Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі, якую можа правіць кожны. праект у альтэрнатыўнай літаратурнай норме беларускай мовы («тарашкевіца») знаходзіцца тут

20:22 UTC — чацвер, 22 чэрвеня 2017 У беларускім раздзеле — 144 236 артыкулаў

Зборы асноўных правіл Вікіпедыі • Як пісаць артыкулы • Першыя крокі • Як шукаць інфармацыю • Пачаць новы артыкул

Выдатны артыкул Альбе́рт Эйнштэ́йн (ням.: Albert Einstein; 14 сакавіка 1879, Ульм, Каралеўства Вюртэмберг, Германская імперыя — 18 красавіка 1955, Прынстан, Нью-Джэрсі, ЗША) — нямецкі фізік-тэарэтык. Стваральнік тэорыі адноснасці (з якой шырока вядома эквівалентнасць масы і энергіі, E = mc2). Атрымаў у 1921 годзе Нобелеўскую прэмію па фізіцы «за заслугі ў тэарэтычнай фізіцы, і асабліва за адкрыццё закону фотаэлектрычнага эфекту». Унёсак Эйнштэйна ў тэарэтычную фізіку ўключае спецыяльную тэорыю адноснасці, якая ўвязвае механіку і электрамагнетызм, і агульную тэорыю адноснасці, якая пашырыла прынцып адноснасці на неаднародны рух, стварыўшы тым самым новую тэорыю гравітацыі. Сярод іншых прац — рэлятывісцкая касмалогія, капілярнае дзеянне, крытычнае выпраменьванне, класічныя праблемы статыстычнай механікі і іх дастасаванне да квантавай тэорыі, тлумачэнне броўнаўскага руху малекул, імавернасць пераносу атамаў, квантавая тэорыя монаатамнага газу, цеплавыя ўласцівасці святла з нізкай шчыльнасцю выпраменьвання (фундамент тэорыі фатонаў), тэорыя выпраменьвання ўключна з вымушанай эмісіяй, канцэпцыя адзінай тэорыі поля, і геаметрызацыя фізікі. (далей…) Іншыя выдатныя артыкулы · Кандыдаты Добры артыкул Соф'я Андрэеўна Гальшанская (польск.: Zofia Holszańska; каля 1405 — 21 верасня 1461, Кракаў) — князёўна з роду Гальшанскіх, каралева польская, з 1422 года чацвёртая і апошняя жонка караля польскага Уладзіслава II Ягайлы. Перад тым як выйсці замуж за караля, Соф'я перайшла з праваслаўя ў каталіцтва. Была каранавана ў 1424 годзе. Разам з мужам дамагалася замацавання польскага трона за сваім сынам Уладзіславам. Пасля смерці Ягайлы 1 чэрвеня 1434 года Уладзіслаў стаў каралём, але Соф'я так і не стала рэгентам. У 1440 годзе Уладзіслаў стаў таксама каралём Венгрыі, а малодшы сын Казімір — вялікім князем літоўскім. Пасля гібелі старэйшага сына ў бітве пад Варнай(руск.) бел. 10 лістапада 1444 года Соф'я адстойвала права на пасад Казіміра, які, па патрабаванні маці, 25 чэрвеня 1447 года быў каранаваны на польскі трон. Выступіла ініцыятарам першага перакладу Бібліі на польскую мову, вядомага як Біблія каралевы Соф'і. (далей…) Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты Выдатныя спісы Спіс лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне Іншыя выдатныя спісы · Кандыдаты Вікітыдзень Запрашаем паўдзельнічаць у Месяцы Азіі. праект • кандыдаты • архіў • абнавіць • правіць Вікістужка 13 красавіка 2017 — прыродаахоўнікі агітуюць чытаць артыкул пра птушку года ў Беларусі. 27 сакавіка 2017 — 10-годдзе Беларускай Вікіпедыі 23 сакавіка 2017 — створаны 140 000-ы артыкул. 8 сакавіка 2017 — напісаны 130 000-ы артыкул. Архіў Выява дня Бук лясны (Fagus sylvatica).		Актуальныя падзеі Памёр Гельмут Коль, былы канцлер Германіі (на фота). (16 чэрвеня) Беларус Міхаіл Жызнеўскі, які загінуў у час Еўрамайдана, стаў першым замежнікам, удастоеным звання Герой Украіны. (13 чэрвеня) Пачаў дзейнічаць бязвізавы рэжым Украіны з краінамі Еўрасаюза, за выключэннем Вялікабрытаніі і Ірландыі. (11 чэрвеня) Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Ці ведаеце вы, што… Згодна беларускай міфалогіі чароўная расліна, што з'яўляецца ў купальскую ноч, надае чалавеку здольнасць разумець мову жывёл і дрэў На поўдні Бразіліі сустракаецца земнаводная папараць, якая мае толькі два лісткі Першым даследчыкам беларускага народнага мастацтва стаў нямецкі археолаг Два пляменнікі Якуба Коласа былі асуджаны да лагераў за выступленні супраць русіфікацыі Беларусі Дзеючы прэм'ер-міністр Ісландыі нарадзіўся ў год смерці свайго поўнага цёзкі, які займаў тую ж пасаду Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Дзень у гісторыі 22 чэрвеня — сто семдзесят трэці (сто семдзесят чацвёрты ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары. Падзеі 1889: Германія першай у Еўропе ўвяла пенсіі па старасці. 1941: Нацысцкая Германія напала на СССР, пачатак Вялікай Айчыннай вайны. 1943: Кіраўнічы штаб Саюза беларускай моладзі ўзначаліў Міхась Ганько. 1948: Маскоўскі патрыярхат прызнаў кананічнасць Польскай аўтакефальнай праваслаўнай царквы 1957: Адкрыта першая экспазіцыя Брэсцкага абласнога краязнаўчага музея. 1978: Адкрыты Харон, спадарожнік Плутона. 1999: Фаніпалю нададзены статус горада. Нарадзіліся 1712: Жан-Жак Русо, швейцарскі пісьменнік, філосаф і педагог (пам. 2.7.1778) 1744: Іаган Хрысціян Эркслебен, нямецкі вучоны 1757: Джордж Ванкувер, брытанскі падарожнік 1767: Вільгельм фон Гумбальт, нямецкі філосаф і грамадскі дзеяч 1876: Гвен Джон, валійская мастачка (пам. 18.9.1939) 1888: Аляксандр Цвікевіч, беларускі палітычны дзеяч, гісторык (пам. 30.12.1937) 1898: Браніслаў Туронак, беларускі грамадскі дзеяч (пам. 19.9.1938) 1898: Эрых Марыя Рэмарк, нямецкі пісьменнік (пам. 25.6.1970) 1913: Аляксандр Авечкін, беларускі рускамоўны пісьменнік (пам. 7.11.1980) 1964: Дэн Браўн, амерыканскі пісьменнік Гл. таксама Нарадзіліся 22 чэрвеня Памерлі 1105: Раймунд IV Тулузскі, адзін з кіраўнікоў 1-га крыжовага паходу (нар. 1042) 1276: Інакенцій V, Папа Рымскі 1429: Гіят аль-Кашы, персідскі матэматык і астраном 1945: Міхал Ромер, польскі і літоўскі вучоны, грамадска-палітычны дзеяч (нар. 25.4(7.5).1880) 1969: Джудзі Гарленд, амерыканская актрыса 2003: Васіль Быкаў, беларускі пісьменнік (19.6.1924) Святкуюць Гаіці: Дзень прэзідэнта Сальвадор: Дзень настаўніка Рэспубліка Конга: Дзень арміі Іншае Дзень летняга (у Паўночным паўшар'і Зямлі) ці зімовага (у Паўднёвым паўшар'і) сонцастаяння
Тэмы   Прырода Зямля • Сонечная сістэма   Грамадства Народы • Мовы • Краіны • Палітыка   Беларусы Краіна • Гісторыя • Мова • Культура • Постаці   Гісторыя Асобы • Падзеі • Гістарычныя вобласці   Рэлігія Іўдаізм • Хрысціянства • Іслам • Будызм • Секты   Культура Архітэктура • Музыка • Літаратура • Выяўленчае мастацтва • Спорт   Навука Астраномія • Біялогія • Геалогія • Матэматыка • Мовазнаўства • Фізіка • Хімія   Тэхніка Авіяцыя • Зброя • Інфарматыка • Космас • Флот • Электроніка Іншыя Вікіпраекты Вікіслоўнік Слоўнікі і тэзаўрус ВікіКнігі Падручнікі і дапаможнікі ВікіЦытатнік Зборнік цытат Вікікрыніцы Крыніцавыя дакументы ВікіВіды Слоўнік біялагічных відаў ВікіНавіны Свабодныя навіны ВікіСховішча Мультымедыйныя файлы МетаВікі Каардынацыя Вікіпраектаў