Гарэлец

Аграгарадок Гарэлец Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Пухавіцкі Сельсавет Навасёлкаўскі Каардынаты 53°25′44″ пн. ш. 27°55′26″ у. д. Насельніцтва 357 чалавек (2002) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1713 Паштовыя індэксы 222826 Аўтамабільны код 5 СААТА 6244843014 Гарэлец на карце Беларусі ±

Гарэлец на Вікісховішчы

Музей. Гарэлец

Гарэ́лец (трансліт.: Hareliec, руск.: Горелец) — аграгарадок у Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Навасёлкаўскага сельсавета.

Геаграфія

Знаходзіцца на рацэ Пціч, за 21 км ад горада Мар’іна Горка, за 84 км ад Мінска.

Гісторыя

Пад уладай Расійскай імперыі

Вядома па пісьмовых крыніцах 19 ст. як вёска ў Цітвянскай воласці Ігуменскага павета Мінскай губерні.

Паводле перапісу 1897 г. дзейнічаў хлебазапасны магазін.

На пачатру 20 ст. дзейнічала карчма. Побач з вёскай знаходзіўся маёнтак Гарэлец.

У 1910 г. адкрыта народнае вучылішча.

Найноўшы час

У Першую сусветную вайну ў лютым — снежні 1918 года была пад акупацыяй войскаў кайзераўскай Германіі.

25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай вёска абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. З 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі вёска ўвайшла ў склад БССР.

У жніўні 1919 — ліпені 1920 вёска знаходзілася пад польскай уладай.

Пасля рэвалюцыі створана працоўная школа 1-ай ступені (24 вучні, 1922 г.)

З 1924 г. да 1939 г. і з 1954 г. цэнтр Гарэлецкага сельсавета.

На пачатку 1930-ых гг. створаны калгас "Новы Гарэлец", працавала кузня.

Пад час Другой сусветнай вайны з канца чэрвеня 1941 г. да 3 ліпеня 1944 г. акупіравана нямецкімі войскамі. 7 лістапада 1942 г. у в. Гарэлец адбыўся партызанскі парад. Арганізавалі і правялі яго партызаны 2-й Мінскай брыгады. Удзельнічала ў парадзе каля 1200 чалавек: акрамя партызан, на парадзе прысутнічалі насельнікі вёсак Гарэлец, Пясчанка, Ліпск. Працавала радыёустаноўка, выйшаў 1-ы нумар газеты Рудзенскага падпольнага райкома партыі «В бой за Родину». Пра гарэлецкі парад пісалі маскоўскія газеты, дазналіся немцы. Пасля парада яны правялі антыпартызанскую аперацыю «Альберт II» у раёне Гарэлец – спалілі 6 вёсак: Гарэлец, Ліпнікі, Пясчанка, Янка Купала, Ліпск, Ржышча, забілі шмат людзей.

Да 29 чэрвеня 2006 года вёска ўваходзіла ў склад Гарэлецкага сельсавета.

Насельніцтва

• 1897 - 62 двары, 362 жыхары.
• пачатак XX ст. - 76 двароў, 440 жыхароў. У маёнтку Гарэлец - 1 двор,5 жыхароў.
• 1917 - 82 двары, 581 жыхар. У маёнтку Гарэлец - 1 двор,7 жыхароў.
• 1970 - 113 двароў, 441 жыхар.
• 1996 — 409 жыхароў, 148 двароў.
• 1 студзення 2002 — 133 двары, 357 жыхароў.

Інфраструктура

Эканоміка

• Крама
• Аддзяленне сувязі.
• Аўтаматычная тэлефонная станцыя.
• Механічная майстэрні.

Адукацыя

• Базавая школа.

Культура

• Бібліятэка
• Дом культуры

Медыцына

• Фельчарска-акушэрскі пункт

Турыстычная інфармацыя

• Музей "Партызанскай Славы"

Памятныя мясціны

• Брацкая магіла савецкіх воінаў і партызан (1941—1944)

Вядомыя асобы

• Міхаіл Мікалаевіч Марушын (1920—2000, Кіеў) — матэматык. Доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар
• Сяргей Іванавіч Сіпач — беларускі краязнавец, стваральнік музея «Партызанская слава» (з 2001 г. — філіял раённага музея).

Літаратура

• Памяць : Пухавіцкі раён: гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / [укладальнік А. А.Прановіч; рэдкалегія: А. М. Карлюкевіч і інш.]. - Мінск : Беларусь, 2003. - 748, [1] с. - 3000 экз. ISBN 985-01-0251-9
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 5. — С. 78. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0090-0.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гарэлец