Гарчыца чорная

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Гарчыца чорная
Brassica nigra - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-170.jpg
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Brassica nigra (L.) W.D.J.Koch, 1833

Сінонімы
Sinapis nigra L.
Wikispecies-logo.svg
Сістэматыка
на Віківідах
Commons-logo.svg
Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  23061
NCBI  3710
EOL  583895
GRIN  t:7666
IPNI  72281-3
TPL  kew-2682421

Гарчы́ца чорная[3] (Brassica nigra) — від кветкавых раслін роду Капуста (Brassica) сямейства Капуставыя (Brassicaceae).

Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Батанічная ілюстрацыя Якаба Штурма з кнігі «Deutschlands Flora in Abbildungen», 1796

Аднагадовая травяністая расліна вышынёй 0,5—1,5[4] м. Сцябло прамое, галінастае, злёгку валасістае ў ніжняй частцы. Лісце простае, чаргаванае, на чаранках. Ніжняе лісце лірападобна-лопасцевай формы, апушанае. Кветкі дробныя, з чатырма пялёсткамі, светла-жоўтага колеру. Суквецце — рэдкая гронка[4]. Плод — чатырохгранны бугрысты стручок даўжынёй 1—2,5 см, з кароткім тонкім носікам. Насенне круглае, чырвона-бурага колеру.

Распаўсюджанне і экалогія[правіць | правіць зыходнік]

Еўраазіяцкі від. Расліна паходзіць з Міжземнамор’я. Распаўсюджана пераважна на тэрыторыі Еўропы, Цэнтральнай Азіі, Паўночнай Афрыкі. Заносны від у Паўночнай і Паўднёвай Амерыцы, Аўстраліі, Паўднёва-Усходняй Азіі.

У здзічэлым стане расце каля жылля, дарог, у далінах рэк, як пустазелле на палях. Цвіце ў чэрвеніліпені. Плады паспяваюць у ліпені—жніўні.

Гаспадарчае значэнне[правіць | правіць зыходнік]

Вырошчваецца ў культуры пераважна ў Італіі, Францыі і таксама ў Паўночнай Амерыцы. Алейная (у насенні 0,5—1,4 % эфірнага алею, і 24,5—41 % тлустага алею[4]), меданосная, лекавая і харчовая расліна. Маладое лісце спажываецца ў якасці прыправы, насенне — пры вырабе гарчыцы.

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 25. — 160 с. — 2 350 экз.
  4. а б в Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]