Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі, якую можа правіць кожны. праект у альтэрнатыўнай літаратурнай норме беларускай мовы («тарашкевіца») знаходзіцца тут

05:53 UTC — нядзеля, 22 красавіка 2018 У беларускім раздзеле — 153 363 артыкулы

Зборы асноўных правіл Вікіпедыі • Як пісаць артыкулы • Першыя крокі • Як шукаць інфармацыю • Пачаць новы артыкул

Выдатны артыкул Макс Карл Эрнст Лю́двіг Планк (1858 — 1947) — выдатны нямецкі фізік, заснавальнік квантавай тэорыі, які перадвызначыў асноўны кірунак развіцця фізікі з пачатку XX стагоддзя. Навуковыя працы Планка прысвечаныя тэрмадынаміцы, тэорыі цеплавога выпраменьвання, квантавай тэорыі, спецыяльнай тэорыі адноснасці, оптыцы. Ён сфармуляваў другі пачатак тэрмадынамікі ў выглядзе прынцыпу ўзрастання энтрапіі і выкарыстоўваў яго для вырашэння розных задач фізічнай хіміі. Ужыўшы да праблемы раўнаважнага цеплавога выпраменьвання метады электрадынамікі і тэрмадынамікі, Планк атрымаў закон размеркавання энергіі ў спектры абсалютна чорнага цела (формула Планка) і абгрунтаваў гэты закон, увёўшы ўяўленне аб кванце энергіі і кванце дзеяння. Гэта дасягненне паклала пачатак развіццю квантавай фізікі, распрацоўкай розных аспектаў якой ён шмат займаўся ў наступныя гады («другая тэорыя» Планка, праблема структуры фазавай прасторы, статыстычная механіка квантавых сістэм і так далей). Планк упершыню вывеў ураўненні дынамікі рэлятывісцкай часціцы і заклаў асновы рэлятывісцкай тэрмадынамікі. Шэраг работ Планка прысвечаны гістарычным, метадалагічным і філасофскім аспектам навукі. (далей…) Іншыя выдатныя артыкулы · Кандыдаты Добры артыкул Жаўру́к-смяцю́х, ці Чуба́ты жа́варанак (Galerida cristata) — від птушак з сямейства жаваранкавых. Яго найбольш яскравым адрозненнем ад іншых прадстаўнікоў жаваранкавых з'яўляецца наяўнасць адносна вялікага чубка з пер'я на галаве. Гэты від распаўсюджаны пераважна ў Еўропе, але сустракаецца ў Паўночнай Афрыцы, некаторых рэгіёнах Заходняй, Паўднёвай і Усходняй Азіі. Нягледзячы на тое, што ў Чырвоным спісе Міжнароднага саюза аховы прыроды жаўрук-смяцюх апісаны як від пад найменшай пагрозай (Least concern, LC), заўважыўшы тэндэнцыю да імклівага скарачэння яго колькасці шэраг дзяржаў і міждзяржаўных аб'яднанняў шчыльна заняліся пытаннем аховы гэтай птушкі. Чубаты жаваранак занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі з прысваеннем III катэгорыі (VU) і ахоўваецца законам. У мэтах прыцягнення ўвагі да праблем жаўрука-смецюха, удзельнікі XIX з'езда грамадскай арганізацыі «Ахова птушак Бацькаўшчыны» абралі яго птушкай 2017 г. (далей…) Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты Выдатныя спісы Спіс аб’ектаў Месье Іншыя выдатныя спісы · Кандыдаты Выява дня Малады конік на сцябліне травы.		Актуальныя падзеі Актуальная тэма: 100-годдзе Беларускай Народнай Рэспублікі Кароль Свазіленда Мсваці III афіцыйна перайменаваў краіну, дзяржава вярнулася да гістарычнай назвы — Эсваціні. (19 красавіка) Урачыста адкрыты бюст Францыска Скарыны ў Кішынёве. (18 красавіка) Серж Саргсян абраны прэм’ер-міністрам Арменіі. (17 красавіка) Міла Джуканавіч атрымаў перамогу на прэзідэнцкіх выбарах у Чарнагорыі. (15 красавіка) Іншыя актуальныя падзеі · Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Дзень у гісторыі 22 красавіка Бантэайсрэй 967: Асвячоны храмавы комплекс Бантэайсрэй. 1370: У Парыжы пачалося будаўніцтва Бастыліі. 1500: Экспедыцыя Педра Альварэса Кабрала дасягнула ўзбярэжжа сучаснай Бразіліі. 1509: Пачатак валадарства Генрыха VIII, караля англійскага. 1838: Упершыню Атлантычны акіян перасёк параход, у гавань Нью-Ёрку прыбыў англійскі параход «Сірыюс». 1915: У ходзе 1-й сусветнай вайны Германія прымяніла хлор як хімічную зброю супраць англа-французскіх войск паблізу города Іпр (Бельгія). 1919: Польскія войскі занялі Вільню. 1969: У Х'юстане (ЗША) праведзеная першая перасадка чалавечага вока. 1997: 126-дзённае ўтрыманне закладнікаў у рэзідэнцыі японскага пасла ў Ліме скончылася штурмам і захопам будынку перуанскімі вайскоўцамі. Іншыя падзеі · Прагляд · Абмеркаваць Ці ведаеце вы, што… Вочы жукоў-вертуноў падзелены на дзве палавіны, каб бачыць і над вадой, і пад вадой. Пачатак прамянёвапёрым рыбам, магчыма, далі прымітыўныя акантоды. На Мсцібаўскім гарадзішчы ў сярэднявеччы існаваў замак. Пабудова, якую называюць «домам Вадэйкаў» у Галавічполі, насамрэч належала Ежы Іваноўскаму. У нямецкіх канцлагерах трымалі ў тым ліку членаў каралеўскага дому, які выступаў супраць нацысцкага рэжыму. Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Вікітыдзень Запрашаем выбраць тэму наступнага тэматычнага тыдня. праект • кандыдаты • архіў • абнавіць • правіць Вікістужка 31 студзеня 2018 — Створаны 150 000-ы артыкул. Прэс-рэліз 15 студзеня 2018 — Падведзены вынікі конкурсу «Артыкулы года — 2017» снежань 2017 — За месяц налічана 258 актыўных удзельнікаў, з іх 101 зрабіў больш чым па 5 правак артыкулаў Архіў
Тэмы   Прырода Зямля • Сонечная сістэма   Грамадства Народы • Мовы • Краіны • Палітыка   Беларусы Краіна • Гісторыя • Мова • Культура • Постаці   Гісторыя Асобы • Падзеі • Гістарычныя вобласці   Рэлігія Іўдаізм • Хрысціянства • Іслам • Будызм • Багаслоўе   Культура Архітэктура • Музыка • Літаратура • Выяўленчае мастацтва • Спорт   Навука Астраномія • Біялогія • Геалогія • Матэматыка • Мовазнаўства • Фізіка • Хімія   Тэхніка Авіяцыя • Зброя • Інфарматыка • Космас • Флот • Электроніка Іншыя Вікіпраекты Вікіслоўнік Слоўнікі і тэзаўрус ВікіКнігі Падручнікі і дапаможнікі ВікіЗвесткі Інфармацыйныя элементы ВікіЦытатнік Зборнік цытат Вікікрыніцы Крыніцавыя дакументы ВікіВіды Слоўнік біялагічных відаў ВікіНавіны Свабодныя навіны ВікіСховішча Мультымедыйныя файлы МетаВікі Каардынацыя Вікіпраектаў