Габрыель дэ Мартылье

Габрыель дэ Мартылье
фр.: Louis Laurent Gabriel de Mortillet фр.: Gabriel de Mortillet
Імя пры нараджэнні	фр.: Louis Laurent Gabriel de Mortillet
Род дзейнасці	антраполаг, археолаг, палітык, даследчык дагістарычнай эпохі, выкладчык універсітэта, прафесар
Дата нараджэння	29 жніўня 1821(1821-08-29)[…]
Месца нараджэння	Meylan[d], дэпартамент Ізер, Францыя
Дата смерці	25 верасня 1898(1898-09-25)[…] (77 гадоў)
Месца смерці	Сен-Жэрмен-ан-Ле, Сен-Жэрмен-ан-Ле, дэпартамент Івелін, рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя
Грамадзянства	Францыя
Дзеці	Adrien de Mortillet[d]
Месца працы	National Archaeological Museum[d]
Альма-матар	Кансерваторыя мастацтваў і рамёстваў[d] (1848)
Узнагароды і прэміі
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Творы ў Вікікрыніцах

Луі Ларан Габрыель дэ Мартылье (фр. Louis Laurent Gabriel de Mortillet, 29 жніўня 1821 — 25 верасня 1898) — французскі антраполаг і археолаг, адзін з заснавальнікаў сучаснай навуковай археалогіі, стваральнік класіфікацыі каменнага веку; адзін з заснавальнікаў французскай школы антрапалогіі.

Нарадзіўся ў Мелане. Атрымаў адукацыю ў езуіцкім каллеж Шамберы і ў Парыжскай кансерваторыі. Па адукацыі — інжынер-геолаг. З 1847 года — уладальнік «La Revue independante». Удзельнік рэвалюцыі 1848 года, паплечнік П’ера-Жазефа Прудона. Пасля разгрому ў 1849 годзе радыкальна-дэмакратычнага руху быў прыгавораны да двух гадоў турмы і бег у Жэневу, затым пасяліўся ў П’емонце (у Савоі).

Да таго Мартылье займаўся натуральнай гісторыяй, пераважна канхіялогіяй, асабліва наземнымі і прэснаводнымі смаўжамі. У эміграцыі ўзяўся за складанне геалагічнай карты Савоі, якая засталася нявыдадзенай, а таксама працаваў на збудаванні Ламбарда-Венецкай чыгункі. Адкрыццё ў гэты час (1854) у Швейцарыі палевых паселішчаў прыцягнула яго ўвагу да першабытнай археалогіі. У 1858 годзе ён даследаваў рэшткі палевых паселішчаў.

Вярнуўшыся ў 1864 годзе ў Францыю па амністыі, паступіў на службу ў Сен-Жэрменскі музей, дзе арганізаваў аддзел дагістарычных старажытнасцяў (Мартылье ўзначальваў гэты аддзел да 1885 года, калі быў абраны дэпутатам Нацыянальнага сходу). У 1864 годзе ён заснаваў першы археалагічны часопіс «Matériaux pour l’histoire naturelle et primitive de l’homme» («Матэрыялы па першабытнай гісторыі чалавека»); чатыры гады рэдагаваў яго і змясціў шмат сваіх артыкулаў і нататак па дагістарычнай археалогіі. У 1865 годзе, на з’ездзе Італьянскага таварыства прыродазнаўцаў у Спецыі, Мартылье прапанаваў заснаваць міжнародныя кангрэсы антрапалогіі і дагістарычнай археалогіі; у 1867 годзе адбыўся першы кангрэс у Парыжы. Разам з Полем Брака стаяў ля вытокаў французскай антрапалагічнай школы.

З 1875 года ён — прафесар дагістарычнай гісторыі ў Антрапалагічнай школе.

Памёр у Сен-Жэрмен-ан-Ле, мэрам якога быў доўгі час.