Іван Пятровіч Віталі

Іван Пятровіч Віталі
Партрэт Віталі пэндзля В. Трапініна
Дата нараджэння	1794[…]
Месца нараджэння	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя
Дата смерці	5 (17) ліпеня 1855
Месца смерці	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя
Месца пахавання	Волкаўскія могілкі[d] Ціхвінскія могілкі[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Род дзейнасці	скульптар, архітэктар
Вучоба	Імператарская Акадэмія мастацтваў
Мастацкі кірунак	класіцызм
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Джавані Віталі, больш вядомы як Іван Пятровіч Віталі (1794, Пецярбург — 1855, Пецярбург) — рускі скульптар італьянскага паходжання, манументаліст, партрэтыст і педагог.

Біяграфія

Джавані Віталі нарадзіўся ў 1794 г. у Пецярбургу, у сям’і італьянскага скульптара-фармоўшчыка П’етра Віталі. Вучыўся выяўленчаму мастацтву ў бацькі. Затым з 1806 па 1818 г. займаўся ў якасці вольнапрыходнага вучня ў пецярбургскай Акадэміі мастацтваў. Італьянец паводле паходжання, ён выхаваннем, мовай, сюжэтам сваіх твораў належаў Расіі. Не атрымаўшы сістэматычнай адукацыі, ён вучыўся ў скульптара Трыркорні і І. Ц. Цімафеева, вучня Мартаса.

З 1818 жыў у Маскве, працуючы ва ўласнай майстэрні. Поўнай сталасці сваёй здольнасці Віталі дасягнуў у 1830 гады, калі за бюст Карла Брулова атрымаў званне свабоднага мастака, а ў 1840 годзе — акадэміка.

Жонка скульптара Адэлаіда Восіпаўна Віталі, акварэль П. Ф. Сакалова, 1838

У канцы 1830 гадоў Віталі, падчас сваёй паездкі ў Італію, пазнаёміўся з маладой сялянскай дзяўчынай, якая стала яго жонкай.

У 1841 вярнуўся ў Санкт-Пецярбург, а з 1842 — прафесар пецярбургскай Акадэміі мастацтваў.

Віталі сканаў у Пецярбургу 5(17) ліпеня 1855 г. Пахаваны на Некропалі майстроў мастацтваў Аляксандра-Неўскай лаўры ў Санкт-Пецярбургу.

Творы

Венера. 1852 г. Рускі Музей

• Калясніца Славы і рэльеф «Вызваленне Масквы» для Трыўмфальных варот у Маскве (чыгун, 1829—1834);
• фантан на Тэатральнай плошчы ў Маскве (бронза, 1835)
• фантан на Лубянскай плошчы ў Маскве (бронза, 1835)
• рэльефы «Пакланенне вешчуноў» і «Св. Ісаакій Далмацкі» на паўднёвым і заходнім франтонах Ісакіеўскага сабора ў Санкт-Пецярбургу (1841—1843)
• бронзавая статуя Паўла I (усталявана ў Гатчыне, копія — у Паўлаўску)
• бюст Вялікага князя Міхаіла Паўлавіча (Рускі музей) (бронза, 1848)
• бюст К. Брулова (Эрмітаж)
• статуя Венеры (Рускі музей)
• «Геркулес, які забівае гідру»
• Алтарнае распяцце ў каталіцкім храме святой Кацярыны (Санкт-Пецярбург) — не захавалася, усталяваная копія па фотаздымках.

Літаратура

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Іван Пятровіч Віталі
• Якирина Т. В., Одноралов Н. В. Витали. — Л.-М., 1960.