Гарычка лёгачная

З пляцоўкі Вікіпедыя
Jump to navigation Jump to search
Гарычка лёгачная
Gentiana pneumonanthe 110807.jpg
Агульны выгляд расліны
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Gentiana pneumonanthe L.

Сінонімы
Wikispecies-logo.svg
Сістэматыка
на Віківідах		Commons-logo.svg
Выявы
на Вікісховішчы
NCBI  49950
EOL  2864970
GRIN  t:17403
IPNI  368687-1
TPL  kew-2821191

Гарычка лёгачная[3][4][5] (Gentiana pneumonanthe) — від раслін сямейства Гарычкавыя (Gentianaceae), распаўсюджаны ў Еўразіі.

Назва[правіць | правіць зыходнік]

Гарычка лёгачная, гарычка, цюльпан лясны[6], буцікі[7][8], гарычка звычайная[9].

Апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Шматгадовая травяністая расліна, 20—50 см даўжынёй. На заараных пад пар землях можа дасягаць вышыні 100 см. Сцябло прамое. Лісце лінейнае або ланцэтна-лінейнае, 0,2—0,6 мм шырынёй, з адной жылкай, з загорнутымі краямі. Кветкі адзінкавыя або сабраны па некалькі штук на кветканосе. Чашачка 15-20 мм даўжынёй, зубцы чашачкі не больш чым у 2,5 разы перавышаюць яе трубку[4]. Вяночак цёмна-сіні, званочкавы, унутры з пяццю зялёнымі палоскамі. Плод — каробачка. Невялікае, лёгкае насенне не крылатае.

Перыяд цвіцення — з чэрвеня па кастрычнік. Расліна выкарыстоўвалася пры апрацоўцы ўкусаў насякомых. Кветкі могуць быць выкарыстаны для вытворчасці сіняга фарбавальніка.

Распаўсюджанне[правіць | правіць зыходнік]

Еўропа: Беларусь, Эстонія, Латвія, Літва, Малдова, Расія, Украіна, Аўстрыя, Бельгія, Чэхія, Германія, Венгрыя, Нідэрланды, Польшча, Славакія, Швейцарыя, Данія, Нарвегія, Швецыя, Вялікабрытанія, Албанія, Боснія і Герцагавіна, Балгарыя, Харватыя, Італія, Румынія, Сербія, Славенія, Францыя, Партугалія, Іспанія; Азія: Расія, Грузія[10][11]. Расце лепш за ўсё на пясчаных або тарфяных, умерана кіслых нейтральных глебах.

Ва Украіне расце на вільготных лугах, па ўскраінах балот, ручаёў, сярод хмызнякоў, да ляснога горнага пояса — на большай частцы тэрыторыі, акрамя Крыму[4]. Уваходзіць у спіс рэгіянальна рэдкіх раслін горада Кіева, Вінніцкай, Валынскай, Днепрапятроўскай, Жытомірскай, Закарпацкай, Кіеўскай, Луганскай, Ровенскай, Сумскай, Хмяльніцкай, Чарнавіцкай, Чарнігаўскай абласцей[5].

Галерэя[правіць | правіць зыходнік]

  • Лісце і кветкі

  • Насенне

  • Ілюстрацыя

Зноскі

  1. ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь.. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 58. — 160 с. — 2 350 экз.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Доброчаева Д. Н., Котов М. И., Прокудин Ю. Н., и др. Определитель высших растений Украины. — К., 1987. — С. 258. (руск.) (укр.) 
  5. ↑ 5,0 5,1 Андрієнко Т.Л., Перегрим М.М. (уклад.). Офіційні переліки регіонально рідкісних рослин адміністративних територій України (довідкове видання). — Київ, 2012. — 148 с. — ISBN 978-966-542-512-0.
  6. ↑ Анненков Н.(руск.) бел. Ботанический словарь, Спб, 1878
  7. ↑ Чоловский К. Опыт описания Могилевской губернии. По программе и под редакцией А. С. Дембовецкого, кн. I. Могілев.
  8. ↑ Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларуси, т. III. Горы-Горкі, 1927
  9. ↑ Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ ім. Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
  10. ↑ bgbm.org. (англ.) 
  11. ↑ npgsweb.ars-grin.gov. (англ.) 

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Прагляд гэтага шаблона
  Слоўнікі і энцыклапедыі
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Гарычка_лёгачная&oldid=3478307"