Перайсці да зместу

Вікіпедыя:Праект:Еўрапейскі тыдзень/Шведскі тыдзень

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Шведскі тыдзень
Svenska veckan
11 мая — 11 чэрвеня 2013 года

«Тыдзень» запланаваны на час штогадовых Дзён культуры Швецыі ў Беларусі, але з пэўных прычын у 2013 годзе Дні культуры Швецыі, хутчэй за ўсё, у Беларусі не адбудуцца, некаторыя мерапрыемствы пройдуць у замежжы. Аднак, мэты «тыдня» больш далёкасяжныя, бо спецыялізаванага даведніка пра Швецыю і шведаў па-беларуску няма, бадай Беларуская Вікіпедыя буйнейшы збор гэтага матэрыялу, які за «тыдзень» можа стаць больш поўным.

Звярніце ўвагу на рэкамендацыі па шведска-беларускай практычнай транскрыпцыі складзеныя на аснове на «Кароткай граматыкі шведскай мовы» В. У. Цвіркі, пад агульнай рэдакцыяй Л. Баршчэўскага (адтуль пра шведскую фанетыку, pdf, 0,9 MB). Гэтымі рэкамендацыямі трэба карыстацца ў выпадку, калі няма традыцыйнага беларускага напісання (БСЭ, БЭ).

За адсутнасцю даступнага беларускамоўнага матэрыялу, прапануем да перакладу і перапрацоўкі артыкулы з «Большой Советской Энциклопедии» (запыты шведский, Швеция (ілюстрацыі да 5-й стар.), шведы) — улічваем, што энцыклапедыя савецкая і, звычайна, матэрыял арыентаваны на Расію. Вядома, таксама карыстайцеся інтэрвікамі ў буйныя моўныя раздзелы Вікіпедыі, калі валодаеце адпаведнай мовай. Ніжэй змешчаны прыкладны пералік артыкулаў, якія можна напісаць або палепшыць, пералік напэўна няпоўны, але дапоўніць яго можа кожны. Таксама, можна падглядзець падобны пералік у Польскай, у Рускай ці ва Украінскай Вікіпедыях, мабыць, там нешта зацікавіць для напісання па беларуску.

Важна звярнуць увагу на чырвоныя спасылкі ў артыкулах шведскай тэматыкі, якія ў нас ужо ёсць (глядзіце Катэгорыя:Швецыя), напрыклад, у буйным артыкуле пра Стакгольм. Напэўна, наяўныя артыкулы шведскай тэматыкі можна палепшыць, у т.л. вікіфікаваць. Пры вікіфікацыі пазбягайце збытковасці, вікіфікуйце толькі звязаныя з тэмай паняцці, падзеі і імёны (не трэба, напрыклад, вікіфікаваць усе гады ў артыкуле).

Калі ласка, пазначайце ў артыкулах літаратуру, сеціўныя рэсурсы, якімі вы карысталіся.

Новыя артыкулы, створаныя на «тыдні»

[правіць зыходнік]
11 чэрвеня

‎

  1. Мальмбанан
    10 чэрвеня
  2. Шведская літаратура
  3. Вестфальскі мір
  4. Герт Фрэдрыксан
  5. Плато Норланд
    9 чэрвеня
  6. Аксель Хуга Тэадор Тэарэль
  7. Рака Умэ Эльв
  8. Oriflame
  9. Далярнскі конік
  10. Нільс Герман Нільсан-Эле
  11. Біргіт Нільсан
    7 чэрвеня
  12. Урад Швецыі
  13. Ларс Вернер
    6 чэрвеня
  14. Сацыял-дэмакратычная партыя Швецыі
  15. Tetra Pak
  16. Глёг
  17. Верэльскі мірны дагавор
    5 чэрвеня
  18. Абсалют, гарэлка
  19. Norrlands Guld
    3 чэрвеня
  20. Чырвоная фалунская
  21. Палітычныя партыі Швецыі
  22. Рыкард Сандлер
  23. Вікторыя, кронпрынцэса Швецыі
  24. Алімпійскі стадыён, Стакгольм
  25. Нацыянальны дзень Швецыі
    2 чэрвеня
  26. Лінія Сконэ
  27. Прэм'ер-міністры Швецыі
  28. Гётэбаргскі трамвай
  29. Шведскі рыксдалер
  30. Кайса Варг
  31. Гёталанд
  32. Нобелеўскі камітэт
  33. Свен Гедын
    1 чэрвеня
  34. Торгню Сегерстэт
  35. Дзяржаўны лад Швецыі
  36. Святы Швецыі
  37. Якаб у палёце
  38. Мікалай Геда
  39. Міністэрства замежных спраў Швецыі
  40. Знешняя палітыка Швецыі
  41. Гісторыя Швецыі
  42. Швецыя ў Другой сусветнай вайне
    31 мая
  43. Кнут Віксель
  44. Бу Відэрберг
    30 мая
  45. Pain
  46. Граўлакс
    29 мая
  47. Высокі бераг
    28 мая
  48. Hypocrisy
  49. Швецыя на конкурсе песні Еўрабачанне 2013
  50. Нацыянальны парк Тыведэн
  51. Наскальныя рэльефы ў Тануме
    27 мая
  52. Шведскі алфавіт
  53. Петэр Тэктгрэн
  54. Рэкі Швецыі
  55. Астравы Швецыі
  56. Гарады Швецыі
  57. Юнас Хельгесан
    26 мая
  58. ‎Арвід-Аўгуст Афцэліус
  59. ‎Пэр Даніэль Амадэус Атэрбум
    25 мая
  60. Горад Бурас
  61. Музыка Швецыі
    24 мая
  62. Інгві Мальмстын
  63. Кейданская дэкларацыя
  64. Нямецкая царква, Стакгольм
  65. Стакгольмскі фестываль старажытнай музыкі
  66. Дзяржаўны гістарычны музей, Стакгольм
  67. Музей Усходняй Азіі
  68. Vasaorden, каралеўская барка
  69. Каралеўскі нумізматычны кабінет
  70. Царква Энгельбрэкта
  71. Ліфт Катарыны
  72. Аэрапорт Стакгольм-Арланда
  73. Густаў IV Адольф
    23 мая
  74. Шведскі стол
  75. Пер Крысціян Ерсільд
  76. Олаф Акрэль
  77. Эрык Ахарыус
  78. Густаў VI Адольф
  79. Вальдэмар I Біргерсан
    22 мая
  80. Шведскі пашпарт
  81. Іаан Магнус
  82. Востраў Вісінгсё
  83. Эрык X, кароль Швецыі
  84. Юхан I
  85. Кнут II, кароль Швецыі
  86. Эрык Шапялявы
  87. Пасольства Швецыі ва Украіне
  88. Пасольства Швецыі ў Беларусі
  89. Сверкер I
  90. Кнут I Эрыксан
  91. Стэнкіль
  92. Хальстэн
  93. Філіп, кароль Швецыі
  94. Інгэ II Малодшы
  95. Хельгэ Гётрык Баклунд
    21 мая
  96. Крапкакор
  97. Шыпшынавы суп
  98. Якаб Георг Агард
  99. Карл Петэр Тунберг
  100. Лясныя могілкі, Стакгольм
  101. Паўночныя могілкі, Стакгольм
  102. Аксель Кронштэт
  103. Эрык Гунар Асплунд
  104. Ларс Хёрмандэр
  105. Магнус Гёста Мітаг-Лефлер
    20 мая
  106. Спакушэнне Янсана
  107. Ларс Алін
  108. Скандынаўская прэмія Шведскай акадэміі
  109. Ансгар
  110. Вадстэнскі замак
  111. Горад Арбуга
  112. Горад Карлскуга
  113. NOHAB
  114. Горад Трольхетан
  115. Перабудова Нормальма
    19 мая
  116. Шведскі Акадэмічны слоўнік
  117. Каралеўская вышэйшая музычная школа ў Стакгольме
  118. Юсі Б'ёрлінг
  119. Ханс Ёран Персан
  120. Інгвар Карлсан
  121. Петра Медэ
  122. Эрык Саадэ
  123. Горад Хэслехальм
  124. Робін Шэрнберг
    17 мая
  125. Мікаэль Самуэльсан
  126. Хенрык Лундквіст
  127. Даніэль Т'ернквіст
  128. Фрэдрык Модзін
  129. Мікаэль Тэлквіст
  130. Энгельхольм
  131. Шведская элітная серыя
  132. Кені Ёнсан
  133. Пер-Юхан Аксельсан
  134. Петэр Форсберг
  135. Хенрык Седзін
  136. Ніклас Хавелід
  137. Матс Сундзін
  138. Аньяльскі саюз
  139. Даніэль Седзін
  140. Крысціян Бекман
  141. Ніклас Лідстром
  142. Маціяс Олунд
  143. Стэфан Ліў
  144. Фрэдрык Петэрсан
  145. Даніэль Альфрэдсан
  146. Стафан Крунваль
  147. Ніклас Крунваль
  148. Глобен-Арэна
  149. Ян Труэль
    16 мая
  150. Сюрстромінг
  151. Пірацкая партыя
  152. Зборная Швецыі па хакеі з шайбай
  153. Аксель Оксеншэрна
  154. Крысціна, каралева Швецыі
  155. Банк Швецыі
  156. Скандынаўскі манетны саюз
  157. Цяўзінскі мірны дагавор
  158. Густаў Фродынг
  159. Эрык Івар Фрэдгольм
  160. Ян Фрыдэгорд
  161. Сігурд Эрыксан
  162. Фрыдрыхсгамскі мірны дагавор
  163. Альтмаркскае перамір'е
  164. Праліў Паўднёвы Кваркен
  165. Энгельбрэкт Энгельбрэктсан
  166. Саламон Аўгуст Андрэ
  167. Ландслаг
  168. Магнус Эрыксан
  169. Біргер Ярль
  170. Бірка
  171. Стакгольмская крывавая лазня
  172. Ханс Ларсан
  173. Карл Ларсан
  174. Шведска-нарвежская вайна
  175. Каралеўскі драматычны тэатр
  176. Ордэн Палярнай зоркі
    15 мая
  177. Фіка
  178. Інгемар Юхансан
  179. Вільгат Шоман
  180. Europe
  181. Ace of Base
  182. Пра ўсіх гэтых жанчын
  183. SJ AB
  184. Шведскі чыгуначны музей
    14 мая
  185. Ён Баўэр
  186. Макс фон Сюдаў
  187. Горад Эрншэльдсвік
  188. Rapidlok
  189. Allmänna Svenska Elektriska Aktiebolaget
  190. OMX Stockholm 30
  191. OMX Group
  192. Стакгольмская фондавая біржа
  193. Карл Юнас Ловэ Альмквіст
  194. Хуга Альвен
  195. Густаў Адлерфельт
  196. Нацыянальны парк Абіску
  197. Абаскі мірны трактат
  198. Артур Лундквіст
  199. Музей сучаснага мастацтва, Стакгольм
  200. Праліў Кваркен
  201. Жалезаапрацоўчы завод Энгельсберг
  202. Тэхнічны ўніверсітэт Чалмерса
  203. Ральф Эрскін
    13 мая
  204. Бруснічнае варэнне
  205. Восеньская саната
  206. Узброеныя сілы Швецыі
  207. Эра свабоды
  208. Дзень H
  209. Цэнтральны вакзал Стакгольма
  210. Брыгіта Шведская
  211. Каралеўская бібліятэка Швецыі
  212. Ландскап Вестэргётланд
  213. Ландскап Бохуслен
  214. Electrolux
  215. Востраў Інгаро
  216. Ericsson
  217. Караліна Джынінг
  218. Сунічная паляна
  219. Лусекат
  220. Трольхетанскі канал
  221. Гёта-канал
  222. Юлмуст
  223. Інга-Ліна Ліндквіст
  224. Каралеўская опера ў Стакгольме
  225. Шведскі інстытут
  226. Густаў V
  227. Дротнінгхальм
  228. Урангельскі палац
    12 мая
  229. Конкурс песні Еўрабачанне 2013
  230. Грыпсхальм
  231. Чарнічны суп
  232. Нацыянальны парк Хамра
  233. Інгрыд Тулін
  234. Маўчанне, фільм
  235. З жыцця марыянетак
  236. Крысціян II
  237. Вечар блазнаў
  238. Мальмё Арэна
  239. Жанчыны чакаюць
  240. Аўгуст Мальмстром
  241. Дні культуры Швецыі ў Беларусі
  242. Юнібакен
  243. Карлсан
  244. Каралеўскі тэхналагічны інстытут
    11 мая
  245. Руны
  246. Каралеўская акадэмія свабодных мастацтваў, Швецыя
  247. Пер Хілестром
  248. Кафедральны сабор Скары
  249. Кальмарскі сабор
  250. Горад Векшэ
  251. Возера Стуршэн
  252. Горад Эстэрсунд
  253. Кафедральны сабор Лунда
  254. Кафедральны сабор Лулеа
  255. Эстонскі дыялект шведскай мовы
  256. Беларусы Швецыі
  257. Альянс за Швецыю
  258. Умераная кааліцыйная партыя
  259. Карл VIII Кнутсан Бундэ
  260. Стэн Стурэ Старэйшы
  261. Вайна за незалежнасць Швецыі
  262. Дацка-шведская вайна, 1643—1645
  263. Кальмарская вайна
  264. Кальмарскі замак
  265. Горад Кальмар
  266. Эландскі мост
  267. Горад Лулеа
  268. Воданапорная вежа Svampen
  269. Горад Эрэбру
  270. Горад Норчэпінг
  271. Інгвар Кампрад
  272. Горад Хельсінгбарг
  273. IKEA
  274. Шведскія фрыкадэлькі
  275. Карл X Густаў
  276. Шведская кухня
  277. Гара Кебнекайсэ
  278. Рака Шэлефтэ Эльв
  279. Шведскія мухі
  280. Шведска-нарвежская унія
  281. Умераная кааліцыйная партыя
  282. Упсальская мячэць
  283. Упсальская астранамічная абсерваторыя

Шаблоны, створаныя на «тыдні»

[правіць зыходнік]
  1. {{Войны Рэчы Паспалітай са Швецыяй}}
  2. {{Палітычныя партыі Швецыі}}
  3. {{Прэм'ер-міністры Швецыі}}
  4. {{Мужчынская зборная Швецыі па хакеі на зімовых Алімпійскіх гульнях 2006}}
  5. {{‎Сусветная спадчына ў Швецыі}}
  6. {{‎Камуны Швецыі з насельніцтвам больш за 100 000 чалавек}}
  7. {{Нацыянальныя паркі Швецыі}}
  8. {{‎Каралі Швецыі}}
  9. ‎{{Кафедральныя саборы Царквы Швецыі}}
  10. {{Дацка-шведскія войны}}‎
  11. {{Ордэн Палярнай зоркі, 1748-1975, Швецыя}}‎

Артыкулы, палепшаныя на «тыдні»

[правіць зыходнік]
  1. Натан Сёдэрблюм
  2. Тэадор Сведберг
  3. Горад Гётэбарг
  4. Грэта Гарба
  5. .se
  6. Ёнс Якаб Берцэліус
  7. Юхан Аўгуст Стрындберг
  8. Інгрыд Бергман
  9. Свантэ Аўгуст Арэніус
  10. Клас Понтус Арнальдсан
  11. Шведы
  12. Аліўскі мір
  13. Ханес Альфвен

Прапановы стварэння і паляпшэння артыкулаў

[правіць зыходнік]

Катэгарызацыя

[правіць зыходнік]
Швецыя
Арганізацыі Швецыі
Геаграфія Швецыі
Геалогія Швецыі
Гісторыя Швецыі
Грамадства Швецыі
Дзяржаўныя сімвалы Швецыі
Культура Швецыі
Навука ў Швецыі
Насельніцтва Швецыі
Палітыка Швецыі
Постаці Швецыі
Права Швецыі
Прырода Швецыі
Спісы:Швецыя
Узброеныя сілы Швецыі
Эканоміка Швецыі

Геаграфія Швецыі

[правіць зыходнік]

Буйныя рэкі

[правіць зыходнік]

Рэгіёны / правінцыі Швецыі

[правіць зыходнік]

гл. ru:Провинции Швеции

Правінцыі — гістарычны адміністрацыйны падзел Швецыі, цяпер краіна падзяляецца на лены, а яны ў сваю чаргу на камуны.

гл. ru:Шаблон:Провинции Швеции

Бергслаген

[правіць зыходнік]
Рэгіён Бергслаген і рэкі цэнтральнай Швецыі.
Карта 1920 года, чыгуна- і сталеплавільныя заводы паказаны краснымі лічбамі, бачна высокая іх канцэнтрацыя ў рэгіёне Бергслаген.

Да 1950-1960-х гадоў Берслаген (sv:Bergslagen) у цэнтральнай Швецыі, паўночней Эрэбру (sv:Örebro) і Вестэрос (sv:Västerås), быў асноўным жалезаздабыўчым рэгіёнам краіны і, такім чынам, сыграў значную ролю ў гісторыі Швецыі. Апроч жалезнай руды і лесу (драўніны) для вытворчасці драўніннага вугля (у Швецыі няма радовішчаў каменнага вугля), таксама неабходны водныя струмені, каб круціць колы молатаў, рэгіён Берслаген меў усе гэтыя выгоды. У артыкуле sv:Kolbäcksån ёсць карысная карта рэгіёна. У Берслагене ў 1856 годзе была пабудавана і першая шведская чыгунка з Нуры (sv:Nora) да Эрвала (sv:Ervalla), цяпер чыгунка функцыянуе як музей (sv:Nora Bergslags Veteran-Jernväg). Гісторыя рэгіёна добра задакументавана, колькі гістарычнай інфармацыі па-англійску можна знайсці ў кнізе Iron and Steel in Sweden (1920). Цяпер жалезную руду здабываюць у Кіруне на крайняй поўначы Швецыі; гэтым займаецца дзяржаўная кампанія LKAB (sv:LKAB). Адпаведная прамысловая асацыяцыя называецца sv:Jernkontoret.

Транспарт Швецыі

[правіць зыходнік]

Мальмбанская чыгунка

[правіць зыходнік]
Мальмбанская чыгунка для вывазу жалезнай руды з LKAB у Кіруне. Сіняй лініяй пазначаны Палярны круг.

Каля Кіруны, дзе ў Лулеа (sv:Luleå) рака Луле Эльв (sv:Lule älv) упадае ў Батнічны заліў, у 1868 годзе адчынена Мальмбанская чынунка (sv:Malmbanan) з Геліварэ да Лулеа (sv:Gällivare-Luleå). Пазней чыгунку працягнулі да Кіруны і да нарвежскага порту Нарвік (sv:Narvik). Горназдабыўчая кампанія LKAB была створана ў 1890 годзе, Кіруна атрымала гарадскія правы ў 1900 годзе. Для абароны чыгункі ад магчымага расійскага нападу (з 1809 года Расіі належала Фінляндыя), каля Лулеа ў 1901—1902 гадах пабудавалі крэпасць sv:Bodens fästning, якая праектавалася яшчэ з 1824 года. У Пор'юс (sv:Porjus) на рацэ Луле Эльв у 1915 годзе пабудавана буйная гідраэлектрастанцыя, яшчэ адна ў Харспронгет (sv:Harsprånget) уведзена ў эксплуатацыю ў 1951 годзе. У 1952 годзе ўведзена ў эксплуатацыю высакавольтная лінія перадач Харспронгет на 400 кілавольт, даўжынёй больш за 1000 кіламетраў, працягнутая да Хальсберга (sv:Hallsberg) на поўдзень ад Эрэбру. Дзякуючы наяўнасці энергетычных магутнасцяў, шведскія чыгункі даволі рана былі электрафікаваны. Падчас 2-й сусветнай вайны, Германія акупіравала Нарвегію, у т.л. і Нарвік. Першае шведскае баявое падраздзяленне, якое назірала за нямецкім уварваннем 1940 года, узначальваў Сціг Сінергрэн (sv:Stig Synnergren), у будучым галоўнакамандуючы (1970—1978). У 1970-я гады ў Лулеа запланавана будаўніцтва гіганцкага чыгунаплавільнага завода (sv:Stålverk 80), але яно не было здзейснена, на адведзеным пад завод месцы пабудавалі Тэхнічны ўніверсітэт Лулеа (sv:Luleå tekniska universitet).

Прамысловасць Швецыі

[правіць зыходнік]

Гісторыя

[правіць зыходнік]

XV ст.

[правіць зыходнік]

XVI ст.

[правіць зыходнік]

XVII ст.

[правіць зыходнік]

XVIII ст.

[правіць зыходнік]

XIX ст.

[правіць зыходнік]

XX ст.

[правіць зыходнік]

Рэлігія ў Швецыі

[правіць зыходнік]
Святы Эрык на гербе Стакгольма.

Архітэктура Швецыі

[правіць зыходнік]
sv:Falu rödfärg
Воданапорная вежа Svampen
гл. ru:Шаблон:Кафедральные соборы Церкви Швеции, fi:Malline:Ruotsin tuomiokirkot

Прэм'ер-міністры Швецыі

[правіць зыходнік]

гл. ru:Список премьер-министров Швеции

Кіно Швецыі

[правіць зыходнік]

Музыка Швецыі

[правіць зыходнік]

Шведская літаратура

[правіць зыходнік]

Нобелеўскія лаўрэаты

[правіць зыходнік]

Шведскія музеі

[правіць зыходнік]

Стакгольм

[правіць зыходнік]
en:Vädersolstavlan — самая ранняя выява Стакгольма.

Сусветная спадчына ЮНЕСКА ў Швецыі

[правіць зыходнік]

гл. ru:Список объектов Всемирного наследия ЮНЕСКО в Швеции

Навука і адукацыя

[правіць зыходнік]
sv:Nordstjärneorden — nescit occasum — the polar star knows no decline. This royal Swedish order for science and literature and civic duties was awarded from 1748 until 1975.

Інжынеры і вынаходнікі

[правіць зыходнік]
sv:Christopher Polhem (1661—1751).

Архітэктары

[правіць зыходнік]

Спорт

[правіць зыходнік]
Rallye driver Erik Carlsson «på taket», nicknamed after Астрыд Ліндгрэн's Карлсан «on the roof» because his Saab 96 often landed on the roof.

{{Чэмпіянат Швецыі па футболе}}

гл. ru:Шаблон:Чемпионат Швеции по футболу

Нобелеўскія лаўрэаты

[правіць зыходнік]

Нобелеўская прэмія, Альфрэд Нобель

Па літаратуры: гл. вышэй

Па фізіялогіі і медыцыне:

Міру:

Па фізіцы:

Па хіміі:

По эканоміцы:

Мовы Швецыі

[правіць зыходнік]

гл. ru:Языки Швеции

Рунны камень з Рока (Rökstenen)
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Вікіпедыя:Праект:Еўрапейскі_тыдзень/Шведскі_тыдзень&oldid=4777278"