / А. А. Коваленя (рук.) [и др.]; Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т истории. — Минск : Беларус. навука, 2009. — С. 557—561.
  • Вярхоўскія княствы // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. Т.1: Абаленскі-Кадэнцыя. — Мн.: БелЭн, 2005. — С. 476—478.
  • Мажайская зямля: яе тэрыторыя i межы // Беларускі гістарычны часопіс. — 2002. — № 1. — С. 23-28.
  • Определение территории и границ средневекового государства (на примере Московского княжества конца XIII — первой половины XIV в.) // Веснік БДУ. Сер. III, гісторыя, філасофія, паліталогія, сацыялогія, эканоміка, права. — 2002. — № 1. — С. 30-35.
  • Начало складывания московско-литовской границы. Борьба за Ржевскую землю // Российские и славянские исследования: Сб. науч. статей. Вып. 1 / Редкол.: О. А. Яновский (отв. ред.) и др. — Мн.: БГУ, 2004. — С. 71-80.
  • Периферийные княжества в системе обороны ВКЛ: на примере Вяземского княжества // Канструкцыя і дэканструкцыя Вялікага княства Літоўскага: матэрыялы міжнар. Навук. Канф., Гродна, 23-25 крас. 2004 г. / пад рэд. Н. У. Сліж. — Мінск: Лімарыус, 2007. — 188 с. (Гістарычная бібліятэка «ВІТ»). — С. 95-102.
  • Праблемы развіцця гістарычнай геаграфіі Беларусі // Беларускі гістарычны агляд. — Том 10. — Сшытак 1-2 (18-19). — Снежань 2003. — С. 228—255.
  • Крайнія ўсходнія межы зямель Вялікага княства Літоўскага ў XV ст. : (уладанні князёў Крошынскіх) / В. М. Цемушаў // Працы гістарычнага факультэта БДУ : навуковы зборнік. — Мінск, 2008. — Вып. 3. — С. 60-64.
  • Литовско-московский договор 1449 года. Раздел сфер влияния в Восточной Европе // Весці Нацыянальнай Акадэміі Навук Беларусі., серыя гуманітарных навук. — 2005. — № 5. — Ч. 2. — С. 77-80.
  • Западная граница Великого княжества Московского к 1380 г. // Куликовская битва в истории России: Сб. статей. Под ред. А. Н. Наумова. — Тула: ГУП-Издательство «Левша», 2006. — С. 82-109.
  • Литовско-тверская граница (проблемы интерпретации источников) // Российские и славянские исследования: науч. сб. Вып. 2 / Редкол.: А. П. Сальков, О. А. Яновский (отв. редакторы) [и др.] — Мн.: БГУ, 2007. — С. 135—142.
  • К вопросу о московско-литовской границе в XV в. (Волости Чагоща и Болонеск) // Археалогія эпохі сярэднявечча. Да 80-годдзя з дня нараджэння Г. В. Штыхава / Матэрыялы па археалогіі Беларусі. — Мінск: ДНУ «Інстытут гісторыі НАН Беларусі», 2008. — Вып. 15. — С. 186—193.
  • О подготовке настенных карт и атласов для учреждений образования, обеспечивающих получение общего среднего образования // Гісторыя: праблемы выкладання. 2006. — № 11. — С. 15-18.
  • Представления о территории и границах Верхнеокских княжеств в работах исследователей // Верхнее Подонье: Природа. Археология. История. Вып. 2: Сб. статей в 2-х т. Т. 2. История / С. Н. Азбелев, Ю. В. Селезнев, А. В. Шеков и др. Предисл. А. Н. Наумова; под ред. А. Н. Наумова. — Тула: Гос. музей-заповедник «Куликово поле», 2007. — С. 257—277.
  • Ржевский участок литовско-московской границы в конце XIV — начале XVI в. // Материалы по археологии Беларуси. № 14. Памятники эпохи железа и средневековья Беларуси. К 60-летию О. Н. Левко. — Мн.: ДНУ «Інстытут гісторыі НАН Беларусі», 2007. — С. 241—250.
  • Літоўска-маскоўская граніца ў другой палове XV — пачатку XVI ст. // Ягелоны: дынастыя, эпоха, спадчына : матэрыялы Міжнар. навук.-практ. канф. (Гальшаны-Навагрудак, 8-10 верас. 2006 г.) / НАН Беларусі, Ін-т гісторыі; рэд. кал.: А. А. Каваленя (адказ. рэд.) [і інш.]. — Мінск: Беларус. навука, 2007. — С. 325—340.
  • Тросненская бітва і паўднёва-заходняя мяжа Вялікага Княства Маскоўскага ў 1368 г. // Беларускі гістарычны агляд. Том 13. Сшытак 2 (25). Снежань 2006. С. 135—176.
  • Литовско-тверская граница (вторая половина XIV — начало XVI в.) // Вестник ТвГУ. Сер. История. 2007. — Вып. 4. — С. 87-97.
  • Формирование территории Гомейской волости в составе Великого княжества Литовского (до конца XV в.) // Памяць стагоддзяў на карце Айчыны : зборнік навуковых прац у гонар 70-годдзя Міхаіла Фёдаравіча Спірыдонава / Нацыянальная акадэмія навук, Інстытут гісторыі. — Мінск : Беларуская навука, 2007. — С. 16-73.
  • К вопросу о московско-литовской границе в XV в. (владения князей Крошинских) // Ruthenica. VI. Киев, 2007. 299—307.
  • Формирование московско-литовской границы в XV — начале XVI в. // Studia Historica Europae Orientalis = Исследования по истории Восточной Европы: науч. сб. Вып 1 / редкол.: А. В. Мартынюк, Г. Я. Голенченко (отв. ред.) [и др.]. — Минск: БГУ, 2008. — С. 56-77.
  • «Вайна пад час міру». Першая памежная вайна ВКЛ з Масквою (1486―1494) / Віктар Цемушаў // Беларускі гістарычны агляд : навуковы часопіс / заснавальнік Г. Сагановіч. — Мінск: [б. в.], 2008. — Т. 15, сшыткі 1/2. — С. 5-48.
  • Дидактические и психолого-педагогические требования к содержанию и оформлению учебных карт и атласов по истории для общеобразовательных учреждений // Веснік адукацыі. — № 12. — 2009. — С. 19-24.

Карты

[правіць | правіць зыходнік]
  • Пограничная война Великого княжества Московского с Великим княжеством Литовским. 1487—1494 гг. // Родина. — № 11. — 2003. — С. 58-59.
  • Галіцка-Валынскае княства ў першай палове — сярэдзіне ХIII ст. // Гістарычны Атлас Беларусі. Том 1. Беларусь ад старажытных часоў да канца XVIII ст. — Варшава-Мінск, 2008. — С. 56.
  • Усходняя Еўропа ў другой палове IX—XI ст. Славянскія дзяржавы // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 48.
  • Княствы на тэрыторыі Беларусі. XI—XII ст. // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 50.
  • Нашэсце манголаў на Еўропу. 1236—1242 гг. // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 54-55.
  • Вялікае княства Літоўскае і Каралеўства Польшча. 1377—1392 гг. Крэўская унія // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 62-63.
  • Максімальнае пашырэнне Вялікага княства Літоўскага ў часы Вітаўта. 1392—1430 гг. // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 64-65.
  • Вялікая вайна 1409—1411 гг. Бітва пад Грунвальдам 15 ліпеня 1410 г. // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 66-67.
  • Узаемаадносіны Вялікага княства Літоўскага з Вялікім княствам Маскоўскім і Крымскім ханствам. 1487—1537 гг. // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. — Т. 1. — Мн., «Белкартаграфія», 2009. — С. 74-75.
  • Змены ўсходняй граніцы ВКЛ у канцы XV — першай трэці XVI ст. // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. Т.1: Абаленскі-Кадэнцыя. — Мн.: БалЭн, 2005. — С. 368.
  • Верховские княжества в конце XIII — начале XVI в. // Большая Российская Энциклопедия. — М., 2006. — Т. 5. — С. 198.
  • Великое княжество Литовское в 1345—1430 гг. // Республика Беларусь: Энциклопедия: В 6 т. — Т. 2. — Мн.: БелЭн, 2006. — С. 612.
  • Русские земли в годы правления Дмитрия Донского (1359—1389 гг.) // Куликово поле: Большая иллюстрированная энциклопедия / Под общ. ред. В. П. Гриценко. — Тула: Гос. музей-заповедник «Куликого поле», 2007. — С. 572.
  • Grand Duchy of Lithuania and its administrative, geographical and religious divisions, 1654—1667 // Kotljarchuk А. In the Shadows of Poland and Russia. The Grand Duchy of Lithuania and Sweden in the European Crisis of the mid-17th Century. — Stockholm, 2006. — Р. 292—293. (в соавторстве)
  • Тэрыторыя паўночна-усходняй Беларусі падчас Інфлянцкай вайны 1558—1570 гг. // Янушкевіч А. М. Вялікае Княства Літоўскае і Інфлянцкая вайна 1558—1570 гг. — Мінск: Медисонт, 2007. — Вклейка. (в соавторстве)
  • ВКЛ у другой палове XVI ст. Утварэнне Рэчы Паспалітай // Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 2: Беларусь у перыяд Вялікага Княства Літоўскага / Ю. Бохан [і інш.]; рэд. кал.: М. Касцюк (гал. рэд) [і інш.] — Мінск: Экоперспектива, 2008. — Между с. 624—625.
  • Станаўленне Малдаўскай дзяржавы (другая палова XIV ст.) // Кошалеў М. К., Папоўская Т. А. Гісторыя беларуска-малдаўскіх узаемаадносін. — Мн.: Беларус. навука, 2009. — Урэзка паміж с. 74-75.
  • Московско-литовская граница во второй половине XV — первой трети XVI в. // Герберштейн С. Записки о Московии: В 2 т. / Под ред. А. Л. Хорошкевич. — М., 2008. — Т. II: Статьи, комментарии, приложения, указатели, карты. — Вкладыш.
  • Черниговская земля и ее соседи в XII в. // Зайцев А. К. Черниговское княжество X—XIII вв. Избранные труды. — М.: Квадрига, 2009. — Врезка между С. 218—219.
  • Беларускія землі ў сярэдзіне XVII ― XVIII ст. [Карты]: вучэбны наглядны дапаможнік: для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi. — Мінск: Белкартаграфія, 2006. — 1 карта (2 л.).
  • Речь Посполитая в конце XVI ― середине XVIII в. [Карты]: учебное наглядное пособие для общеобразовательных учреждений. — Минск: Белкартография, 2008. — 1 карта (2 л.).
  • Старажытная Русь у канцы XI — пачатку XIII ст. [Карты]: вучэбны наглядны дапаможнік: для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі. — Мінск: Белкартаграфія, 2005. — 1 карта (2 л.).
  • Акупацыйны рэжым на тэрыторыі Беларусі. 1941―1944 гг. [Карты]: вучэбны наглядны дапаможнік для агульнаадукацыйных устаноў. — Мінск: Белкартаграфія, 2009. — 1 карта (2 л.).
  • Гісторыя Беларусі, XVI—XVIII стст. [Карты]: атлас. — Мінск: Выдавецкі цэнтр Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, 2005. − 27 с. (у сааўтарстве)
  • Всемирная история Нового времени, XIX ― начало XX в. [Карты]: атлас: учебное пособие для 8-го класса общеобразовательных учреждений с русским языком обучения. — Минск: Белкартография, 2008. − 35, [1] c. (в соавторстве)

Зноскі

  1. ↑ а б Library of Congress Authorities — Library of Congress. Праверана 18 чэрвеня 2024.
  2. ↑ а б в Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.
  3. ↑ Летопись ЧРБ (руск.)

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]


Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Віктар_Мікалаевіч_Цемушаў&oldid=4954138"