Гандлёвая плошча

Гандлёвая плошча ў Пружанах

Плошча Рынак у Навагрудку

Гандлёвая плошча — адна з галоўных плошчаў старажытнага горада ці мястэчка, на якой вёўся гандаль і адбываліся кірмашы. Узнікалі і фарміраваліся з развіццём гарадскіх паселішчаў як цэнтраў рамяства і гандлю.

Звычайна гандлёвыя плошчы размяшчаліся ў гістарычным цэнтры горада, часам — каля прыстані ці каля замка. У некаторых гарадах і мястэчках, спланаваных па падоўжна-восевай сістэме, гандлёвая плошча арганізоўваліся ў цэнтральнай частцы галоўнай вуліцы. Гандлёвая плошча з'яўлялася кампазіцыйным цэнтрам сялібнай тэрыторыі гарадоў і мястэчак.

Мела прамавугольны, радзей трохвугольны і шматгранны план, ад яе ў радыяльных напрамках адыходзілі вуліцы, што вялі да гарадскіх брам. У цэнтры плошчы гарадоў, якія мелі магдэбургскае права, размяшчаліся ратушы, нярэдка аб'яднаныя з гандлёвымі радамі, гасціныя двары, у мястэчках — крамы. Перыферыйныя часткі займалі культавыя будынкі, корчмы і аўстэрыі, важніцы, каморы, жылыя дамы рамеснікаў і гандляроў.

Літаратура

• Слоўнік дойліда. Архітэктура Беларусі. — Мн.: БелЭн, 1993. — 75 с.