Вішнеўскае

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Вішнеўскае
Бераг возера
Бераг возера
Морфаметрыя
Вышыня над узроўнем мора 152 м
Даўжыня 4,38 км
Шырыня 3,52 км
Плошча 9,97 км²
Аб’ём 0,01979 км³
Даўжыня берагавой лініі 13,6 км
Сярэдняя глыбіня 6,3 м
Гідралогія
Салёнасць 0,245 ‰
Басейн
Плошча вадазбору 56,2 км²
Упадаюць ручаі
Выцякаюць Смолка
Размяшчэнне
Краіна  Беларусь
Рэгіён Мінская вобласць
Вішнеўскае (Беларусь)
Вішнеўскае
Вішнеўскае
Вішнеўскае (Мінская вобласць)
Вішнеўскае
Вішнеўскае
Праблемы з <mapframe>:
  • Атрыбут «latitude» мае няслушнае значэнне
  • Атрыбут «longitude» мае няслушнае значэнне
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ві́шнеўскае[1] — возера ў Беларусі, у Вілейскім раёне Мінскай вобласці на мяжы з Мядзельскім раёнам Мінскай вобласці і Смаргонскім раёнам Гродзенскай вобласці. Знаходзіцца за 32 км на паўночны захад ад Вілейкі, каля вёскі Вішнева. Належыць да групы Свірскіх азёр.

Назва[правіць | правіць зыходнік]

Назва Вішнеўскага возера пазнейшая, утвораная ад назвы вёскі Вішнева на яго беразе. З возера выцякае рэчка з балцкай назвай Спягліца (< Спягла < *Spenglà[2]). Найімаверней, Вішнеўскае возера раней таксама мела назву тыпу *Spengla.

Адпаведнік такой назве — назва літоўскага возера Spenglà на Аўкштойцкім Паазер’і[3]. Яна сягае часоў пасляледавікоўя, калі ледавіковыя азёры рабіліся меншыя, зарасталі, іх плошча сціскалася. Назва звязана з літоўскім spangti «слепнуць; пачаць горш бачыць».

Так жа сама матываваная і назва недалёкага ад Вішнеўскага возера Бляда (< Blendà), ад blandas «пахмурнасць; зацямненне (вачэй ці розуму)», blęsti (blendė) «замешваць; муціць; пахмурнець».

Назва *Spengla ўтвораная з дапамогай пашыральніка -l-, які таксама ў назвах Іслач (< Is-l-ak-), Несла.

Значэнне назвы *Спягла можна напрамую перадаць як «Сляпое (возера)».

Гідраграфія[правіць | правіць зыходнік]

Возера знаходзіцца ў басейне ракі Страча. Плошча возера Вішнеўскае складае 9,97 км². Найбольшая глыбіня возера — 6,3 м. Даўжыня возера — 4,38 км, найбольшая шырыня — 3,52 км. Даўжыня берагавой лініі — 13,6 км. Аб’ём вады ў возеры складае 19,79 млн м³, плошча вадазбору — 56,2 км². Салёнасць вады — 0,245[1] г/л.

Схілы катлавіны возера маюць вышыню 2—3 м, знаходзяцца пад хваёвым лесам. Берагі нізкія, часта забалочаныя і затарфаваныя, знаходзяцца пад хмызняком. На поўдні і захадзе берагі высокія. Пойма мае шырыню 5—50 м, забалочаная і знаходзіцца пад хмызняком. Дно вадаёма плоскае, да глыбіні 1,5 м высланае пяском і глеем, на большых глыбінях — сапрапелем.

Упадаюць 5[1] ручаёў. На поўначы з возера выцякае рака Смолка, якая злучае Вішнеўскае з возерам Свір.

Экалогія[правіць | правіць зыходнік]

Паласа прыбярэжнай расліннасці складае 100—800 м, расліннасць пашыраная да глыбіні 2 м. Возера эўтрофнае, слабапраточнае.

У культуры[правіць | правіць зыходнік]

Вакол возера існуюць легенды і паданні. Адно з іх[4] запісаў вілейскі краязнаўца Ігар Кіцікаў.

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. а б в ЭПБ 1983.
  2. K. Būga. Rinktiniai raštai. T. 3. Vilnius, 1961. C. 540.
  3. A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 311.
  4. «Шэсць пудоў золата на беразе Вішнеўскага возера»(недаступная спасылка) «Рэгіянальная газета»

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
  • Мельнікаў А. К. Вішнеўскае // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 472. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
  • Республика Беларусь. Минская область: Общегеографический атлас / Ред. Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2008. — С. 3. — 48 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-054-2. (руск.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]